با سلام
آیا پیامبر اسلام و حضرت یوسف دارای مقام امامت نیز بودند؟ اگر بودند، پاسخ به "لا ینال عهدی الظالمین (آیه 124 سوره بقره) " که در جواب به حضرت ابراهیم مبنی بر این که امامت به ذریه او می رسد یا خیر داده شد، چیست؟ یعنی در این صورت می تواند امامت اهل بیت(علیهم السلام) هم با توجه به لفظ ظالمین(نعوذ بالله) زیر سوال برود؟
لطفا اگر پاسخ نقلی است، هم از منابع شیعه باشد و هم از منابع اهل سنت.
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در مورد امامت به معناي عام كلمه كه مقامي برتر از نبوت است در قرآن تنها به امامت حضرت ابراهيم(ع) در آيه مورد اشاره شما تصريح شده، اما در برخي روايات به امامت پيامبر اسلام نيز اشاره شده است؛ در روايتي تاكيد شده كه:
« فَالنَّبِيُّ (ص) إِمَامٌ وَ نَبِيٌّ وَ عَلِيٌّ(ع) إِمَامٌ لَيْسَ بِنَبِيٍّ وَ لَا رَسُولٍ (1) پيامبر اكرم (ص) هم امام بود و هم نبىّ ولى على(ع) امام بود نه نبىّ و رسول » اما در مورد امامت خاص حضرت يوسف ظاهرا دليلي وجود ندارد، اما در عين حال اين امامت فرزندان حضرت ابراهيم(ع) هيچ منافاتي با آيه 124 سوره بقره و تعبير« لا ينال عهدي الظالمين » ندارد زيرا در اين آيه خداوند به عنوان يك قاعده كلي به اين نكته متذكر شد كه اصولا عهد الهي به ظالمان نخواهد رسيد و اين قاعده در مورد همه افراد اعم از نسل حضرت ابراهيم و يا ديگر انسان ها جاري است .
در واقع هيچ يك از مفسران از اين آيه اين امر را برداشت نكرده اند كه در نتيجه اين تعبيرهيچ يك از فرزندان آن بزرگوار صلاحيت امامت را ندارند، بلكه شيعيان در طول تاريخ بر همين آيه استدلال كرده اند كه درخواست حضرت ابراهيم نشان مي دهد كه آن بزرگوار امامت فرزندن غير ظالم خود را مطالبه نمود، در نتيجه افراد ظالم نمي توانستند از ابتدا مورد سوال و درخواست حضرت ابراهيم بوده باشند .(2)
اهل سنت هم نمي توانند به اين مضمون معتد باشند زيرا پذيرش اين مضمون مستلزم انكار نبوت پيامبر اسلام نيز خواهد بود حتي اگر قائل به امامت پيامبر اسلام نباشيم زيرا در آيه سخن از عهد الهي است كه شامل همه رسالت هاي الهي مانند نبوت هم مي شود.
پي نوشت ها:
1. شيخ صدوق، علل الشرائع، انتشارات داورى، قم، چاپ اول، ج 1، ص 175.
2. سيد محسن خرازى، بداية المعارف الإلهية في شرح عقائد الإمامية، مؤسسة النشر الإسلامي،
ج 2، ص 70.