با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در ابتدا بايد اشاره كرد: گرچه بر اساس برخي روايات از جمله آنچه در زيارت جامعه كبيره آمده (1) وجود نوري ائمه قبل از خلقت آدم در عرش خدا بوده است، ولي اين وجود غير از وجود بشري اين بزرگواران است.
اما در باب سجده ملائكه بايد گفت: سجدة فرشتگان تعظيم آنها در پيشگاه انسان كامل بوده (كه خليفه خدا در زمين و مظهر اسماء و صفات الهي است)، اين مقام اختصاص به آدم (ابوالبشر) ندارد، چون خلافت گرچه با خلقت آدم در زمين آغاز گرديده، ولي مقام خلافت الهي بعد از او نيز ادامه داد و ملائكه همواره در پيشگاه خليفة الله خاضع‌اند، به خصوص كه «خليفة خدا» معلم فرشتگان است و اين مقام قبل از همه از آن پيامبر و اهل بيت(ع) است. در اين باره در كتاب «پيامبر اعظم در نگاه عرفاني امام خميني» به تفصيل بحث شده است.(2)
نكته مهم در مسله سجده فرشتگان بر آدم اين كه امام هشتم فرمود: «أنّ الله خلقَ آدمَ فأودعنا صُلبه وأمر الملائكة بالسجود له تعظيماً لنا و إكراماً و كانَ سجودهم للّهِ تعالى عبودية ولآدم إكراماً وطاعة لكوننا في صُلبه؛(3) آدم را آفريد و ما را در صلب او به وديعه نهاد و به ملائكه دستور داد كه در برابر او براي تعظيم و تكريم ما سجده كنند. سجدة آنان براي خدا عبادت و براي آدم اكرام و اطاعت ما بود.»
از اين گونه روايات معلوم مي‌شود كه سجده ملائكه بر اي خود آدم نبوده است، بلكه سجده بر او به خاطر تعظيم و تكريم پيامبر و اهل بيت(ع) بوده است.
پي‌نوشت‌ها:
1. شيخ عباس، مفاتيح الجنان، نشر دفتر نشر فرهنگ اسلامي، تهران1370 ش، ص1004.
2. صادق ارزگاني، پيامبر اعظم در نگاه عرفاني امام خميني، نشر مؤسسه آثار امام، 1386ش، ص 30 و 194.
3. ابن جمعه حويزي، نور الثقلين، نشر دار العلميه، قم 1374 ش، ج1، ص 101.
موفق باشید.
