عقیقه

با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی

امام صادق(ع)فرمود: كلّ مولود مرتهن بالعقيقة.(1) هر نوزادي در گرو عقيقه است. يكي از اصحاب امام صادق (ع) مي گويد، از آن حضرت شنيدم كه مي فرمود: كُلُّ امْرِئٍ مُرْتَهَنٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِعَقِيقَتِهِ وَ الْعَقِيقَةُ أَوْجَبُ مِنَ الْأُضْحِيَّةِ (2) هر كس در قيامت در گروي عقيقه‏اى است ( كه براى فرزندش بايد انجام مي داده،) و عقيقه كردن براى فرزند از قربانى در عيد اضحى( عيد قربان ) لازم تر است. شارحان در توضيح اين حديث نوشته اند: هر فرزندي كه خداوند به انسان عنايت مي كند، به خاطر دوران حاملگي به مادران وبه خاطر تحمل زحمت هاي تربيت و تعليم و ادب و هزينه و مخارج وي به پدران و مادران ثواب و پاداش زيادي مي دهد بنا بر اين « مراد از گرو بودن آن است كه به سبب فرزند نفعى از ثواب به او ندهند جز اينكه براى وى عقيقه‏اى كرده باشد. (3) البته منظور اين است كه ثواب كامل به آنان داده نمي شود. ابن اثير در نهايه اللّغه گويد: معنى اين خبر اين ست كه پدر نوزاد از شفاعت فرزند در قيامت محروم است، مگر آن كه براى او عقيقه‏اى كرده باشد، و در جاى ديگر گويد: «كلّ غلام رهينية بعقيقته» معنيش اين است كه عقيقه براى فرزند نوزاد لازم است و از جهت لزوم و عدم جدائى از آن به رهن تشبيه شده است».(4)
نكته مهم اين است كه عقيقه كردن همانند صدقه دادن است، بلكه مهم تر از صدقه دادن مي باشد. از اين رو در روايات آمده است كه به جاي عقيقه كردن نمي توان پول آن گوسفند و يا قرباني را به فقير داد، بلكه بايد عقيقه انجام بگيرد يعني ذبح و قرباني بشود و گوشت عقيقه را پخته و مردم را به خوردن آن دعوت كنند. خوب است حداقل ده نفر را اطعام كنند(5) و هر چه تعداد دعوت شدگان بيشتر باشد، بهتر است، و اگر غذا پختن براي وي ميسر نبود ،جايز است گوشت را ميان فقرا تقسيم نمايند.
بنا بر اين همان گونه كه صدقه براي حفظ سلامتي و دفع و رفع بلاها مفيد است، و هفتاد بلا را دفع مي كند، تأثير عقيقه به مراتب بيشتر مي باشد.
پي نوشت ها:
1. شيخ كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ش 1365، ج6، ص 24.
2. شيخ صدوق، الفقيه، انتشارات جامعه مدرسين قم، سال انتشار 1413 ق، ج 3، ص 484.
3. الفقيه، ترجمه علي اكبر غفاري، ناشر: نشر صدوق، ج‏5، ص 162.
4. همان.
5. شيخ طبرسي، الاداب الدينيه للخزانه المعينيه، ترجمه احمد عابدي، ص 306، ناشر زائر – قم.