عدم اجابت دعا

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
از متون ديني استفاده مي شود كه تحمل مقابل بيماري براي خدا هم موجب پاك شدن گناه مي شود و هم ثواب اخروي را به دنبال دارد.
- به ابعاد مختلف در اين زمينه مي پردازيم:
1- صبر در برابر مشكلات:
از ديدگاه ديني، يكي از مهم ترين و با ارزش ترين نعمت هايي كه خداوند به انسان داده است، سلامت است. اما در كنار اين امر، بارها به صبر و تحمل در برابر بيماري هم اشاره شده؛ تا جايي كه اين صبر و تحمل را وسيله اي براي نزديكي به خدا دانسته اند.
امام صادق(ع) در مورد صبر در برابر حوادث تلخ زندگي مي فرمايد: «هر كس از مؤمنان به بلايي گرفتار شود و شكيبايي را از دست ندهد، پاداش هزار شهيد دارد».(1) البته اين بدان معنا نيست كه انسان خود را در سختي ها و مشكلات قرار دهد يا در راه سلامتي و حفظ حيات خود كوتاهي كند، به اين نيت تا اين كه از گناهان پاك شود. چون با حكم عقل مخالف بوده و روايات شامل اين مورد نمي شود.
از ديدگاه معارف اسلامي اولين و مهم ترين نعمتي كه انسان از خداوند دريافت مي كند، نعمت «حيات» است. هر گونه سهل انگاري كه باعث كوتاهي حيات يا اختلال در سلامتي گردد، جرم و گناه به شمار مي آيد و موجب عقوبت الهي است. بنابراين از آيات و روايات نبايد نتيجه تخديري گرفت و خود را تسليم گرفتاري ها و مصايب و مشكلات نمود و حتي از آن استقبال كرد، چه اين كه هيچ گاه قرآن نمي گويد: در برابرمصائب تسليم باش و در رفع مشكلات تلاش مكن و تن به ستم ها و بيماري بده، بلكه مي گويد: اگر با تمام تلاش و كوششي كه انجام دادي، باز گرفتاري ها به تو چيره شد، به اعمال گذشته ات بينديش و از گناهانت استغفار كن(2) و درصدد اصلاح نفس خويش و جبران ضعف ها باش.
بيماري ها و سختي ها و مصائبي كه انسان باعث پيدايش آن يا طولاني شدنش نباشد، بلكه براي رفع آن تلاش لازم را انجام داده، و صبر و تحمل در آن نموده و خداوند را ياد نموده باشد ، كفارة گناهان است و باعث شكوفايي استعدادهاي نهفته درون انسان مي گردد. تحقق اين مطلب به نوع برخورد انسان با سختي ها و مشكلات بستگي دارد. قرآن كريم مي فرمايد: «ما شما را به وسيله شرور يعني بدي ها و بيماري ها و خيرات و نعمت ها امتحان مي كنيم»(3) يعني آن چه را شما خير يا شر مي ناميد، معلوم نيست صد درصد همان گونه باشد كه مي پنداريد، بلكه بستگي دارد به نحوه استفاده اي كه از آن مي كنيد و يا به برخوردي كه با آن داريد.
در سوره بقره پس از آن كه سختي ها و مصائب و مشكلات را به عنوان امتحان ذكر مي كند مي فرمايد: «و بشر الصابرين» بشارت بده به كساني كه در مقابل سختي ها و مشكلات شكيبايي و خويشتن داري نشان مي دهند. خويشتن داري و صبري كه مبتني بر ايمان به خدا است. وقتي انواع سختي ها را مي بيند، متوجه خدا مي شود و مي گويد: «انا لله و انا اليه راجعون».
تنها اين گونه افراد هستند كه تحمل سختي ها و مصائب باعث گشوده شدن درهاي رحمت پروردگار به سوي آنان مي شود.(4) و قطعا چنين برخوردي با مصائب و مشكلات، باعث پاك شدن گناهان و كفارة آن به شمار مي آيد. بديهي است اگر انسان در برابر بيماري، طريق كفر و ناسپاسي پيشه گيرد و به قضاء و قدر الهي اعتراض كند، اجري نخواهد داشت و موجب كفاره گناهش نخواهد شد. هم چنين كسي كه اصولا ايمان و باوري به خداوند نداشته باشد.
2- مشكلات و ارتقاي مؤمن:
خداوند به انسان هاي خوب بلا مي دهد تا در اثر خويشتن داري، صبر و ياد خدا در آنها بالا رود و مقام شان بالاتر رود. بر همين اساس است كه انبيا از همه مردم گرفتاري بيشتري داشته اند. مومن هر قدر ايمان قوي تري داشته باشد گرفتاري بيشتري خواهد داشت. تا جايي در منابع ديني داريم: دنيا براي مومن زندان است و براي كافر بهشت.
و اما در رابطه با برخي ديگر از بلاهايي كه مومن درگير آن مي شود، بايد گفت: «چون خدا مومن را دوست دارد و نمي خواهد در آن دنيا او عذاب جهنم را بچشد، كيفر وي را در اين دنيا مي دهد. لذا بخشي از مشكلات او كيفر كارهاي اوست و لذا اين كيفر ها هم براي مومن خير است و از طرفي براي انسان مومن هم گناه هم آثار وضعي دارد و هم تكليفي و ممكن است برخي از مشكلات اش مربوط به آثار وضعي گناهي باشد كه انجام داده است.»
3- راهكارهايي براي آرامش:
از نگاه كارشناسان، فردي كه درگير مشكلات مي شود معمولا چشم اش را به روي ديگر قسمت هاي مثبت زندگي مي بندد، بدون اينكه متوجه باشد كه ممكن است با عوض كردن فكر يا توجه به ديگر بعدهاي زندگي تا حدودي مشكلات فعلي وي مرتفع شود.
اين افراد مي توانند با به كار بردن اين راهكارها به خود كمك كنند:
▪ قبل از هر چيز بايد به خدايي كه به همه ما بينش و انديشه داده توكل كنند.
▪ تلاش كنند تا بر خودشان كنترل بيشتري پيدا كنند.
▪ از روش خود آگاهي استفاده كنند.
▪ مهارت هاي حل مساله را ياد بگيرند.
▪ به گذشته بر نگردند و در حال زندگي كنند و به اين نكته بپردازند كه: «حالا كه براي من مشكلي پيش آمده، بايد چه قدم هايي بردارم تا اين مشكل حل شود؟»
▪ مشكل را بپذيرند و خودشان را درمانده تلقي نكنند.
▪ حتما از مشورت با ديگران بهره بگيرند.
▪ بدون سرزنش خود به سمت رفتارهايي در جهت تقويت سلامت رواني خود قدم بردارند.
پي نوشت ها:
1.كليني، محمدبن يعقوب، الكافي، تهران، دار الكتب الاسلاميه، 1365 ق. ج2، ص 92.
2. تفسير نمونه، مكارم شيرازي، چاپ اول، تهران، دار الكتب الاسلامية، 1374 ش. ج 20، ص 447.
3. انبيا(21) آيه 35.
4. بقره( 2) و آيات 158-256.
موفق باشید.