اعتقادی

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
آنچه برخي در اين باره نوشته اند خدمتتان ارائه مي شود
برخي به خطا تصور مي كنند كه ذوالفقار يعني شمشيري كه دو تيغه دارد و بر همين اساس در نقاشي ها و حتي فيلمها آن را دو تيغه نشان مي دهند و اين خطاي آشكار است. ذوالفقار: يعني چيزي كه داراي مهره ها. شيارها و حفره ها است.
فقار (به كسر يا فتح فاء) جمع فقره، فقره، فقاره و فقره است و فقره: يعني مهره هاي كمر و فقر: يعني شيارها و حفره ها.
شمشير مفقره: يعني شمشيري كه شيارهاي با ريك با عمقي اندك يا حفره هايي در وسط تيغه دارد و شيارها از وسط تيغه به سمت بيرون كشيده شده است. به شمشير امام علي (ع) ذوالفقار مي گفتند چون روي تيغه آن حفره هايي (گودي هايي) كوچك و زيبا داشت كه گويا جهت تزئين ايجاد شده بود. نيز گفته اند روي تيغه آن ازكنار دسته تا نوك آن شياري باريك و بلند بود كه شيارهاي باريك از آن شيار بلند به سمت دم و پشت( 18 شيار) در دو طرف ايجاد شده بود. بنابر اين فقار يعني بريدگيها، شيارها، گوديها و به معنايي گوديهاي كمر.
اين معنا هيچ شباهتي به دو تيغه داشتن ندارد. تنها ابن شهر آشوب در كتاب مناقب آل ابي طالب(1) گفته است« و كان ذوالفقار ذا شعبتين= ذوالفقار دو تيغه داشت» كه به نظر مي آيد كه برداشت او از ذوالفقار است.
در روايتي منسوب به امام صادق (ع) آمده است كه ذوالفقار بدين جهت نام گرفت كه در وسط تيغه، در طول آن شياري بود كه آن را به مهره هاي كمر تشبيه كرده بودند. (2)، همچنين صدوق مي گويد‹‹ ذوالفقار شمشيري بود كه پيامبر (ص) به علي (ع) داد و بدين جهت اين نام گرفت كه در پشت آن مهره هايي چون مهره هاي كمر انسان وجود داشت يا بدين جهت كه كمر كفار را قطع مي كرد.(3)
پي نوشت ها:
1. ابن شهر آشوب، مناقب آل أبي طالب، تحقيق: لجنة من أساتذة النجف الأشرف، سال چاپ: 1376 - 1956 م، ناشر: مطبعة الحيدرية - النجف الأشرف، ج 3، ص 44.
2. الشيخ الصدوق، معاني الأخبار، تحقيق: تصحيح وتعليق : علي أكبر الغفاري، سال چاپ: 1379 - 1338 ش، ص63؛مناقب، ج 3، ص 82.
3. الشيخ الصدوق، من لا يحضره الفقيه، چاپ : الثانية، سال چاپ: 1404، ناشر: منشورات جماعة المدرسين في الحوزة العلمية في قم المقدسة، ج 4، ص 178 پاورقي 7.
موفق باشید.