خیرات

با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر گرامي! غذا دادن بستگي به نيت تان دارد، اگر به نيت اطعام دادن به مومن باشد كه در روايات سفارش زيادي شده قطعا داراي ثواب است و شما مي توانيد اين ثواب را به روح پدرتان هديه كنيد.
وقتي انسان با ايمان و پاك از دنيا برود، و حق الناس يا حق الله به گردن نداشته باشد، و مورد عفو و آمرزش و رحمت خدا قرار بگيرد، هر نوع غذايي و يا هر چيزي كه دلش بخواهد، در نزد او حاضر مي شود. چنان كه قرآن مي فرمايد:« فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ» (1) يعني در بهشت آن چه دل ها مي خواهد و چشم ها از ديدنش لذت مي برد موجود است. و يا در آيه 31 سوره فصلت مي فرمايد: براي شما هر چه دلتان بخواهد در بهشت آماده است، و هر چه را بخواهيد و اراده كنيد فورا به شما داده مي شود. اگرزندگان مي خواهند به مرده هاي خود ترحم كنند بايد بررسي كنند كه مرده متعلق به آنان به كسي بدهكار است؟ يا مال و حق كسي را ضايع كرده است، شهادت دروغ عليه كسي داده، غيبت و تهمت و فحش و توهين به كسي داده، در بانك يا قرض الحسنه اي و يا نزد شخصي ضامن كسي شده، و آن طرف در زمان حيات متوفي بدهكاري خود را نپرداخته، و در نتيجه مسؤليتش به گردن او افتاده، در هر يك از اين موارد بازمندگان سعي كنند بدهكاري و حق مردم را از طرف متوفي بپردازند، و يا از صاحبان مال و حق حلاليت و رضايت بگيرند، و يا از طرف متوفي رد مظالم بدهند. يعني از فقرا دستگيري كنند، انفاق و صدقات و مبرات بدهند، و نيت كنند كه خداوند ثواب اين كارهاي خير را به كساني بدهد كه به گردن مرده متعلق به خودشان حقي دارند، تا آنان مرده شان را حلال كنند و از او راضي شوند. از روايات استفاده مي شود خيرات و طلب آمرزش براي اموات در وضعيت آن ها در آخرت تاثير خواهد داشت. براي اموات از هر چيز بهتر و مفيدتر صدقه و احسان به فقرا و اهداي ثواب آن براي مردگان است. رسول گرامي اسلام (ص) فرمود:«صدقه حرارت قبرها را از بين مي‌برد».(2)
براي اموات بهترين دعا اين است كه انسان براي آنان از خداي مهربان طلب عفو و مغفرت كند. بخواهد خداوند رحمت و بخشش و نعمت‌هايش را بر آنان نازل فرمايد.
از حضرت صادق (ع) روايت شده كه:«هر كس نزد قبر مؤمني هفت مرتبه سوره إنّا أنزلنا را بخواند، خداوند فرشته‏اي مي‏فرستد كه پيش قبر ميت، خدا را عبادت كند. خداوند ثواب عبادت فرشته را براي ميت و كسي كه إنّا أنزلنا را خوانده مي‏نويسد، تا زماني كه خداوند وي را به واسطه اين عمل وارد بهشت كند. بعد از سوره حمد، هر يك از قل أعوذ بربّ الفلق، قل أعوذ بربّ الناس، قل هو الله أحد، و آيه الكرسي را سه مرتبه بخواند».(3)
يكي از صحابه از حضرت رسول(ص) نقل كرده:
«براي مردگان خود هديه بفرستيد»، گفتم: هديه مردگان چيست؟ فرمود: «صدقه و دعا.ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنيا مقابل خانه‌هاي خود مي‌آيند و فرياد مي‌كنند... اي خانواده من، اي پدر و مادر، اي فرزندان و خويشان من، بر ما مهرباني كنيد. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آن ها بر ما است. نفعش براي غير ما. اي خويشان ما، به درهمي يا قرص ناني يا جامه‌اي ما را كمك كنيد تا خداوند شما را از جامه‌هاي بهشت بپوشاند».(4)
پس غذايي كه در جلسه متوفي داده ميشود براي ايشان بعنوان خيرات به حساب مي آيد كه اجر و پاداش فراواني دارد. اگر بتوانيم از آن نيت صدقه نيز بكنيم بعنوان خيرات براي او محاسبه مي گردد. يعني حداقل عده اي از افرادي كه در اين سفره طعام مي خورند از افراد نيازمند باشند نه اينكه بعنوان مثال تنها افراد فاميلمان باشند.
در روايتي ديگر مي‌فرمايد:«هر صدقه‌اي كه براي مرده داده مي‌شود، فرشته‌اي آن را مي‌گيرد. در طبقي از نور مي‌گذارد. بر لب قبر مي‌ايستد. با صداي بلند مي‌گويد: اي اهل قبور، درود بر شما، بگيريد اين هديه را كه بستگان تان براي شما فرستاده‌اند». (5) اگر به احاديث ذكر شده دقت شود، متوجه خواهيم شد كه مرده‌ها چشم به راه و چشم انتظار هديه، دعا و... فرزندان و خانواده خود هستند.
طبق نص صريح روايات و احاديث، از دعا و صدقاتي كه برايش مي فرستند، بهره مند مي شود. آنان در انتظار هدايايي هستند كه بستگان و دوستان شان از دنيا به نيت آنان مي فرستند و به طور حتم مردگان، از ثواب عملي كه به نيت ايشان انجام شود، بهره خواهند برد.
رسول خدا (ص) فرمود: «حضرت عيسي(ع) از كنار قبري عبور كرد، ديد كه صاحب قبر را عذاب مي كنند، سپس در سال آينده از كنار همان قبر عبور نمود، ديد كه خبري از عذاب نيست، گفت: بار پروردگارا! سال قبل كه از اين جا عبور كردم، ديدم صاحب قبر معذّب است و در اين سال ديدم عذاب از او برداشته شده، خدا خطاب به عيسي فرمود: اي روح الله! از اين مرد فرزندي به مقام بلوغ رسيده، فرزند صالح و نيكو كرداري است، راهي را براي مردم استوار و هموار نمود و يتيمي را مسكن و مأوي داد، پس من به بركت عمل فرزندش از گناه او درگذشتم. (6)
پي‌نوشت‌ها:
1. زخرف ( 43)، آيه 71.
2. محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، ماده صدقه، شماره 10342.
3. كامل الزيارات، ابن قولويه القمي، دارالمرتضوية - النجف الأشرف، 1356 ه.ق، ص 222.
4. محدث قمي، مفاتيح الجنان، بخش زيارت قبور مؤمنين.
5 . همان.
6. محمد حسيني طهراني، معاد شناسي، ج3، ص 225، نشر حكمت، 1403ق.
موفق باشید.