حضرت زبیر رضی الله عنه

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
آري وي عمه زاده پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله و امام علي عليه السلام بود و از پيشگامان پذيرش اسلام به شمار مي آمد. و همواره در كنارامام علي(ع) بود.
اما پس از قتل عثمان رفتار او با امام علي متفاوت گشت و از سران فتنه در برابر امام گشت.
اما چرا فرجام او اين كونه گشت و شيعه نسبت به طلحه و زبيرچنان چنين ديدگاهي دارد؟
1- بيشتر انسانها به دنيا و مال و ثروت و رفاه و مقام پرستي دلبستگي دارند. اين خصلتها ممكن است مدتها در وجود انسان خاموش باشد و بروز نكند، ولي در مواقع خاص كه زمينه آن مهيا گردد، ظهور كند. برهمين اساس، دلبستگي به دنيا سرچشمه تمام خطاها و اشتباهها به حساب آمده است.
روايات بسياري در تاييد اين سخن از اهل بيت رسيده (1)
دقت در حادثه كربلا و نامه نوشتن گروه زيادي از مردمان كوفه و ياري نكردن امام حسين(ع) شاهد گويايي است بر اينكه دلبستگي دنيا، انسان را به راههاي خطرناكي سوق مي دهد!
2ـ طلحه و زبير گرچه از اصحاب رسول خدا بودند و در موارد متعددي از علي(ع) حمايت كردند، ولي مانند بيشتر مردم، شيفتة مال و مقام و ثروت شدند! آنان به تصور اينكه علي(ع) به آنها مقام و منصب مي دهد، با حضرت بيعت كردند.
طلحه و زبير، بعد از بيعت با امام به حضور حضرت رسيدند و گفتند: با تو بيعت كرديم كه در رهبري با تو شريك باشيم، امام نپذيرفت و فرمود: يا من بيعت كرديد كه مرا در وقت ناتواني كمك كنيد.(2)
زبير، در جمع قريش گفت: آيا اين است سزاي ما؟ ما بر ضد عثمان قيام كرديم و وسيله قتل او را فراهم ساختيم، در حالي كه علي(ع) در خانه نشسته بود. وقتي زمام كار را به دست گرفت، كار را به ديگران واگذار كرد!(3)
همچنين چون علي(ع) فرمان داد كه بيت المال را عادلانه تقسيم كنند و كسي را بر ديگري برتري ندهند، طلحه و زبير، نزد علي(ع) آمده و به شيوه تقسيم بيت المال، اعتراض كردند و چگونگي طبقه بندي دوره خلافت عمر را (كه بر مبناي تبعيض بود) يادآور شدند و سوابق و خدمات خود را مطرح كردند، كه علي(ع) در پاسخ شيوه تقسيم بيت المال، در زمان رسول خدا را مطرح كردند. آنان قانع نشدند و انتظار داشتند كه سهم بيشتري از بيت المال به آنها داده شود!(4)
3ـ چون معاويه از بيعت مردم مدينه با علي(ع) آگاه شده به طلحه و زبير نامه هاي جداگانه نوشت و آنان را تحريك كرد كه دو شهر بزرگ عراق، كوفه و بصره را تصرف نمايند.
به زبير نوشت:«من از مردم شام براي تو بيعت گرفته ام» و آنان را تشويق نمود كه هرچه زودتر براي خونخواهي عثمان قيام كنند! زبير از اين نامه خوشحال شد و طلحه را در جريان گذاشت و هر دو مصمم شدند كه عليه امام قيام كنند.(5)
از مطالبي كه يادآور گرديد، به خوبي روشن مي شود كه جاه طلبي باعث شد تا بر ضد علي(ع) شورش نمايند. جاه طلبي سبب ميشود كه براي رسيدن به مقام، به هر اقدامي دست بزنند و در برابر شخصيتي چون علي(ع) بايستند.
پي نوشت ها:
1. سفينةالبحار، ج3، ص 119، كلمه «الدنيا».
2. نهج البلاغه ،كلمه قصار(حكمت ها ) شماره 202
3. ابن قتيبة دينوري (276)،امامت و سياست (تاريخ خلفاء)، ترجمه سيد ناصر طباطبايى، تهران، ققنوس، 1380ش،ص77.
4. دانشنامه امام علي(ع)، علي اكبر رشاد،انتشارات فرهنگ و انديشه اسلامي، ج10، ص 49.
5. آفرينش و تاريخ، مطهر بن طاهر مقدسى، ترجمه محمد رضا شفيعى كدكنى، تهران، آگه، چ اول، 1374ش، ج2،ص876.
موفق باشید.