نحوه مدیریت شادابی و تفریح جمع خانوادگی در مسیر الهی

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
زيباست كه نسبت به مسايل ديني حساس هستيد، زيرا مسلمان شيعي بايد همواره اعمال و رفتار خود را با قرآن و سيره‌ ائمه(ع) بسنجد و در آن چهارچوب حركت نمايد.
نسبت به مسافرت در قرآن مجيد و كلمات اهل بيت(ع)، تشويق و ترغيب گرديده است و آن را آينه‌ عبرت دانسته و مي‌فرمايد: «سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِين»(1) همچنين: «أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَ أَشَدَّ قُوَّةً وَ آثَاراً فِي الْأَرْضِ»(2) البته در اسلام علاوه بر اينكه به فوايد آن اشاره شده است محدوديتهاي را هم براي بعضي از سفرها در نظر گرفته است.
- براي اينكه به سوالات متعدد شما پاسخ دهيم، ضروري است به نكات زير توجه كنيد:
1- سفري متفاوت:
سفر از نظر اسلام يك ويژگي جالب دارد و آن توجه به جهان هستي و نگاه كردن به نعمت هاي الهي، لذت بردن از آن و البته تامل در آيات و نشانه هاي خداوند و عبرت گرفتن از سرنوشت گذشتگان است.
سفر با ويژگي هاي مورد نظر اسلام به فطرت انسان نزديك تر است چون همواره آخرت و جهاني ديگر را ياد انسان مي آورد به خصوص اين كه اگر انسان بداند در پس همه اين سفرها و لذت بردن ها، سفري در پيش دارد كه تصميم گيرنده و انتخاب كننده آن نيست، نمي تواند زمان آن را پيش بيني كند سفري كه از رفتن به آن نيز گريزي نيست و آن سفر آخرت است.
پس سعي كنيد با حضور در جمع و اثرگذاري مثبت بدون تحميل، موقعيت مناسبي هم براي خانواده خود و هم ديگران ايجاد كنيد.
2- بايسته هاي سير و سفر:
الف- سفر كردن با كسي كه مايه زينت انسان باشد:
انسان، در مسافرت بايد هم نشين و همراه خود را از كساني برگزيند كه اخلاقي خوب و سالم داشته باشند و آراسته به نيكي ها باشند و از نظر خلق و خو الگو بوده و شيوه رفتاري و مرام آنها آموزنده باشد.
هم نشين انسان بايد زينت او باشد و خود، با افراد پست و فرومايه هم نشين نشود. تا سبب كاهش شأن و جايگاه انسان شود. امام صادق(ع) درباره ويژگي هاي هم سفر مي فرمايد: «إصْحَب مَن تَتَزَيَّنُ بِهِ ولا تَصحَب مَنْ يَتَزَيَّنُ بِكَ»(3) با كسي سفر كن كه زينت و افتخار تو باشد، نه آنكه تو زينت او باشي.
پس مسافر مسلمان بايد همسفر خود را از ميان كساني برگزيند كه اخلاقي پسنديده دارند تا همراهي با آنها زينت بخش وجودش شود و به رشد روحي و رواني انسان كمك مي كند. با كساني سفر نكند كه شأن و منزلت او را كاهش دهند.
اگر همسفراني كه مطرح شده اند، اخلاق هاي منفي كه قابل اصلاح نيست، داشتند، بهتر است با گروه ديگر يا فقط خانواده خود به سفر برويد.
ب- اخلاق نيكو در سفر:
با اخلاق خوب با همراهانت رفتار كن (سفر وسيله سنجش اخلاق مردم است. يكي از خوبيهاي سفر هاي گروهي با دوستان اينست كه مي توان به اخلاق و روحيه طرف مقابل پي برد.) از مهم ترين آداب و دستورهاي پيشوايان معصوم(ع) خوش خلقي در سفراست. انساني كه ويژگي هاي ذاتي نيكويي مانند خوشرويي، تواضع و ادب را داراست، نه تنها سفر را به كام خود شيرين خواهد كرد، براي همراهان خود نيز سفري به ياد ماندني و خاطره برانگيز به جاي خواهدگذارد.
3- خُلق ناشاد و افسرده درخواست اسلام نيست، اما بايد در ايام غم و ناراحتي -ايام فاطميه- كاري نكينم كه موجبات نارضايتي اهل بيت را به دنبال داشته باشد. البته مسافرت با اين ايام منافاتي ندارد، به شرطي كه مشكلي را بدنبال نياورد.
- حاصل سخن اينكه:
1- در واقع بهترين مورد، گزينه سوم است و آن اينكه: «مهارتهاي خاصي را بياموزيد كه اطرافيان را به آداب و رفتارهاي مثبت راهنمايي كنيد.»
2- در واقع مسافرت، مدرسه‌اي براي تربيت نفوس، و درس‌گرفتن از گذشتگان و كسب فضيلت‌هاي جديد شمرده شده است، اما متأسفانه، تشويق‌هايي كه اكنون براي بعضي از مسافرت‌ها قرار داده شده است، در مسير ترويج گناه و انتقال فرهنگ و آداب غلط ديگران و مفاسد اعتقادي و سوغات انواع مدها به‌وسيله لباس و كفش و ... مي‌باشد. مؤمنان بايد توجه داشته باشند كه اگر كسي براي ارتكاب اين محرّمات به مسافرت برود، سفر او، سفر معصيت و در صورت فوت و عدم توبه، مهاجر الي الشيطان خواهد بود.
پي‌نوشت‌ها:
1. انعام(6) آيه11.
2. غافر(40) آيه82.
3. شيخ حرعاملي، وسائل الشيعه، قم، آل البيت، 1409ه.ق. ج11، ص412.
موفق باشید.