سيد به معناي آقا و اطاعت شده (مطاع)، رئيس و بزرگ است.
سيادت عنواني است كه بر مردان و زناني كه نسب شان به حضرت هاشم بن عبد مناف (جدّ دوم رسول خدا) ميرسد، اطلاق مي‌شود؛ بنا براين هر كس كه سلسله نسب او به هاشم بن عبد مناف يا فرزندان او برسد، سيد محسوب مي‌شود. (1)
به فرزندان هاشم افزون بر عنوان سيد، بني هاشم نيز ميگويند. برخي از اينان به عموهاي پيامبر مثل ابوطالب، عباس و حمزه ميرسند. بنابراين فرزندان عباس عموي پيامبر كه اصطلاحاً به آنان بني عباس ميگويند، سيد محسوب ميشوند. فرزندان ابوطالب به نامهاي طالب و عقيل و جعفر طيار و علي(ع) و نسل آنان، سيدند. پيامبر اسلام از طريق پسري نسلي ندارد، چون كه پسرانش (طيب و طاهر و قاسم و ابراهيم) در كودكي از دنيا رفتند. نسل آن حضرت فقط از طريق دخترش حضرت فاطمه زهرا(س) ادامه پيدا كرد. فرزندان حضرت زهرا به نامهاي حسن و حسين و زينب و ام كلثوم از طريق پدرشان امام علي نيز سيد بودند.
تمامي ائمه معصومان و فرزندان شان از طريق علي(ع) به هاشم و از طريق حضرت فاطمه به پيامبر ميرسند و سيد هستند. اگر چه سيادت به جهت نور وجودي پيامبر تجلي يافته است، اما در انحصار فرزندان پيامبر (ص) قرار ندارد. بلكه از جهت انتساب به طالب و علي و عقيل و جعفر (فرزندان ابوطالب) و انتساب به عباس و حمزه (عموهاي پيامبر نيز سيادت حاصل شده و حضرت علي(ع) سيد بوده است و فرزندان او نيز سيد هستند.
اما چون نسل پيامبر بيش تر مورد توجه مسلمانان است و نسل حضرت از دخترش فاطمه(س) و علي(ع)مي باشد، اين‌ها بيش تر مورد توجه و احترام هستند و آنان از بين بقيه سادات معروف تر و مشخص ترند. (2)
پي‌نوشت‌ها:
1. طباطبائي يزدي، سيد محمد كاظم، عروة الوثقي، ج 2، كتاب الخمس، فصل 2، مسئله 3.
2. مكارم شيرازي، ناصر، پرسشها و پاسخهاي مذهبي، ج4، ص166؛ استفتائات، ج1، ص706، سؤال1647.
