من حدود یک ماه دیگر قرار است به عمره دانشجویی بروم عده ای از اطرافیانم شبهه افکنی میکنند که هزینه عمره را به چند فقیر و مستضعف بده ثوابش بسیار بیشتر است و میگویم میخواهم خانه خدا بروم میگویند مگر خداوند خانه دارد خداوند همه جا هست و میگویند خدا در قلب ماست و میگویند مکه و کعبه محل کاسبی است و به اسم خدا و خانه خدا میخواهند مردم را گول زده و پول آنها را بگیرند و مکه و کعبه قبل از اسلام هم محل کاسبی بوده و میگویند اگر به عمره بروی پول آن به جیب عربهایی میرود که دشمن ایرانیان هستند و بودند و به جای اینکه پول خودت را در جیب عربها بریزی به چند فقیر کمک کن خداوند از تو بیشتر راضی خواهد بود و میگویم میخواهم به خانه خدا بروم میگویند مگر خدا خانه دارد ؟ خداوند همه جا هست و خدا در قلب ماست جواب چیست لطفا مستدل و منطقی جواب دهید تا جواب شبهه افکنان را بدهم و این شبهات در ذهن خودم بر طرف شود
با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
بي‌گمان، زمان و زمين و آسمان‌ها و آن چه در آن ها هست، براي خدا و مال خدا است، و تنها خالق و مالك اصلي، اوست. اگر برخي زمان ها، مكان ها، اشخاص و اشياء به لفظ جلاله ي « الله» اضافه مي شودمثلا به بعضي روزها،«ايام الله» يا به ماه رمضان « شهر الله » گفته مي شود، يا به قرآن كريم و برخي انسان هاي رباني و كساني كه پيوند و اتصال معنوي قوي و ممتازي با خدا دارند، مثل اميرالمؤمنين(ع) «آيت الله» و يا آيات الله گفته مي شود، و به خانه انبيا و ائمه عليهم السلام باب الله يا ابواب الله گفته مي شود، همه اين اضافه ها، اضافه تشريفي است.يعني براي بيان عظمت و شرافت و پيوند و اتصال معنوي آن شخص يا شئي، آن را به خدا نسبت مي دهند. بنا بر اين اگر به مسجد و يا به كعبه « بيت الله» - خانه خدا- گفته مي شود نيز به همين دليل است، چون روشن است كه خدا نه جسم است و نه نياز به خانه دارد.
اما امتياز مكه و كعبه چيست؟ و چرا بايد به عنوان عمره و تمتع و عبادت خالصانه خدا به اين سرزمين مقدس سفر كرد؟ اين خانه و سرزمين مقدس چه امتيازي بر ساير مكان ها دارد؟
بر اساس آموزه هاي ديني:
1- اين خانه ، نخستين خانه توحيد و محل عبادت انسان ( حضرت آدم و حوا و ساير انبيا و اوصيا و اولياي الهي و خدا پرستان) در كره زمين است.(1) در ابتداي آفرينش كه همه زمين را آب فرا گرفته بود، اولين مكان خشكي سر از آب برآورده، سر زمين مكه، و اولين نقطه آن، همان جايي است كه كعبه در آن قرار دارد. يعني كعبه با سابقه ترين و قديمي ترين معبدي است كه در روي زمين وجود دارد.
2- مكه و نگين هميشه جاويد آن يعني كعبه در دل خود خاطرات آدم و حوا، ابراهيم و هاجر و فرزند خردساله شان اسماعيل و ترنم و نفحات عبادت ها و نيايش ها، و حماسه مبارزات انبيا و اولياي الهي و خدا پرستان موحد با شرك و بت پرستي، كفر و نفاق، فساد و فحشا، شيطان ها و انسان هاي شيطان صفت را جاي داده است. انسان هايي كه آگاهانه به اين سرزمين سفر مي كند، در جاي جاي آن همه تاريخ و خاطرات را در ذهن خود تداعي مي كند، و احساس مي كند پا در جاي پاي ابراهيم خليل و موساي كليم و عيساي مسيح و محمد خاتم الانبيا و المرسلين گذاشته است، احساس مي كند در هوايي تنفس مي كند و در جايي نفَس و جان خود را با خدا پيوند مي دهد، كه علي بن ابيطالب (ع) در همان خانه به دنيا آمد، و در همانجا بر دوش مبارك پيامبر قدم گذاشت و خانه را از بت ها و بت پرستان و خود پرستان و خودخواهان مغرور و مستكبر پاك كرد، جايي كه همه امامان و اولياي الهي با خداي خود خلوت مي كردند و به راز و نياز و مناجات مي پرداختند. از اين رو خداوند آنجا را « مثابه»(2) ناميده است. يعني بازگشتنگاه به توحيد، به فطرت، به خويشتن خويش، به آرامش روح و روان و به خداي يگانه.
3- امتيازات ديگر كعبه را قرآن « مبارك» بودن يعني پر بركت و پر فايده از نظر مادي و معنوي، مايه هدايت جهان نيان، و مأمن و پناهگاه انسان و دارنده آيات و نشانه هاي روشني از خداپرستي و توحيد و معنويت و جاودانگي خداپرستان و هلاكت و نابودي هواپرستان، ذكر كرده است. (3) در مقام پاسخگويي به سؤالات، مجال براي بيان همه امتيازات كعبه (4) و اسرار سفر به آن مكان مقدس و بررسي فلسفه عمره و حج تمتع نيست. براي فهم بركات معنوي و درك فلسفه حقيقي حج لازم است كتاب هايي كه اسرار حج و عبادت را متذكر شده اند، مثل كتاب حج آقاي قرائتي، اسرار عبادت هم چنين كتاب صهباي حج، هر دو از آيت الله جوادي آملي و يا بخش پاياني كتاب شريف معراج السعاده، تأليف ملا احمد نراقي، در مورد اسرار حج، مورد مطالعه قرار گيرد.
4- مسلمان بايد زيرك و دور انديش باشد. به جاي نگاه به منافع و مصالح موقت و زود گذر به منافع بلند مدت و جاويد بينديشد، و به جاي نگاه جزئي و فردي يا گروهي به منافع كل امت اسلامي و بقاي اصل اسلام و مسلماني بينديشد. كمك به فقرا و نيازمندان امري بسيار مطلوب و شايسته است، و گاهي ثواب آن از حج بلكه چندين حج و طواف كعبه بيشتر است، اما معناي اين سخن اين نيست. كه انسان حج يا حتي عمره مستحبي و زيارت قبر مطهر رسول الله(ص) و زيارت ائمه بقيع عليهم السلام را به بهانه كمك به فقرا و نيازمندان ترك كند. زيرا كمك به فقرا نگاه جزئي و تأمين منافع و مصالح موقت است. در حالي كه حفظ شور و حماسه و معنويت حج و عمره سبب حفظ اساس و كيان اسلام در دراز مدت مي شود. بعضي علما جهت تقريب ذهن در اين مورد اين مثال را مي گويند: درست است كه قلب و مغز انسان در برابر ساير اعضاي بدن مهم ترين اعضا هستند، اما معنايش اين نيست كه اگر كسي بدون ُكليه زنده مي ماند،و يا نيازي نيست كه براي سلامت و بهداشت ساير اعضاي بدن حساس باشيم. افزون بر اين حج و عمره در راستاي منافع مادي و معنوي مسلمانان است. به بيان ديگر اگرچه كعبه «بيت الله » يعني خانه خدا است، ولي خداوند آن را براي مردم - « لِلنَّاسِ»- و جهت تأمين منافع مادي و معنوي، سياسي و اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي مردم قرار داده است. از اين رو فرموده: «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنَّاسِ» (3) يعني خداوند كعبه، بيت الحرام، را وسيله اي براي سامان بخشيدن به كار و امور مردم قرار داده است. يكي از اصحاب امام صادق(ع) از آن حضرت سؤال مي كند، رفتن به مكه و زيارت خانه خدا چه نوع منافع مسلمانان را تأمين مي كند؟ فرمود: هم منافع مادي و دنيايي آنان را تأمين مي كند و هم منافع ديني و معنوي آنان را. (4) به همين خاطر در آموزه هاي ديني تأكيد زيادي به اقامه و زنده نگه داشتن آن شده است.
پي نوشت ها:
1. بقره(2)، آيه 96.
2. همان، آيه 125.
3. مائده (5)، آيه 97.
4. شيخ حر عاملي، وسايل الشيعه 29 جلدي، چاپ مؤسسه آل البيت، قم، سال انتشار 1409ق، ج 11، ص 60.
موفق باشید.
