غرور*سلام **کمک فوری

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
اينكه به دنبال راهي براي اصلاح اين نگاه هستيد، نكته بسيار ارزشمندي است و جاي تبريك دارد.
پرسشگر گرامي! از آنجايي كه برخي از علائم غرور از پيچيدگي خاصي برخوردار است و حتي ممكن است كه خود شخص نسبت به آن آگاه نباشد، در ابتدا به مسايلي در مورد غرور اشاره مي كنيم تا اگر واقعاً همانطور كه دوستانتان فكر مي كنند مغرور هستيد، كه رفعش مي كنيد؛ اما اگر غرور نداريد، راهكارهايي را در انتهاي جواب، براي رفع مشكل بيان مي كنيم.
جالب است بدانيد: اول كسي كه با غرور و خود بيني، سقوط كرد شيطان بود. غرور شيطان مانع اطاعت او از فرمان خدا شد و همين باعث رانده شدنش از درگاه الهي شد. اگر اين خودبيني در شيطان نبود در همان جايگاه ملكوتي باقي مي‌ماند و البته باز هم پيشرفت مي‌كرد.
در حديثي از امام اميرمؤمنان(ع) مي خوانيم: «سكر الغفلة و الغرور ابعد افاقة من سكر الخمور!» مستي غفلت و غرور از مستي شراب طولاني تر است.(1)
همين مستي غرور باعث مي‌شود كه فرد مغرور اصلا متوجه سقوط خود و دور شدنش از كمالات نباشد. وقتي در نشانه‌هاي خودبيني و علائم آن توجه مي‌شود، مي بينيم همه آنها فرد خودبين را در معرض سقوط قرار داده است، سقوطي كه ممكن است هرگز بازگشتي نداشته باشد.
بي اعتنايي به مردم، بي توجهي به حلال و حرام الهي، رعايت نكردن ادب با بزرگان و ترك محبت با دوستان و بستگان، بي رحمي نسبت به زيردستان، ذكر سخنان ناموزون و دور از ادب، سر دادن خنده و قهقهه بلند، دويدن در حرف ديگران، نگاه هاي تحقيرآميز به صالحان و پاكان و عالمان و همچنين راه رفتن به صورت غير متعارف، پا را به زمين كوبيدن، شانه ها را تكان دادن، نگاه هاي غير متعارف به زمين و آسمان نمودن و حتي گاهي كارهاي ديوانگان را انجام دادن اينها همه از نشانه هاي غرور است.
البته علائم غرور منحصر در اين موارد نيست و ممكن است در اشكال ديگري بروز كند. اما براي مبارزه و درمان آن به اين مطالب توجه كنيد:
از آنجا كه غرور غالبا ناشي از جهل و عدم شناخت خويشتن و قدر و منزلت انسان در پيشگاه خداست نخستين گام درمان اين بيماري اخلاقي شناخت خويشتن و معرفت پروردگار و نيز شناخت لياقت ها و شايستگي ها در انسانهاي ديگر است.
اگر انسان به گذشته خويش برگردد كه طفلي بود از هر نظر عاجز و ناتوان و به آينده خويش بنگرد كه پير و ناتوان و از كار افتاده مي شود و اگر چند روزي قدرت، مال، ثروت، جواني و زيبايي دارد، همه آنها در معرض انواع آفات است و طبق ضرب المثل معروف «به مالت نناز كه به شبي از بين مي رود و به جمالت نناز كه به تبي از بين مي رود!» همه اينها آسيب پذير است.
- درمان نگاه اشتباه ديگران:
بيان اين نكته ضروري است كه: نبايد بيش از حدّ به اين مسأله حساس و ريزبين شويد، زيرا افرادي كه حتي ذره اي غرور در خود راه نداده اند، از نگاه برخي مغرور و متكبرند! پس در وهلۀ اول درصدد اصلاح رفتار و اخلاق خود برمي آييم و در صورت بعد، نگاه اشتباه ديگران نبايد مايۀ رنجش انسان شود، زيرا انسان وظيفه اش اين است كه مغرور نباشد و در صورتي هم كه رفتار مغرورانه نداشت، نگاه ديگران اصلاً مهم نيست.
اما در هر صورت اعمال زير را دنبال كنيد تا اگر شك و شبهه اي هست، برطرف گردد:
انسان سعي كند اعمال متواضعانه را انجام دهد تا اين فضيلت اخلاقي در اعماق وجود او ريشه بدواند و در برابر خدا و خلق تواضع كند؛ لباس ساده بپوشد؛ در سلام كردن بر ديگران تقدم جويد؛ صدر مجلس ننشيند؛ با كوچك و بزرگ گرم بگيرد و با متكبران همنشين نشود. خلاصه آن چه را كه نشانه تواضع است، در عمل و سخن به كار بندد.
حضرت امام صادق(ع) فرموده است: «إِنَّ فِي السَّمَاءِ مَلَكَيْنِ مُوَكَّلَيْنِ بِالْعِبَادِ فَمَنْ تَوَاضَعَ لِلَّهِ رَفَعَاهُ وَ مَنْ تَكَبَّرَ وَضَعَاهُ»(2) دو ملك در آسمان هستند كه موكل بندگانند؛ هر كه تواضع كند، او را بلند مرتبه كنند و هر كه تكبر نمايد، او را پست مرتبه سازند.
تواضع سر رفعت افرازدت * تكبر به خاك اندر اندازدت
اگر طالب تحقيق بيشترهستيد، شما را به مطالعه كتاب هاي اخلاقي مثل اخلاق در قرآن اثر آيت الله مكارم، معراج السعاده و چهل حديث امام خميني و قلب سليم شهيد دستغيب توصيه مي نماييم.
- سلام دادن به نامحرم:
طبق نظر مشهور مراجع، سلام دادن به نامحرم اشكال ندارد، ولي سلام كردن مرد به زن جوان نامحرم مكروه است.(1)
كراهت سلام دادن به خاطر احتمال مفسده مي باشد، بنا بر اين در جايي كه احتمال مفسده نباشد و سلام ندادن حمل بر بي احترامي نشود، اشكالي ندارد.
ضمناً بهترين كار براي رفع تنهايي، پيدا كردن شريك و مونس زندگي است. در سن و سالي هستيد كه ازدواج و رفتن به خانۀ بخت، سزاوارتان است.
پي نوشت ها:
1. ميزان الحكمة، محمد محمدي ري شهري، قم، انتشارات دارالحديث. ج3، ص2234.
2. كافي، ثقة الإسلام الكليني، دار الكتب‏إسلامية، تهران، 1365 ه. ش. ج 2، ص 122.
3. امام خميني، حاشيه عروه الوثقي، ج3، ص 25، م31 ( مطابق با نظر رهبري).
موفق باشید.