درجات ایمان

با سلام و عرض تبریک سال نو و آرزوي سال پرخیر و برکت برای شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
«قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) الْإِيمَانُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ فَالْمِقْدَادُ فِي الثَّامِنَةِ وَ أَبُو ذَرٍّ فِي التَّاسِعَةِ وَ سَلْمَانُ فِي الْعَاشِرَةِ»(1)؛ امام صادق(ع) فرمود: ايمان ده درجه دارد، مقداد در درجه هشتم و ابوذر در درجه نهم و سلمان در درجه دهم ايمان است.
ِامام صادق(ع) در روايتي درجات ايمان را چنين توضيح داده اند: «عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ الْقَرَاطِيسِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) فَذَكَرْتُ لَهُ شَيْئاً مِنْ أَمْرِ الشِّيعَةِ وَ مِنْ أَقَاوِيلِهِمْ فَقَالَ يَا عَبْدَ الْعَزِيزِ الْإِيمَانُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ بِمَنْزِلَةِ السُّلَّمِ لَهُ عَشْرُ مَرَاقِيَ وَ تُرْتَقَى مِنْهُ مِرْقَاةً بَعْدَ مِرْقَاةٍ فَلَا يَقُولَنَّ صَاحِبُ الْوَاحِدَةِ لِصَاحِبِ الثَّانِيَةِ لَسْتَ عَلَى شَيْ‏ءٍ وَ لَا يَقُولَنَّ صَاحِبُ الثَّانِيَةِ لِصَاحِبِ الثَّالِثَةِ لَسْتَ عَلَى شَيْ‏ءٍ حَتَّى انْتَهَى إِلَى الْعَاشِرَةِ قَالَ وَ كَانَ سَلْمَانُ فِي الْعَاشِرَةِ وَ أَبُو ذَرٍّ فِي التَّاسِعَةِ وَ الْمِقْدَادُ فِي الثَّامِنَةِ يَا عَبْدَ الْعَزِيزِ لَا تُسْقِطْ مَنْ هُوَ دُونَكَ فَيُسْقِطَكَ مَنْ هُوَ فَوْقَكَ إِذَا رَأَيْتَ الَّذِي هُوَ دُونَكَ فَقَدَرْتَ أَنْ تَرْفَعَهُ إِلَى دَرَجَتِكَ رَفْعاً رَفِيقاً فَافْعَلْ وَ لَا تَحْمِلَنَّ عَلَيْهِ مَا لَا يُطِيقُهُ فَتَكْسِرَهُ فَإِنَّهُ مَنْ كَسَرَ مُؤْمِناً فَعَلَيْهِ جَبْرُهُ لِأَنَّكَ إِذَا ذَهَبْتَ تَحْمِلُ الْفَصِيلَ حَمْلَ الْبَازِلِ فَسَخْتَهُ»(2)؛ عبد العزيز قراطيسى گفت: نزد امام صادق(ع) رفتم و برخى از كارها و سخنان شيعيان را به او عرض كردم، فرمود: اى عبد العزيز ايمان ده درجه دارد، مانند نردبانى كه ده پله دارد و پله پله از آن بالا مى‏روند، كسى كه در درجه اول است به كسى كه در درجه دوم است نگويد كه تو چيزى نيستى و كسى كه در درجه دوم است به كسى كه در درجه سوم است چنين نگويد، تا رسيد به درجه دهم. فرمود: سلمان در درجه دهم و ابو ذر در درجه نهم و مقداد در درجه هشتم بودند، اى عبد العزيز، كسى را كه پايين‏تر از توست ساقط مكن كه بالاتر از تو، تو را ساقط مى‏كند، هر گاه كسى را ديدى كه پايين‏تر از توست و توانستى او را تا درجه خودت بالا برى، اين كار را بكن و چيزى را كه طاقت آن را ندارد بر او تحميل مكن كه او را مى‏شكنى، و هر كس مؤمنى را بشكند بايد جبران كند، زيرا تو اگر به بچه شتر بار شتر نه ساله را بزنى او را از ميان برده‏اى.
از ظاهر اين روايت فهميده مي شود كه اگر منظور از ده درجه ايمان، ايمان كامل است كه هيچ شكي در آن نيست و سلمان ايمانش كامل بود و هر كس به هر ميزان ايمانش كمتر باشد، درجه ايمان او پايينتر است.
پي نوشت ها:
1. مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، چاپ بيروت، ج 22، ص 341.
2. شيخ صدوق، الخصال، انتشارات جامعه مدرسين، ج‏2، ص 448.
موفق باشید.