سلام.بیشتر کارهایی که انجام میدم فکر میکنک که این کار به خاطر خداست یعنی مخلصانه هست یا نه،اما گاهی شک میکنم که مثلا بخاطر خودمه یا پدر و مادرم یا شوهرم یا...گاهی همین باعث میشه که از انجام اون کار پشیمون بشم.چه طور اعمالم رو خالص برای خدا کنم؟کسی میگفت که شیطان از همین حربه استفاده میکنه تا مانع انجام برخی کارها بشه،جطور در دامش نیافتم؟کارهایی مثل جمع کردن پول برای کارهای خیر و...
با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
توهم ريا در انجام كارهاي خير خواه پول جمع كردن براي كارهاي خير باشد يا امور ديگر از دام هاي و وسوسه هاي شيطان است، نبايد به آن اعتنا كرد، بلكه بايد همان كار خير را آن قدر تكرار كرد تا شيطان با دست خالي و مأيوسانه دام خود را جمع كند. قطعا يكي از دام هاي شيطان براي منصرف كردن بندگان خدا از انجام واجبات و مستحبات يا ترك گناهان و مكروهات پيش كشيدن مسئله ريا و وسوسه كردن و مشغول نمودن ذهن آنان است. مثلا شخصي براي اطاعت امر خدا مي خواهد نمازش را در مسجد و به جماعت بگذارد. اما شيطان در دل او وسوسه مي كند كه تو براي شهرت و خود نمايي و ريا مي خواهي اين كار را بكني، هدف شيطان از اين كار آن است كه او را از رفتن به مسجد يا شركت در نماز جماعت باز دارد، يا فردي آلوده به گناهي است مي خواهد توبه كند و خود را از شيطان و صف گناه كاران دور سازد و به خدا و صف انبيا و ائمه و مؤمنان نزديك كند، شيطان براي اين كه مانع او شود مسئله ريا و خود نمايي را پيش مي كشد و مي گويد: تو با آن كارهاي گناه و آلودگي ات مي خواهي سر مردم را كلاه بگذاري؟ خيال مي كني خدا از باطن كارهايت با خبر نيست؟ مي خواهي خودت را مؤمن و پاك و مقدس معرفي كني؟ و... آن قدر از اين گونه حرف ها در دل اين فرد بيچاره وسوسه مي كند تا او را از توبه و ترك گناه و استغفار باز دارد. علماي اخلاق بر اساس آموزه هاي ديني مي فرمايند: وقتي انسان قصدش ريا نباشد. بلكه اطاعت خدا و طلب آمرزش از گناهان و نزديك شدن و تقرب يافتن به خدا باشد، هر گز نبايد به وسوسه شيطان خبيث توجه كند، بلكه بايد هر چه او مي گويد بر خلاف آن انجام دهد. وقتي چند بار يا مدتي به وسوسه هاي شيطان توجه نكرديد، مثلا قرآن را علني و پيش مردم بخوانيد و يا هر كار واجب يا مستحبي را در حضور مردم انجام دهيد و به وسوسه هاي شيطان هيچ اعتنا نكنيد، اين كار باعث مي شود كه آن خبيث از شما مأيوس شود و دام خود را جمع كند. عالم عارف و متخلق به اخلاق الهي مرحوم ملا احمد نراقي مي فرمايد: بسيار مي شود كه شيطان مردود دست از انسان بر نمي دارد و در صدد معارضه با او بر مي آيد خصوصا در اثناي عبادت، پس چيزها به خاطر مي رساند و توهمات و افكار به دل او مي افكند .... و دل او را مضطرب مي گرداند. اگر در آن وقت آن كس خود كراهت از آن حالت داشته باشد و با نفس خود مجادله نمايد و بر او متغير گردد، بر او گناهي نيست و عبادت او فاسد نمي شود و اگر چنين وسوسه از شيطان حاصل شود نبايد به آن التفات كرد ... هر گاه ملتفت آن نگردد و به قوت قلب متوجه عبادت شود، (شيطان ) از او مأيوس شود و ديگر پيرامون او نگردد. (1) امام خميني مي فرمايد: نفس عامه مردم به حسب جبلت( يعني بر اساس ذات و طبيعت خود ) مايل است كه خيرات آن ها ( يعني كار هاي خيرشان مثل پول جمع كردن براي فقير يا ازدواج و مسجد ) پيش مردم ظاهر گردد، گرچه خيرات را به نيت ظاهر شدن نكنند، ولي نفس شان مفطور به اين حُب است، اين موجب بطلان عمل يا شرك و نفاق و كفر نيست. (2) يكي از شاگردان امام باقر (ع) به نام زراره مي گويد از آن حضرت سؤال كردم: مردي كارهاي نيكي انجام مي دهد، آن كار خيرش را فردي يا افرادي مي بينند، پس آن شخص از ديدن مردم مسرور مي شود، با آن كه قصدش ريا نيست، حضرت فرمود: وقتي قصد و نيتش ريا و نشان دادن كارش به ديگران نيست، عيبي ندارد، زيرا هيچ كس نيست مگر اين كه دوست دارد كه كارهاي خوب او را مردم ببينند.(3) بنا براين ترس از ريا و ترديد اضطراب را كنار بگذاريد، و به آن اعتنا نكنيد كه دام شيطان است.
پي نوشت ها :
1.ملا احمد نراقي، معراج السعاده، ناشر: انتشارات امين و رشيدي – تهران، ص 485.
2.امام خميني ،چهل حديث، ناشر: مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني ، چاپ سوم ، تابستان 1372، ص 57.
3.شيخ كليني،الكافي، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ش1365، ج 2 ، ص 297.
موفق باشید.
