چرا آقایان باید نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند وآیا بامعراج پیامبر ص در ارتباط هست؟
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
فلسفه و حكمت بيش تر احكام و مقرارت اسلام به طور كامل براى ما مشخص نيست و ما تنها از باب تعبّد و تسليم آن ها را پذيرفته ايم ؛ در واقع چون خداوند متعال و نبى گرامى اسلام (ص) و ائمه اطهار(ع) فرموده اند ، يقين داريم تمام دستورهاي آن ها مبتنى بر مصالح و مفاسد واقعي است ؛ از اين رو با جان و دل از آن ها اطاعت مى كنيم، اگر چه علت گفتارشان را ندانيم همان گونه كه از دستور دكتر در مصرف دارويي خاص يا پرهيز از غذايي معين پيروي مي كنيم، با اين كه نمى دانيم خاصيت فلان دارو يا ضرر آن غذا چيست .
بلند و آهسته خواندن يا جهر و اخفات در نماز نيز تعبدى است . ما فلسفه آن را به طور كامل نمى دانيم . البته وقتى به روايات مراجعه مى كنيم، به اشاراتى از ائمه معصومين (ع) و پيامبر اكرم (ص) برخورد مى كنيم , اما نمى توان آن را علت حقيقى و فلسفه واقعى جهر و اخفات دانست . به اين معنا كه تمام فلسفه و حكمت در آن خلاصه شود و چيز ديگري نباشد.
محمّد بن حمزة نقل كرده كه محضر امام صادق عليه السّلام عرض نمودم: براى چه در نماز فجر و مغرب و عشا قرائت بلند خوانده مىشود و ساير نمازها مثل ظهر و عصر ايّام را بلند نمىخوانند؟ ... حضرت فرمودند: به خاطر آن كه وقتى نبى اكرم صلّى اللَّه عليه و آله و سلم را به آسمان بردند، اوّلين نمازى كه حق تعالى بر آن سرور واجب نمود، نماز ظهر روز جمعه بود .پس از آن فرشتگان پشت سر حضرتش به نماز ايستادند، خدا به نبى گراميش امر فرمود كه قرائت نماز را بلند بخواند تا بر فرشتگان فضل و برتريش نسبت به آن ها معلوم و آشكار گردد . پس از نماز ظهر، نماز عصر را بر پيامبر فرض و واجب گردانيد.هنگام خواندن آن احدى از فرشتگان را خداوند
به پيامبرش نيفزود و به او امر نمود كه قرائت را مخفى و آهسته بخواند ، زيرا پشت سر آن جناب كسى نبود . پس از آن نماز مغرب را بر او واجب كرد . سپس فرشتگان را به آن حضرت افزود . پس امر كرد كه قرائت اين نماز را نيز بلند بخواند . همچنين در نماز عشا. وقتى نزديك طلوع فجر رسيد ، نماز صبح را خدا بر حضرتش واجب نمود . امر كرد كه آن را نيز بلند بخواند تا فضل او بر ديگران معلوم گردد ، همان طورى كه بر فرشتگان معلوم گرديد. به همين خاطر نماز صبح را بايد بلند خواند.(1)
البته نظرات ديگري هم در اين خصوص مطرح شده مثلا آيت الله مكارم در مورد فسفه آهسته و بلند خواندن نماز چنين فرموده اند:
با توجه به اين كه در صدر اسلام مساجد فاقد وسيله روشنايي مناسب بود، مسلمانان موظف بودند نمازهايي را كه در تاريكي خوانده مي شد (نماز صبح و مغرب و عشا) بلند بخوانند تا ديگر مسلمانان متوجه آنان باشند و به صف جماعت ملحق شوند؛ ولي نسبت به نماز ظهر و عصر نيازي به اين كار نبود. پس از آن كه مساجد به وسايل روشنايي مجهز شد، سنت مذكور به حال خود باقي ماند. (2)
البته بايد توجه شود كه در صورت صحت اين نظر باز اين امر حكمت حكم است، نه علت آن در نتيجه وقتي اين مساله تبديل به قانون شد كماكان بايد به آن عمل نمود.
پي نوشت ها:
1. شيخ صدوق، علل الشرائع، انتشارات داورى، قم، چاپ اول ، ج 2 ، ص 322-323.
2. آيت الله مكارم، بخشي از مسائل كثير الابتلا، م 20.
موفق باشید.
