نوروز و ایام فاطمیه

پرسش: با سلام
با توجه به مقارن شدن نوروز سال 1392 با ايام فاطميه و شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها بنده حقير به نظرم رسيد كه جشن گرفتن و شادي كردن و... در اين ايام شايد جايز نباشد و اين صحبت را از ديگر دوستان و مردم نيز شنيده ام و حتي برخي از افراد مذهبي و يا هياتي به حرمت ايام شهادت حضرت زهرا اعتقاد دارند بايد نوروز امسال را مشكي پوشيد و تبريك گفتن وشيريني دادن و جشن گرفتن را حرام ميدانند و حتي در اين باب اشعار بسياري را سروده و در بين مردم پخش ميكند مانند:
در فاطميه شادي نوروز حرام است ، اين واجب محض است كه تشكيك ندارد
ماهي كه در آن مادر سادات مريض است ، شيريني و مهماني و تبريك ندارد
حال به نظر حضرت عالي :
1 – ابتدا در باب صحيح بودن تاريخ شهادت حضرت زهرا نظر جناب عالي چيست؟ و كدام سند روايي را معتبر ميدانيد؟
2
پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
تاريخ دقيق شهادت حضرت زهرا (س)، مانند مكان دفن او از مجهولات تاريخي است. كم ترين مدّت زندگي حضرت زهرا پس از رحلت پدر را چهل روز(1) و بيش ترين مدّت را هشت ماه ثبت كرده اند.(2)در اين ميان روايات ديگري همانند دو ماه،(3) هفتاد و پنج روز،(4) سه ماه، يكصد روز(5) و شش ماه نيز نقل شده است.(6)
قول مشهور بين شيعيان، رواياتي است كه تاريخ شهادت حضرت زهرا(س) را سوم جمادي الثانيه يعني نود و پنج روز مي داند؛ از جمله: امام صادق(ع) فرمود: «شهادت حضرت فاطمه(ع) در روز سه شنبه سوم جمادي الاخر سال يازدهم هجرت واقع شد.»(7)
از نظر شيعه بايد به روايات نود وپنج روز (سوم جمادي الثانيه) و هفتاد و پنج روز( سيزدهم جمادي الاولي) بيشتر ،توجه كرد.تاريخ هفتاد و پنج روز به دو طريق (ابوعبيدة حذّا(8) و هشام بن سالم(9)) از امام صادق(ع) نقل شده است.
تاريخ نود و پنج روز(سوم جمادي الثانيه) در روايت ابوبصير، نيز از امام صادق(ع) تصريح شده است.(10)
پي نوشت ها:
1. علامة المجلسي، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي، ج 43، ص 212،ح 41.
2. همان، ص 213، ح 44.
3. همان.
4.شيخ الكليني، الكافي، تحقيق علي أكبر غفاري،چاپ چهارم، 1365ش،دار الكتب الإسلامية -تهران، ج 1، ص 458، ح 1 و ج 3،ص 228، ح 3 و ج 4، ص 561، ح 3،
5. بحارالانوار، ج43، ص 213، ح 44.
6. همان، ص 200.
7.محمد بن جرير الطبري، دلائل الامامة، تحقيق قسم الدراسات الإسلامية، قم، چاپ اول، 1413، مركز الطباعة و النشر في مؤسسة البعثة، ص 134.
8. بحارالانوار، ج 42، ص 212، ح 41.
9. الفتال النيسابوري،روضة الواعظين، تحقيق تقديم السيد محمد مهدي السيد حسن الخرسان، منشورات الشريف الرضي، قم، ص115.
10. بحارالانوار، ج43، ص 213، ح 44.
پرسش: با سلام
با توجه به مقارن شدن نوروز سال 1392 با ايام فاطميه و شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها بنده حقير به نظرم رسيد كه جشن گرفتن و شادي كردن و... در اين ايام شايد جايز نباشد و اين صحبت را از ديگر دوستان و مردم نيز شنيده ام و حتي برخي از افراد مذهبي و يا هياتي به حرمت ايام شهادت حضرت زهرا اعتقاد دارند بايد نوروز امسال را مشكي پوشيد و تبريك گفتن وشيريني دادن و جشن گرفتن را حرام ميدانند و حتي در اين باب اشعار بسياري را سروده و در بين مردم پخش ميكند مانند:
در فاطميه شادي نوروز حرام است ، اين واجب محض است كه تشكيك ندارد
ماهي كه در آن مادر سادات مريض است ، شيريني و مهماني و تبريك ندارد
حال به نظر حضرت عالي :

2 – آيا اين امر جشن و شادي و شيريني دادن و ... را در اين ايام جايز ميدانيد؟

پاسخ: شيرني دادن و شادي در نوروز 92 اشكال ندارد، ولي در 5 و 25 فروردين كه روز هاي شهادت است رعايت شود.

پرسش: با سلام
با توجه به مقارن شدن نوروز سال 1392 با ايام فاطميه و شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها بنده حقير به نظرم رسيد كه جشن گرفتن و شادي كردن و... در اين ايام شايد جايز نباشد و اين صحبت را از ديگر دوستان و مردم نيز شنيده ام و حتي برخي از افراد مذهبي و يا هياتي به حرمت ايام شهادت حضرت زهرا اعتقاد دارند بايد نوروز امسال را مشكي پوشيد و تبريك گفتن وشيريني دادن و جشن گرفتن را حرام ميدانند و حتي در اين باب اشعار بسياري را سروده و در بين مردم پخش ميكند مانند:
در فاطميه شادي نوروز حرام است ، اين واجب محض است كه تشكيك ندارد
ماهي كه در آن مادر سادات مريض است ، شيريني و مهماني و تبريك ندارد
حال به نظر حضرت عالي :

3 – آيا اين امر كه بايد اين ايام را عزاداري كرد و شادي نكرد را امري شخصي ميدانيد يا اجتماعي ؟ يعني اگر ما نيز كسي را ديديم كه نوروز را جشن گرفته و شادماني ميكند به او تذكر دهيم؟ كلا در اين باب چه توصيه اي به ملت و مردم داريد؟

پاسخ: گرچه شادي كردن درايام فاطميه حرام نيست، اما عرف و آداب اسلامي اقتضا مي كند،كه در اين ايام ازشادي هاي غير منطقي وغير مشروع پرهيز شود، زيرا قرآن و روايات، دوستى خاندان رسول اكرم(ص) را بر مسلمانان واجب كرده است.‏(1) دوستى لوازمى دارد و دوستدار صادق، كسى است كه شرط دوستى را - چنان كه بايد و شايد - به جا آورد. يكى از مهم‏ترين لوازم دوستى، هم دردى و هم دلى با دوستان در مواقع سوگ و اظهار سرور و شادي در شادى آنان است، از اين رو در احاديث، بر برپايى جشن و سرور در ايام شادى اهل‏بيت(ع) و ابراز حزن و اندوه در مواقع سوگ آنان، تأكيد فراوان شده است. حضرت على(ع) در روايتى مى‏فرمايد: "يفرحون لفرحنا و يحزنون لحزننا و يبذلون اموالهم و انفسهم فينا،اولئك منّا و الينا؛(2) شيعه و پيروان ما در شادى و حزن ما شريكند و دارايي و جان خويش را در راه ما بذل مي كنند، آنان از ما هستند و بازگشتشان به سوي ما است. امام صادق(ع) نيز فرمود: شيعيان ما پاره‏اى از وجود ما هستند واز زيادى گل ما آفريده شده‏اند؛ آن چه كه ما را بدحال يا خوش حال مى‏سازد، آنان را بدحال و خوش حال مى‏گرداند.(3)
بر اين اساس وظيفه عقلانى و شرعى، ايجاب مى‏كند كه در ايام عزادارى اهل‏بيت(ع)، محزون باشيم، چنانكه ائمه ما در ايام محرم اين گونه بودند، چنانكه امام رضا (ع) به ريان بن شبيب، سفارش نمود كه براي امام حسين (ع)عزاداري كند. (4)
در ضمن عزاداري براي اهل بيت (ع)،-از جمله حضرت زهرا (س) - هم آثار فردي دارد و هم آثار اجتماعي، يعني از آن جا كه در فرهنگ شيعى، عزادارى بايد از سر معرفت و شناخت باشد؛ هم‏دردى با آن عزيزان، در واقع يادآورى فضايل، مناقب و آرمان‏هاى آنان است و بدين شكل، آدمى را به سمت الگوگيرى و الگوپذيرى از آنان سوق مى‏دهد. فردى كه با معرفت در مجالس عزادارى، شركت مى‏كند، شعور و شور و شناخت و عاطفه را درهم مى‏آميزد و در پرتو آن، انگيزه‏اى قوى در او پديدار مي گردد و هنگام خروج از مراسم عزادارى مانند محبى مى‏شود كه فعّال و شتابان به دنبال پياده كردن اوصاف محبوب در وجود خويشتن است. همچنين عزاداري موجب تحول جامعه مي شود. هنگامى كه مجلس عزادارى، موجب انسان‏سازى گشت؛ تغيير درونى انسان به عرصه جامعه نيز كشيده مى‏شود و آدمى مى‏كوشد تا آرمان‏هاى اهل‏بيت(ع) را در جامعه حكم‏فرما كند.
به بيان ديگر، عزادارى بر اهل‏بيت(ع)؛ در واقع با يك واسطه زمينه را براى حفظ آرمان‏هاى آنان و پياده كردن آنها فراهم مى‏سازد. به همين دليل مى‏توان گفت: يكى از حكمت‏هاى عزادارى، ساختن جامعه براساس الگوى ارائه شده از سوى اسلام است. البته ناگفته نماند كه معناي عزاداري برا ي اهلبيت (ع)- از جمله فاطمه زهرا (س)- ،به معناي اين نيست كه ما هميشه لباس سياه پبوشيم وهميشه غمگين ومحزون باشيم،آنچه كه لازم است اين است كه در ايام عزاداري اهلبيت حرمت و قداست آنان را حفظ نماييم. توصيه ما نيز اين است كه مردم ما -ضمن اينكه- ايام عيد رابر گزار مي كنند، حرمت ايام فاطميه را حفظ كنند كه چنين خواهند نمود. و اين موضوع را مي توان با روش نيكو و ظريف به ديگران نيز منتقل كرد.
پي نوشت ها:
1. شورى (42)، آيه 23، هود (11)، آيه 29.
2. علامه مجلسي، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ناشر اسلاميه‏، ج10، ص 114.
3. همان، ج64، ص76.
4. شيخ صدوق، أمالي الصدوق،‏ اعلمى، ص130.