سلام با تشکر از شما من چند سالی است که دست به هر کاری میزنم یا به مقصودم نمیرسم و یا بسیار سخت به آن میرسم و بسیار بدشانس هستم البته در فامیل هم بعضی از پسرخاله هایم اینگونه هستند لطفا کمکم کنید واقعا از این وضع خسته شدم
با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر گرامي در ابتدا مطلبي را راجع به شانس بد يا خوب بايد بدانيد:
به نظر اسلام شانس و بخت و طالع، واقعيت ندارد. اين امور با تفسيري كه ميان باورمندان آن مطرح است، ريشه در نا آگاهي‌از علت حوادث و رويدادهاي طبيعي، اجتماعي و رواني دارد. هر كجا انسان‌هاي سطحي‌نگر نتوانستند علت بروز رويدادهاي تلخ يا شيرين را تحليل كنند، آن را به شانس و بخت حواله مي‌كنند.
گاهي تنبلي و تن آسايي و مسئوليت گريزي و سرپوش گذاشتن روي نقاط ضعف، تبرئه كردن خود در برابر گناهان و تازيانه وجدان و احساس شرمندگي زمينة گرايش به اين گونه مسكّن‌هاي موقتي را فراهم مي‌كند.
دور بودن‌از معرفت هاي ديني و برداشت هاي غلط نيز گاهي موجب مي‌شود كه برخي براي ايجاد آرامش روحي خود، چاشني از اصطلاحات ديني‌و مذهبي به عقايد خرافه و موهوم خود اضافه كنند و شانس و بخت را تحت عنوان سرنوشت و تقدير خدا مطرح كنند.
عموميت قانون‌عليت، به اين كه هر حادثه‌اي علتي دارد و هر موقعيتي براي انسان(فرد يا جامعه) و غير انسان پيش آيد، معلول علتي‌است و تقدير و اندازه‌گيري‌هر پديده‌اي نيز متناسب با وضع علت آن مي‌باشد، امري قطعي‌است، چون آيات قرآن نظير " ِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً "(1) آن‌را بيان كرده و علماي اسلامي از آن تحت‌عنوان قضا و قدر تكويني و تشريعي و ساير انديشمندان جهان به عنوان"قانون علت و معلول يا اسباب و مسبّبات" بحث كرده‌اند.
سرنوشت انسان‌ها و عزت و ذلت آنان مرهون كاركردهاي آنان‌است كه قرآن مي‌فرمايد:" كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهينَة؛ هر كس‌در گرو اعمال خويش است".(2)
اسلام به قدري روي تأثير تلاش ها و عملكردهاي انسان در ساختن سرنوشت تأكيد مي‌كند كه‌از يك سو مي فرمايد: "و ان‌ليس‌للأنسان‌الاّ ما سعي؛ و اين كه بهره‌اي براي انسان جز سعي و كوشش او نيست" از سويي ديگر مي‌فرمايد:" ِ إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِم
(3)؛ خداوند سرنوشت هيچ قوم و ملّتي را تغيير نمي دهد مگر آنان آن چه را در خودشان است تغيير دهند."
البته گاهي ميان مردم، شانس به مقدرات الهي اطلاق ميگردد مثلاً به شخصي كه روزيش زياد است و معمولاً در كارهاي اقتصادي سود مي‌كند، ميگويند فلاني خوش شانس است. براي تحليل اين مطلب بايد با نگاهي گسترده تر به عوامل پديدهها نگريست. علاوه برفعاليتهاي ظاهري شخص، به شرايط روحي و معنوي فرد و حتي تأثير نسلهاي گذشته و تأثير دعا يا نفرين ديگران در زندگي فرد و ديگر عوامل آشكار و پنهان در همواري يا ناهمواري زندگي توجه نمود. اگر منظور از شانس اين معنا باشد، ريشه در روايات و آيات دارد. زيرا از نظردين نيز اين مسأله مورد قبول است. "وَ اللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلى بَعْضٍ فِي الرِّزْق...."(4).
امام علي(ع) مي‌فرمايد: خداوند روزيها را مقدر فرمود و آن گاه آنها را زياد و كم و به تنگي و فراخي عادلانه تقسيم كرد تا هر كه را بخواهد، به وسعت روزي و يا تنگي آن بيازمايد و از اين طريق سپاسگزاري و شكيبايي توانگر و تهيدست را به آزمايش گذارد.(5)
بخت و شانس و طالع، پيروزي و شكست و ناكامي، همه نزد خداست؛ خدائي كه حكيم است و مواهبش را طبق شايستگي ها تقسيم مي كند، شايستگي هايي كه بازتاب ايمان و عمل و كردار خود انسان ها است.
پس كار شما نه ربطي به شانس دارد و نه نشانه اين است كه خدا شما را دوست ندارد گاهي هم گرفتاري هاي انسان امتحان خدا است.
هر كه در اين بزم مقرب تر است. جام بلا بيشترش مي دهند.
و گاهي باعث ترفيع و بلند تر شدن درجه و مقام انسان در نزد اوست.
پس مشكلات خود را نه گردن شانس بد بگذاريد و نه آنها را نشانه اين بدانيد كه خدا شما را دوست ندارد، بلكه در كارهاي تان تفكر كنيد و با مشورت و تعقل كار ها را انجام دهيد، همين طور كه سستي و تنبلي نمي كنيد بلند پروازي هم نكنيد، اين گونه درصد خطاي شما كم تر مي شود.
پي نوشت ها:
1. سوره طلاق(65) آيه 3.
2. سوره مدثر (74) آيه 38.
3. سوره رعد(13) آيه 11.
4. سوره نحل،(16) آيه 71.
5. امام علي(ع)، نهجالبلاغه، فيض الاسلام، خطبه 91.
موفق باشید.
