زن مسلمان چگونه باید در محیط کاری حاضر شوند؟

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
حضور گسترده و روزافزون زنان در جوامع امروز و ايفاي نقش هاي گوناگون، زنان را به يكي از عوامل كليدي در تحولات اجتماعي تبديل كرده است و اگر اين حضور و تأثيرگذاري، براساس اصول و مباني صحيح، سامان نيابد، ظرفيت هاي اجتماعي و بسترهاي رشد و كمال جامعه شكوفا نشده و زنان و مردان نقش هاي بايسته خويش را نخواهند يافت. تبيين و طراحي نقش هاي اجتماعي زنان براساس آموزه هاي اسلامي نياز امروز و آينده بشر و به ويژه جوامع اسلامي است.
- ضوابط و شرايط حضور زن در جامعه از ديدگاه اسلام:
1- عفت در حجاب و پوشش:
لزوم حضور يا عدم لزوم حضور زن در جامعه و فعاليت هاي گوناگون او در اجتماع از جمله مسايلي است كه ارتباط نزديك با مسأله حجاب دارد. لزوم و وجوب حجاب، بهترين و محكم ترين دليل حضور زن در اجتماع مي باشد؛ زيرا حجاب و لزوم پوشش زن، در مقابل نامحرم و در ارتباط با اجنبي است.
بنابراين پوشش ديني نه تنها بند و حصار و مايه محدوديت نيست، بلكه نشانه حرمت و حيثيت زن و موجب مصونيت اوست.
خداوند در قرآن خطاب به زنان پيامبر فرموده است:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا»(1) اي پيامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: پوشش هاي خود را بر خود فروتر گيرند. اين براي آنكه شناخته نشوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديك تر است و خدا آمرزنده مهربان است.
2- وقار در رفت و آمد:
وظيفه ديگر زنان پرهيز از اعمال و رفتارهاي جلب توجه كننده و غير عفيفانه است.
«وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ»(2) زنان در موقع راه رفتن پاهاي خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانشان دانسته شود و صداي خلخالي كه بر پا دارند، به گوش رسد.
زن نبايد به گونه اي گام بردارد و راه برود كه زينت هايش نمايان شده، مردان را به خود متوجه كند و ازاين راه زمينه گسترش فساد را فراهم آورد. همچنين نبايد زمينه فساد را با هيجان انگيزي از راه «گوش» فراهم آورد...
3- عفت در كلام:
اسلام با توجه به سلامت جامعه و براي جلوگيري از ايجاد زمينه هاي فساد، براي حضور زن در اجتماع شرايطي قائل شده است كه قصار در سخن گفتن و متانت در كلام از جمله اين شرايط است. لذا خداوند در قرآن از آن ها خواسته است كه در ارتباط با بيگانه با ناز سخن نگويند: «يَا نِسَاء النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا»(3) اي زنان پيامبر، شما همچون ساير زنان نيستيد- اگر پرهيزكار باشيد- مواظب باشيد كه در سخن نرمش زنانه و شهوت آلود به كار نبريد كه موجب طمع بيماردلان گردد و به خوبي و به شايستگي سخن بگوييد.
4- پرهيز از مصافحه و دست دادن:
از ديگر اصولي كه زن و مرد بايد رعايت كنند تا بتوانند در جامعه كنار يكديگر قرار گيرند و پا به پاي هم تلاش كنند و به موفقيت نايل آيند، پرهيز از دست دادن زن و مرد مي باشد.
همان طور كه خيره شدن در نگاه زشت و ناپسند است و زمينه ارتباط غير انساني را فراهم مي كند، مصافحه و دست دادن نيز چنين است.
5- پرهيز از محادثۀ غير مجاز:
يكي از مسايلي كه اسلام آن را شوم و ناپسند مي داند، شوخي و لهو و لعب بين زنان و مردان است كه آثار سوء بسياري در جامعه دارد و منجر به مفسده و به گناه افتادن مي شود. بنابراين بايد موازين اسلامي را رعايت كنند و با وقار و متانت در محيط كار و جامعه حضور يابند و از گفت وگوهاي بيهوده و باطل بپرهيزند.
حضرت رسول اكرم(ص) در باب اين موضوع مي فرمايند: «و من فاكة امراة لا يملكها حبسه اللّه بكل كلمة كلمتها في الدنيا الف عام»(4) هر كس با زن نامحرم شوخي كند، براي هر كلمه اي كه با او سخن گفته است، هزار سال زنداني مي شود.
6- اجتناب از خلوت:
در روايت براي جلوگيري از اختلاط و فساد بر جدايي مكان زن و مرد تأكيد شده است. امام صادق(ع) مي فرمايد: «نهي رسول اللّه(ص) أن يدخل الرجال علي النساء إلا بإذنهن»(5) رسول خدا(ص) از داخل شدن مردان بر جمع زنان بدون اجازه آن ها نهي فرمود.
ظاهراً مفهوم روايت اين است كه مردان بايد به هنگام ورود به محيطي كه زن هست، اجازه بگيرند. روشن است كه جدايي محل و فعاليت زن و مرد نيز از اين حديث، بهره برداري مي شود و اين مرز بايد محفوظ بماند و در هنگام ورود به آن محيط ها، مردان بدون اجازه وارد نشوند.
پي نوشت ها:
1. احزاب(33) آيۀ 59.
2. نور(24) آيۀ 31.
3. احزاب(33) آيۀ 32.
4. شيخ حر عاملي، وسائل الشيعه، الطبعه الثانيه، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، قم، 1414ق. ج 14، ص143.
5. كليني، اصول كافي، ترجمه حاج سيد جواد مصطفوى‏، كتاب فروشى علميه اسلاميه، ج 5، ص 528.
موفق باشید.