پیامبر و امامان

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
سوال تفكيك شود:
با مراجعه به عقل و نقل، مي توان گفت: پيغمبران الهي در منزلتِ واحدي نيستند. بلكه جايگاه هاي گوناگوني در پيشگاه الهي دارند. قرآن در اين خصوص مي فرمايد: "تلك الرّسل فضّلنا بعضهم علي بعض" (1)،آن پيامبران، برخي را نسبت به برخي برتري داديم. نيز مي فرمايد" مطمئنّاً ما بعضي از پيامبران را بر برخي ديگر برتري داديم. "(2) در روايات هم به اين موضوع تأكيد شده است. (3) . ازبرخي آيات و روايات استفاده مي شود كه رسول خدا (ص)- ضمن اينكه در برخي امور با انبيا مشترك مي باشد- بر ساير انبيا برتري دارد. دركلمات خود پيامبر نيز به اين امر اشاره شده است. پيامبر (ص) فرمود: " خداي متعال، پيامبران مرسل خويش را بر فرشتگان مقرّبش برتري داد و مرا بر تمامي پيامبران و مرسلان...(4)
برخي دلايل برتري پيامبر(ص) بر انبيا عبارتند:
الف ) بشارت انبياي گذشته
بشارت را مي توان بازگويي خبري كه سرور و شادي در بردارد، معنا كرد. بديهي است كه تنها در صورتي شنونده از شنيدن خبري مسرور مي شود كه به حقيقت يا واقعيتِ تازه اي كه فاقد آن بوده يا مثل و مانند نداشته، دست پيدا كند. بر پايه بعضي از اخبار، پيغمبران الهي همواره به آمدن حضرت محمّد (ص) مژده مي دادند. امام باقر (ع) فرمود: پيغمبران همواره به آمدن محمّد (ص) مژده مي دادند، تا آن كه خداوند حضرت مسيح، عيسي بن مريم (ع) را مبعوث كرد. او به رسالت محمّد (ص) بشارت داد.(5) قرآن درباره مژده حضرت عيسي (ع) مي فرمايد: ..."و هنگامي كه عيسي بن مريم گفت: اي فرزندان اسرائيل! من فرستاده خدا به سوي شما، تصديق كننده كتابي كه پيش از من فرستاده شده، هستم و بشارت دهنده به رسولي كه بعد از من مي آيد و نامش «احمد» است..."(6)
آية اللّه جوادي آملي در تفسير آيه فوق مي گويد: «بشارت در موردي است كه پيامبر بعدي مطلب نو و تازه اي براي امّتش يا براي ديگران بياورد. اگر پيغمبر خاتم در سطح انبياي گذشته... سخن گفته باشد... مجالي براي بشارت نبود... از اين كه... عيساي مسيح به قومش فرمود: «من... آمدن پيامبري را بشارت مي دهم.»، معلوم مي شود كه رسول اكرم (ص) از حضرت عيسي (ع) ، افضل و قرآن از انجيل، بالاتر... است، پس رسول اكرم (ص) بر اساس تبشير حضرت مسيح (ع)، همه مزاياي علمي انبياي گذشته را ـ كه عيساي مسيح داشت ـ و همه مزاياي خاصّه عيساي مسيح را داراست.(7)
ب) قرآن
پيامبر اسلام (ص) فرمود: " برتري قرآن نسبت به ديگر سخنان، مانند برتري خداوند ـ جلّ جلاله ـ بر خلق اوست" (8) اين بيان به طور آشكار، به فضيلت كلام اللّه مجيد بر تمامي گفته ها و سخنان، حتّي گفته ها و سخنان انبياي پيشين كه در قالب وحي تجلّي نموده، تأكيد كرده است و شايد گرانسنگ ترين تعريف و توصيف از قرآن مجيد باشد؛ كتابي كه كسي توانايي آوردنش را ندارد، گرچه تمام انس و جن در اين زمينه با يكديگر همكاري كنند؛(9) حتّي توانايي آوردن دو سوره مانند قرآن را ندارند.(10)بالاتر آنكه، حتّي يك سوره هم نمي توانند بياورند. (11) نظير اين ويژگي ها درباره هيچ كتاب آسماني ديده نشده است. از اين جا مي توان به طور قطعي، حكم كرد كه قرآن مجيد افضل از ديگر كتاب هاي آسماني است و آورنده قرآن نيز افضل از انبياي پيشين است.
ج) خاتميت
خداوند در قرآن مي فرمايد: "ما كان محمّداً ابا احد من رجالكم ولكن رسول اللّه و خاتم النّبيّين و كان اللّه بكلّ شي ء عليماً" (12) محمّد، پدر هيچ يك از مردان شما نبوده ولي رسول خدا و خاتم پيامبران است. و خداوند به همه چيز داناست. آية اللّه جوادي آملي در اين باره مي نويسد: «خاتَم؛ يعني مُهر، كه در پايان نوشته ها قرار مي گيرد... انبيا، كتاب حق و كلام حقّند. خداي سبحان با فرستادن آنها براي جوامع بشري پيام مي فرستد. پس از پايان گفتار و كلماتش، سلسله نبوّتشان را با فرستادن پيامبر اكرم (ص) و آله ختم، و صحيفه رسالت آنان را با وجود مبارك خاتم المرسلين مُهر كرده است. پس هرگز جا براي نبوّت و رسالت ديگري نيست."(13) معناي خاتميت آن است كه تا روز قيامت احدي بهتر از پيغمبر اسلام نخواهد آمد؛ زيرا... اگر كامل تر از وي يافت مي شد، حتماً او به مقام خاتميّت مي رسيد نه پيامبر اسلام (ص). (14)
د) خلقت
رسول خدا اولين ظهور و تجلي هستي در عالم خلقت است. حقيقت نور وجود حضرت صادر نخست و اولين پديده نظام خلقت است.(15).اين امر نيز برتري رسول خدابر انبيا را مي رساند. جابر بن عبدالله مي‌گويد: از رسول خدا(ص) پرسيدم: اولين چيزي كه خدا خلق كرد چه بود، حضرت فرمود: نور پيامبرت بود كه خدا اوّل او را آفريد، بعد همه چيز را از نور وجود او خلق نمود.(16)
پي نوشت ها:
1. بقره آيه 253.
2. اسراء، آيه 55.
3. ملاّ محسن فيض كاشاني، تفسير صافي، دارالمرتضي، مشهد، چ 1، ج 3، ص 198.
4. همان.
5. تفسير صافي، همان، ج 5، ص 169.
6. صف، آيه 6.
7. عبد الله جوادي آملي، تفسير موضوعي قرآن كريم (سيره رسول اكرم (ص) در قرآن)، نشر اسراء،قم،1376،ج8،ص21.
8. تاج الدين شعيرى، جامع الأخبار ناشر انتشارات رضى، ص40 ؛ بحارالانوار، ج 92، ص 19.
‏ 9. اسراء، آيه 88.
10. هود، آيه 13.
11. يونس آيه 38.
12. احزاب آيه 40.
13. عبد الله جوادي آملي ،همان، ج 8، ص 23.
14. همان، ص 24.
15. محي‌الدين عربي، فتوحات مكيه، به نقل از محمد امين صادقي ، پيامبر اعظم در نگاه عرفاني امام خميني، نشر مؤسسه آثار امام خميني، 1386ش. ص 132.
16.علامه مجلسى،‏بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ،تهران‏ ناشر: اسلاميه‏،ج1، ص97.
جواب مربوط به امامان
----------------------------------------------
آنچه كه از متون متون استفاده مي شود اين است كه در اديان گذشته، انسانهاي مانندامامان ماشيعيان وجودنداشته است، اما انبيا پيشين وصي و جانشين داشته اند، از جمله اين كه هارون و يوشع بن نون وصي و جانشين حضرت موسي بوده اند.(1)البته يوشع بعد از مرگ هارون به اين مقام رسيد. در برخي روايات ديگر آمده است: براي حضرت موسي (ع) دوازده نقيب بود. (2) در متون اسلامي و كتاب مقدس مسيحيان آمده است كه: رهبري مسيحيان پس از حضرت عيسي (ع) بر عهده وصي حضرت، شمعون بن حمون (معروف به پطرس) بود. او كه در رأس حواريون قرار داشت، مسئوليت هاي حضرت عيسي را بعد از او بر عهده گرفت. به نوشته انجيل "متي" حضرت عيسي به او گفت: كليدهاي ملكوت آسمان را به تو مي‌سپارم. (3) البته در روايات اسلامي تاكيد شده: حضرت عيسي دوازده وصي داشت (4) كه اولين آنان شمعون بن حمون بود. در برخي از روايات ديگر آمده است: «ذريب بن ثملا» يكي ديگر از اوصياي حضرت عيسي بود. (5) حضرت صادق (ع) نيز فرمود: آخرين وصي حضرت عيسي مردي بود به نام بالط. (6)
پي نوشت ها:
1. احمد بن على طبرسى الا حتجاج على أهل اللجاج‏، ناشر مرتضى، ج1، ص114؛ الارشاد، شيخ مفيد، ج2، ص8، كنگره شيخ مفيد.
2. شيخ طبرسي، إعلام الورى بأعلام الهدى‏، ناشر اسلاميه، ج1، ص 383.
3. انجيل متي، فصل 16، نشر نور جهان، تهران 1941 م.
4. كليني، كافي، تهران، نشر دار الكتب اسلاميه، 1388 ق، ج 1، ص 532.
5. ابو الفتح كراجكى، كنز الفوائد، ناشر: دارالذخائر، ج1، ص 142.
6. علامه مجلسى، بحار الأنوار، بيروت، لبنان، مؤسسة الوفاء ، 1404 ه.ق، ج17، ص141.
موفق باشید.