آیین ابراهیم چیست؟

پرسش: آيين ابراهيم چيست؟
توضيحاتي در مورد اركان آيين ابراهيم بدهيد.
پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
خداوند متعال مي فرمايد: حضرت ابراهيم حنيف و مسلمان بود.(1)
«حنيف» از ماده «حنف» به معناي «ميل پيدا كردن» مي‌باشد. حنيف به متمسك به اسلام يا صحيح الميل و موحد در دين است. «مسلماً» از ماده «سلم» به معناي «تسليم شونده» است و اسلام در لغت به معناي انقياد بوده و در مورد آيين پيامبرگرامي اسلام(ص) به كار رفته است؛ پس «مسلم» در مواردي به معناي عام يعني كسي كه تسليم مطلق است. و گاهي به عنوان شخص پيرو دين خاص گفته مي‌شود.
از آن‌ جا كه يهود و نصاري هر يك حضرت ابراهيم(ع) را از آن خود و بر دين خويش مي‌دانستند، حتّي مشركان زمان جاهليت نيز خود را بر دين حنيف ابراهيم(ع) معرفي مي‌كردند و اين سخن آن‌قدر شايع شده بود كه اهل كتاب آن‌ها را «حنفاء» مي‌گفتند و حنيف معنايي بر خلاف معناي اصلي خود پيدا كرده و با بت‌پرستي مترادف شده بود. خداوند، بعد از توصيف وي به حنيف، جمله «و ما كان من المشركين» را آورده تا هرگونه احتمال ديگري در اين ‌جا منتفي گردد.(2) در اين آيه به روشني مي‌بينيم خداوند يهود و نصاري را تكذيب مي‌كند و مي‌فرمايد: ابراهيم(ع) يهودي و نصراني نبود و او را از اين دو نام تنزيه مي‌كند. پس مي‌توان گفت: موسي(ع) و عيسي(ع) يهودي و نصراني نبوده‌اند. بلكه آنان نيز بر همان ديني واقعي كه در نزد خدا اسلام است، بوده‌اند.(3)
پس اسلام را كه اصل آن اعتقاد به توحيد و نبوّت و معاد است، حضرت ابراهيم(ع) بنياد نهاد و پيغمبر ما به ملّت او مبعوث شد.(4)
پس اركان دين ايراهيم را مي توان اين سه اصل دانست.
امّا اين‌ كه آيا منظور از اسلام ابراهيم(ع) هم اين اسلامي است كه ما بدان معتقديم، يعني تمام آن‌چه الان جزء دستورات و قواعد دين اسلام به ‌حساب مي‌آيد و در مورد حضرت ابراهيم(ع) هم چنين بوده است بايد گفت كه اين طور نيست؛ زيرا منظور از اسلام در اين‌جا تسليم مطلق در برابر فرمان خدا و توحيد كامل و خالص از هرگونه شرك و دوگانه پرستي مي‌باشد كه اساس تمام اديان الهي است.(5)
نتيجه اين‌كه دين واقعي نزد خداوند يكي بوده و آن اسلام مي‌باشد. البتّه اين دين مراحلي يا به عبارت ديگر شكل‌هاي خاصي از اوّل داشته تا در زمان پيغمبر خاتم كامل و تمام شده است. پس دين ابراهيم و تمامي انبياء ديگر هم اسلام به معناي عام و تسليم در برابر فرمان حق بوده است.
پي نوشت ها:
1. آل عمران/67.
2. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج 2، ص 461.
3. ميرباقري و ديگران؛ ترجمة مجمع البيان، ناشر انتشارات فراهانى، مكان چاپ تهران، سال چاپ 1360 ش، ج 4، ص 125.
4. ثقفى تهرانى محمد، تفسير روان جاويد، ناشر انتشارات برهان، مكان چاپ تهران،سال چاپ 1398 ق روان جاويد، ج 1، ص 432.
5. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج 2، ص 462.
پرسش: توضيحاتي در مورد پيروان آيين ابراهيم بدهيد.

پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
جواب اين سوال از سوال هاي قبل روشن گرديد، در عين حال مي توان گفت كه حضرت ابراهيم (ع) پيروان خود را به يكتا پرستي دعوت ومامور گرديد كه آنان را به زيارت خانه خدا فراخواند : إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمِينَ (1) فِيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهِيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمِينَ (2)، نخستين خانه‏اى كه براى مردم (و نيايش خداوند) قرار داده شد در سرزمين مكه است كه پر بركت و مايه هدايت جهانيان است. در آن نشانه‏هاى روشن است (از جمله) مقام ابراهيم، و هر كس داخل آن شود در امان خواهد بود و براى خدا بر مردم است كه آهنگ خانه (او) كنند، آنها كه توانايى رفتن به سوى آن دارند، و هر كس كفر بورزد (و حج را ترك كند به خود زيان رسانيده) خداوند از همه جهانيان بى نياز است. وقتي كه حج ازسوي ابراهيم (ع) ابلاغ شد،پيروان ابراهيم (ع) به انجام حج پرداختند. (3)
پي نوشت ها :
1.آل عمران، آيه96 ، رك :ناصر مكارم شيرازى ،تفسير نمونه، تهران ،دار الكتب الإسلامية،1374 ش، چاپ اول، ج3 ، ص9.
2.آل عمران، آيه97.
3.رسولي محلاتي ،تاريخ انبيا، تهران ،انتشارات علميه اسلاميه ،ج1، ص153.

پرسش: چطور آيين ابراهيم بوجود آمد؟

پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
از شروع خلقت تا روز قيامت، دين مورد رضايت ‏خداوند متعال يكى بيش نبوده است و تمام انبياى الهى از حضرت آدم(ع) تا حضرت خاتم(ص) بشر را به يك دين دعوت نموده‏اند، چنان كه خداوند متعال مى‏فرمايد"شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً و ...(1) آيينى را براى شما تشريع كرد كه به نوح توصيه كرده بود و آنچه را بر تو وحى فرستاديم و به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش كرديم ...." خداوند از دين ابراهيم(ع) به عنوان «حنيف» ياد نموده است.
«حنيف» از ماده «حنف» (بر وزن كنف)، به معنى تمايل از باطل به سوى حق و از كجى به راستى است، به عكس «جنف» (بر همين وزن) كه به معنى تمايل از راستى به گمراهى است. بنابراين، «دين حنيف» يعنى دينى كه از تمام كجى‏ها و از انحرافات و خرافات و گمراهى‏ها، به سوى راستى و درستى متمايل شده كه همان آئين اسلام و همان آئين پاك و خالص خدا است.(2)بر اين اساس دين حضرت ابراهيم (ع) براي مبارزه با شرك وبت پرستي واصلاح جامعه به سوي حق و يكتا پرستي وتبيين معارف الهي، به وجود آمد.
در اين باره به كتاب هاي زير مراجعه نماييد:
- تاريخ اديان، تاليف عبد الله مبلغي آباداني-قسمت دين ابراهيم
- آشنايي با اديان بزرگ، تاليف حسين توفيقي
پي نوشت ها:
1. شوري(42)آيه 13.
2. مكارم شيرازى ناصر، تفسير نمونه، دار الكتب الإسلاميه، تهران، 1374 ش، ج16، ص418.

موفق باشید.