اگر روح, قبر و دنیا را ترک کرده و به عالم برزخ میرود پس چرا در روایات آمده که پیامبر اسلام وقتی در قبرستان حاضر میشدند با ارواح صحبت میکردند؟مگر نمیگویند بعد از مرگ ارتباط روح با دنیا قطع میشود؟
با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
روح پس از آن كه به وسيله فرشته مرگ قبض شد، در جهان ديگري به نام برزخ قرار مي‌گيرد و ارتباط او با دنيا قطع مي‌گردد؛ البته رابطه روح با افرادي كه در دنيا هستند، امري محال و غيرممكن نيست، امّا چنين نيست كه روح هر فردي بتواند با هر كسي كه بخواهد رابطه برقرار كند، اما اين ارتباط با ارواح در عالم بيداري و خواب، براي برخي اتفاق افتاده؛ اما بدان جهت كه روح تعلق زيادي با بدن خود دارد، معمولا توجه و عنايتي نسبت به مكان حضور بدن دنيايي خود دارد و چه بسا به آن مكان رفت و آمد بيشتري داشته باشد و نسبت به كساني كه به آن مكان رفت و آمد مي كنند توجه بيشتري مي نمايد.
به همين جهت در مواردي ارتباط بين برخي اولياء الهي و برخي ارواح اموات در كنار جسم دنيايي آن اموات حاصل شده كه به يك مورد اشاره مي‌شود:
الف ـ پيامبر اكرم به سلمان فارسي فرمود: هنگامي كه مرگت نزديك شود، مرده‌اي با تو سخن مي‌گويد در مرضي كه سلمان در آن از دنيا رفت، دستور داد او را به قبرستان ببرند؛ با صداي بلند بر مردگان سلام كرد و گفت: من سلمان فارسي هستم، دوست دارم يكي از شما با من سخن بگويد؛ روح مرده‌اي پاسخ او را داده گفت: هر چه مي‌خواهي بپرس، سلمان پرسيد:
آيا اهل بهشتي يا دوزخ، گفت: بهشتي هستم، هم چنين او درباره چگونگي مرگش و اوضاع و احوال پس از مرگ، پرسش‌هايي نمود و پاسخ شنيد، سپس فرمود او را به منزل بردند، شهادتين بر زبان جاري كردو جان به جان آفرين تسليم نمود.(1)
در مورد ديدار روح مرده از بستگان خود نيز روايات فراوان رسيده كه دو نمونه از آن‌ها در اين جا بيان مي‌شود:
اسحاق بن عمّار مي‌گويد: از موسي بن جعفر(ع) پرسيدم: آيا روح مؤمن كه مرده، به زيارت خانواده خود مي‌آيد، فرمود: آري، عرض كردم: در چه مدت و زمان، فرمود: به مقدار رتبه و فضيلتي كه مؤمن دارد، بعضي از آن‌ها هر روز به كسان خود سر مي‌زنند، بعضي دو روز يك بار، برخي در سه روز يك مرتبه و كم‌ترين فرد مؤمن از نظر منزلت، در هر جمعه به بستگان و خانواده خود سركشي مي‌كند، اسحاق مي‌پرسد در چه ساعتي؟ حضرت فرمود: هنگام زوال خورشيد، روح مؤمن وقتي مي‌بيند بستگان او در طاعت و بندگي خدا مشغول هستند، مسرور و شادمان مي‌شود.(2)
در روايت ديگر امام صادق(ع) مي‌فرمايد: هيچ فرد مؤمن و كافري نيست، مگر اين كه هنگام زوال شمس، به خانه خود مي‌آيد، هنگامي كه خانواده و بستگان خود را مشغول به عمل صالح مي‌بيند، مسرور مي‌شود و حمد و ثناي الهي به جاي مي‌آورد، ولي كافر اگر خانواده خود را مشغول به كار خير ببيند، باعث حسرت و حُزن او مي‌شود، زيرا خود او به واسطه ترك اعمال خير، گرفتار عذاب شده.(3)
پي نوشت ها:
1. مجلسي، محمدباقر، بحار الانوار، موسسه الوفاء، بيروت، 1404ق، ج 22، ص 374.
2. همان، ج 6، ص 257.
3. همان.
موفق باشید.
