قبول توبه

با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر عزيز! اولين و مهم ترين گام براي رفع مشكل شما باور كردن توانايي هاي مختلفي است كه خداوند به شما داده است. هر انساني داراي ويژگي هاي خاص و منحصر به فردي مي باشد كه به هيچ عنوان قابل مقايسه با توانايي هاي افراد ديگر نيست. همين كه توانستيد بر نفس اماره، غلبه كنيد، نشان از ايمان خوب شما دارد؛ خيالتان راحت باشد كه با توبه اي كه كرديد، خداي متعال شما را مي بخشد. خداي متعال بالاتر از افكار ماست و نگاهش با انسانهاي اطراف ما كاملاً متفاوت است. زيرا توبه از درهاي بزرگ لطف و رحمت الهي و موهبتي آسماني است. انسان مومني كه مرتكب گناه شده واجب است كه فورا توبه كند و روح تيره شده خود را با آب توبه واستغفار صيقلي دهد. توبه بعد از هر گناه، واجب شرعي است و اگر گناه، هزاران بار هم تكرار شود باز نه تنها توبه امر مطلوبي است. بلكه واجبي شرعي و عقلي است. ممكن است انسان گنهكار از توبه كردن مكرر خسته و ملول گردد. اما خداوند هرگز ازقبول توبه بنده و آمرزش او خسته نمي گردد. پس بنا براين هيچ موقع از درگاه خداوند نا اميد نشويد.
- صد بار اگر توبه شكستي باز آي!
براي توبه مهم عزم بر ترك گناه و ندامت و پشيماني دروني است. اگر كسي به اين حالت دست يافت، حقيقت توبه در او محقق شده است و مراتب ديگر توبه براي رسيدن به مراتب كمالي توبه است. توبه هر گاه حقيقى و واقعى باشد و از اعماق جان برخيزد و جامع شرايط باشد و واقعاً از گناهى كه مرتكب شده احساس خجلت و ندامت كند و خود را در پيشگاه خدا شرمنده ببيند و در صدد كسب رضاى حق تعالى باشد، مقبول درگاه احديت واقع شده و آثار و بركاتش نمايان مى گردد. هر چند گناه بزرگ يا بسيار باشد.
قرآن كريم مى فرمايد: «اي بندگان كه بر خود اسراف و ستم كرديد، از رحمت خدا مأيوس نشويد كه خدا همهء گناهان را مى آمرزد, زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است».(1) توبه حقيقي گناهكار توبه كننده را محبوب خدا مي سازد. قرآن كريم مي فرمايد: «اِنّ الله يحبّ التوابين»(2) خداوند توبه كنندگان را دوست مي دارد. كسي كه دوست و محبوب خدا شد، خدا عزيزش مي كند؛ همه گناهان كبيره و صغيره او را مي بخشد، چنان كه پيامبر فرمود:«التائب من الذنب كمَن لا ذنب له»(3) كسي كه از گناه توبه كند(خداوند همه گناهان او را مي آمرزد و) همانند كسي مي شود كه هيچ گناهي نكرده است.
توبه واقعى، پشيمانى و حسرت از كردار و گناه گذشته است كه لازمه آن، عزم بر ترك گناه در آينده و جبران گذشته، اعم از حقوق الهى و حقوق مردمى مى باشد. وقتى توبه واقعاً انجام گرفت، به نظر همه علماى اسلام در پيشگاه خداوند مقبول است و كسي كه خداوند توبه اش را بپذيرد ديگر او را مجازات نمي كند. شما نيز ظاهرا توبه واقعي كرده ايد و گناه را ترك كرده ايد، پس بدانيد خداوند شما را بخشيده و عذاب نخواهد كرد. البته مواظب باشيد شيطان دوباره شما را به گناه نزديك نكند.
ضمناً به هيچ وجه گناهتان را به كسي بازگو نكنيد و بين خود و خداي خود آن گناه را تمام شده بدانيد و ديگر به آن فكر نكنيد و تلخي آن باعث شود كه ديگر به سمت آن نرويد.
- قيامت و آشكار شدن اسرار:
تذكر اين نكته ضروري به نظر مي‌رسد كه اگر چه قرآن مي‌فرمايد: «يَوْمَ تُبْلَي السَّرائِرُ؛ در آن روز كه اسرار نهان (انسان) آشكار مي‌شود، روز قيامت روزي است كه پرده‌ها كنار مي‌رود و اسرار برملا خواهد شد.»(4) همچنين مي‌فرمايد: «چنان نيست كه آن‌ها (درباره معاد ) مي‌پندارند، بلكه نامه اعمال نيكان در «عليّين» است! و تو چه مي‌داني «عليّين» چيست! نامه‌اي است رقم‌خورده و سرنوشتي است قطعي، كه مقربان شاهد آنند!»(5) اما درباره مفهوم و گستره اين آيات بايد گفت:
اولاً: آيه‌اي كه مي‌گويد در قيامت، اسرار برملا خواهد شد، اين آيه ناظر به كساني است كه با بار گناه از دنيا رفته و موفق به توبه نشده‌اند، نه كساني كه از روي جهل و ناداني مرتكب گناهي شده‌اند و توبه نموده‌اند. در ذيل آيه ۹ سوره طارق روايتي وارد شده كه در آن، راوي مي گويد:از رسول خدا(ص) پرسيدم: اين سرائري كه خدا بندگان را در آخرت به آن‌ها مي‌آزمايد چيست؟ فرمود:«سرائر شما، اعمال شما از نماز، روزه، زكات، وضو و غسل جنابت و هر واجب ديگر است؛ زيرا كه همه اعمال، سرائر پنهان است، پس اگر كسي بخواهد، مي‌تواند نماز ناخوانده بگويد كه نماز خواندم و وضو نگرفته بگويد كه وضو گرفتم و گفته خدا: يوم تبلي السرائر در همين خصوص است.»(6) بنابراين، آيه نظر به كساني دارد كه با كفر و نفاق از دنيا رفته‌اند.
ثانياً: مقربان و اولياي الهي كه از اعمال انسان‌ها با خبرند، آن‌ها در همين دنيا نيز بر اسرار ما اطلاع دارند، اما اين به معناي انتشار آن به ديگران نيست.
ثالثاً: قيامت روزي است كه در آن انسان از برادر، از مادر و پدر و زن و فرزندان خود مي‌گريزد، در آن روز هر كدام از انسان‌ها وضعيتي دارند كه او را كاملًا به خود مشغول مي‌سازد!(7)
پي نوشت ها:
1. زمر(39) آيه 53.
2. بقره(2) آيه 222.
3. كليني، اصول كافي، ‏ترجمه حاج سيد جواد مصطفوى‏، كتاب فروشى علميه اسلاميه، ج 3، ص 109.
4. طارق(86) آيه ۹.
5. مطفّفين(۸۳) آيه ۱۸-۲۱.
6. تفسير نور الثقلين، عروسي حويزي، عبد علي بن جمعه، انتشارات اسماعيليان، قم، ج ‌۵، ص ۵۵۲.
7. عبس(8۰) آيه ۳۴-۳۷.
موفق باشید.