سوال در باب صیغه

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
ترديدي در مشروعيت ازدواج موقت نيست، ولي در اينكه اين راهكار در شرايط امروز جامعه ما -نبود اخلاق- و آن هم دختران باكره، پاسخ مناسبي براي حل مشكل روابط دختر و پسر باشد، ترديد وجود دارد. بنابر گفتۀ شما، واقعا بايد ديد چند درصد از پدران حاضر مي شوند، اجازه دهند كه دخترشان در آغاز جواني با پسري كه فقط در پي ارضاي غريزه جنسي و نه تشكيل خانواده است پيوند ازدواج ولو ازدواج موقت برقرار كند؟! البته عنوان پدر، زماني به آنها بار مي شود كه علاوه بر زندگي عادي و معيشتي، حواسش بر نياز جنسي و عاطفي دخترش باشد!!
قرآن كريم و روايات معصومان(ع) براي ساماندهي غريزه جنسي در جامعه، يك نظام بهم پيوسته اي را ارائه داده اند كه از مجموع آنها مي توان به عنوان نظريه جنسي اسلام ياد كرد. در اين نظام غريزه جنسي به عنوان يكي از غرايز طبيعي انسان كه مهار و به كارگيري درست آن نقش مهمي در رشد و كمال انسان دارد، به رسميت شناخته شده است و برخلاف تفكر برخي اديان، انسان ها دعوت به سركوب و به فراموشي سپردن اين غريزه نشده اند.
- توجه شما را به مسايل زير جلب مي نماييم:
1- از ديدگاه شهيد مطهري، يكى از قوانين درخشان اسلام از ديدگاه مذهب جعفرى-كه مذهب رسمى كشور ماست- اين است كه ازدواج به دو نحو مى‏تواند صورت بگيرد: دائم و موقت.
ازدواج موقت و دائم در پاره‏اى از آثار با هم يكى هستند و در قسمتى اختلاف دارند. آنچه در درجه اول اين دو را از هم متمايز مى‏كند، يكى اين است كه زن و مرد تصميم مى‏گيرند به طور موقت‏با هم ازدواج كنند و پس از پايان مدت اگر مايل بودند تمديد كنند تمديد مى‏كنند و اگر مايل نبودند از هم جدا مى‏شوند.(1)
2- مهمترين راهكارهاي ايجابي اسلام براي مهار و كنترل غريزه جنسي ازدواج و تشكيل خانواده است و بر اساس ديدگاه اسلام٬ تنها راه ارضاي مشروع غريزه جنسي ازدواج است؛ اعم از ازدواج دائم و موقت. به همين دليل تاكيد قرآن و روايات بر تسهيل شرايط ازدواج و فراهم آوردن زمينه ازدواج جوانان در اولين سالهاي رشد و بلوغ جنسي است.
3- اين نگاه اشتباه است كه مي گويند اين حلال نبايد باشد، بلكه معتقد بايد بود كه ازدواج موقت مشروع است ولي اولاً مشروع مشروط است و ثانياً در يك رابطه طولي قرار مي گيرد؛ يعني آنچه بايد ترويج داده شود ازدواج دائم است با تسهيل فرآيندش، ولي در مواردي كه امكان تشكيل خانواده نيست يا كسي تشكيل خانواده داده است، ولي به دلايلي مثل بيماري و مسافرت هاي طولاني و مسايلي از اين دست تعاملي با همسرش ندارد، ازدواج موقت به عنوان يك راهكار موقت توصيه مي شود.
4- در حال حاضر سياست فرهنگي ما به سمت ترويج ازدواج موقت به شكل رسانه اي پيش مي رود كه به نظر من اين امر به ضرر خانواده است چرا كه در اين حالت شخص دو راه پيش رويش دارد؛ يكي ازدواج دائم كه مسئوليت آفرين است و ديگري ازدواج موقت كه مسئوليت آفرين نيست و طبيعتاً ممكن است طرف به سمت راهكاري برود كه همان اغراض را برايش تامين مي كند و مسئوليتي هم برايش ندارد و اين خطرناك است.
5- ممكن است برخي راهكارهاي ارائه شده براي ساماندهي روابط جنسي در جامعه در جاي خود بسيار كارآمد باشد، ولي به دلايلي فراهم نبودن برخي شرايط فرهنگي و اجتماعي در عمل پاسخ مناسب را ندهد.
- نكات پاياني:
1- ازدواج موقت اگر در زمان ما به يك مسئله تبديل شده و خيلي ها به آن فكر مي كنند، دليل ديگري دارد كه اگر اين دلايل حل شود اين مسئله فروكش خواهد كرد. يكي از اين دلايل سخت شدن فرآيند ازدواج دائم است؛ اگر دستگاه هاي مسئول و نهاد هاي مختلفي كه بر اساس قوانين داخلي وظايفي را بر عهده دارند كارشان را جدي تر انجام دهند و قانون تسهيل ازدواج جوانان مورد توجه بيشتري قرار گيرد و فرآيند تشكيل خانواده همانطور كه اصل ۱۰ قانون اساسي گفته آسان شود، افراد زيادي به سمت تشكيل خانواده مي روند.
2- حفظ حريم و مرز ميان زن و مرد و جلوگيري از اختلاط بي مورد آنها، دعوت به عفاف با همه مظاهر آن يعني عفاف در نگاه٬ عفاف در رفتار و عفاف در گفتار، خويشتن داري جنسي، پوشش ويژه براي زنان كه از آن تعبير به حجاب مي شود و غيرت ورزي نسبت به همسران، از جمله راه حل هايي است كه مي تواند از طغيان غريزه جنسي پيشگيري كند كه تفسير و توضيح هريك از مطالب نياز به فرصت دارد و بنده همه عزيزان را دعوت مي كنم در رأس همه مطالب به مجموعه نكاتي كه در سوره هاي نور و احزاب مطرح شده، مراجعه كنند.
- حاصل سخن اينكه:
1- هر چند يكي از راه حل هاي فوري براي كنترل شهوت و حفظ پاكدامني، ازدواج موقت است و ازدواج موقت در شريعت اسلام و مذهب تشيع حلام است. اما متاسفانه اجرايي كردن آن كار آساني نيست. ما نيز جايي مطمئن را براي ازدواج موقت سراغ نداريم و كسي را نمي شناسيم تا شما را راهنمايي كنيم. علاوه بر آن كه ازدواج موقت با توجه به مسائل عرفي و اجتماعي، جايگاه مطلوب و شايسته‏اي در ميان مردم ندارد. هم چنين ازدواج موقت بسيار پر حاشيه و هزينه‌دار است و همان گونه كه از نام آن پيداست، موقتي و گذرا است. تعهدات دو طرف نيز نسبت به هم‌چندان مورد اعتماد نيست.
2- از نظر دين، بهترين و موثرترين راه حل مشكلتان، ازدواج و البته به صورت دائم است. لذا به نظر ما بهتر است به جاي تمركز فكري به سمت ازدواج موقت، به فكر فراهم كردن زمينه براي ازدواج دائم باشيد. حتي به صورت نامزد شدن - البته نامزد شرعي يعني صيغه عقد جاري شود - و طولاني كردن دوران نامزدي. اگر چه مشكلات گوناگون جامعه مانع ازدواج به موقع جوانان مي‏شود، ولي در عين حال با كاهش سطح توقعات و انتظارات، پرهيز از تشريفات غير ضروري، كنار گذاشتن بعضي رسوم فرهنگي و اجتماعي منفي، به تأخير انداختن مراسم عروسي در دوران نامزدي و عقد و بعضي تدابير ديگر مي‏توان از مشكلات مادي و اقتصادي كه فرا روي بسياري از جوانان مي‏باشد، نجات يافت.
در صورت تمايل مي توانيد براي دريافت راهنمايي در خصوص انتخاب همسر و اين كه چگونه مشكلات پيش رو را برداريد با بخش تلفني مركز به شماره (096400) تماس بگيريد.(مشاوره قبل از ازدواج)
در ضمن ازدواج موقت با دختر باكره بدون اذن پدر صحيح نيست لذا دنبال آن نباشيد.
پي نوشت:
1. ر.ك: نظام حقوق زن در اسلام، نويسنده: شهيد مطهري.
موفق باشید.