سلام
من مدتی است که دچار شک و وسواس در پاکی و نجاست شده ام به شدت زیادی که مثلا دایما شک میکنم که نکند لباسم نجس شده باشد و هر وقت که به توالت میروم با اینکه بسیار دقت میکنم باز هم شک در نجاست میکنم و حتی گاهی اوقات به یقین میرسم و در ذهنم هم شک میکنم که ایا نجس شده ام؟
دارم کم کم خسته می شم و میترسم که باعث شود از دین زده شوم
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
مشكلي كه شما پيدا كرده ايد، مشكلي است كه متاسفانه شيوع زيادي دارد. احتمالا شما مقداري هم اضطراب داريد، چون كه وسواس از اختلالاتي است كه زيربناي اضطرابي دارد. البته خوشبختانه وسواس شما كهنه و قديمي نيست، و درمان آن راحت تر است.
«وسواس» يك نوع اختلالى است كه انسان، بدون اختيار و از روى اجبار، عملى را مكرراً انجام مى دهد و يا مطلب و موضوعى را در فكر و ذهن خود تكرار مى كند. اولى را «وسواس عملى» و دومى را «وسواس فكرى» گويند. در واقع در ذهن فرد وسواسى، اختلالى به وجود مى آيد كه توقف قطعى آن فكر يا آن عمل حاصل نمى شود. اغلب مبتلايان به وسواس فكرى نيز، افكار بيهوده و شرم آور يا وحشتناكى در ذهن خود به وجود مى آورند كه اين افكار در چرخه اى بى پايان، مرتب تكرار مى شود. در درمان اختلالات رواني، هم گرايش رفتاري وجود دارد و هم گرايش شناختي. از نظر شناختي شما بايد شناخت و فهم خودتان را نسبت به مسئله طهارت و نجاست تغيير دهيد.
براى از بين رفتن اين نوع وسواس شما راههايى وجود دارد؛ از جمله:
1) يادگيرى مسائل شرعى به نحو صحيح، شما مسائل خودتان را از شما ره 096400 واحد احكام اين مركز بپرسيد.
2) توجه به مفاسدى كه وسواس به دنبال دارد؛ مانند از بين رفتن تمركز فكرى و اختلال در امور زندگى و بازماندن از انجام تكاليف شرعى
3) مطالعه كتابهايى كه در اين زمينه نوشته شده است؛ مانند كتاب «وسواس» تأليف مرحوم مصطفى زمانى.
4) توجه داشته باشيد كه گمان به نجاست، تكليف آور نيست؛ بلكه در صورتى اجتناب لازم است كه انسان يقين به نجاست داشته باشد، يعني اگر 95 درصد هم احتمال نجاست داديد، تكليف اين است كه به همان 5 درصد عمل كنيد، يعني به اين مقدار احتمال نجاست هم اعتنا نكنيد.
5) همان طور كه مىدانيم در زمان پيامبر اكرم(ص) و ائمه اطهار(ع) با اين كه آب لوله كشى و امكانات بهداشتى فعلى موجود نبوده است، مسلمانان به طور عادى زندگى مى كردند و در خصوص طهارت و نجاست مشكل خاصى نداشتند. روايتي در كتب حديثي ما هست كه شخصي خدمت امام معصوم رسيد و گفت كه يك روز من در اتاقي را باز كردم، ناگهان سگي از اتاق بيرون پريد، و ديدم كه پوزه سگ ماستي بود. سپس وقتي كه به داخل اتاق رفتم، ديدم كه يك كاسه ماست چكيده در آنجاست كه اندازه يك پوزه سگ درون آن خالي است، حالا اين ماست پاك است يا نجس؟ حضرت فرمودند كه پاك است، چون كه شايد آن سگ در جاي ديگر پوزه اش را ماستي كرده است و آن ظرف ماست هم جاي دهان يك گربه در آن باشد؛ تو كه خودت چيزي نديدي، پس نجس نيست. حالا ما اگر اين اتفاق برايمان مي افتاد مانند امام معصوم حكم مي كرديم؟ يا اينكه كار را بر خودمان سخت مي كرديم و آن ماست را نجس مي دانستيم؟
6) توجه به اين كه يقين شخص وسواس، براى وى معتبر نيست، بلكه در پاك شدن و نجس شدن اشياء، بايد به نظر عرف مراجعه كند و در آب كشيدن اشياء و انجام غسل به طور عادى و مانند عرف عمل كند.
7) در روايتي داريم كه يكي از امامان معصوم، وقتي كه به دستشويي مي رفتند، قبل از اينكه بخواهند به طهارت گرفتن مشغول شوند مقداري آب پاك با دستشان به ران پايشان مي پاشيدند تا اگر بعد از طهارت گرفتن شك كردند كه اين آبي كه روي بدنشان وجود دارد پاك است يا نه، پيش خودشان بگويند كه اين همان آبي است كه قبل از طهارت گرفتن به پايم پاشيده ام، لذا آن آب روي بدن را پاك محسوب مي كردند، و به شك و وسوسه ها بي اعتنايي مي كردند. اين كارها براي اين است كه به ما ياد بدهند كه نبايد بيخودي در نجس شدن چيزها شك كرد، و حتي بايد طوي زمينه چيني كرد كه راه فرار از نجس فرض كردن اشياء باز باشد.
8)هر روز صبح بعد از نماز صبح اين ذكر را 40 مرتبه بگوييد: (اعوذ بالله القوي و بمحمد الرضي من شر كل شيطان غوي)
لازم به ذكر است درمان وسواس به خصوص اگر شدت داشته باشد با يكى دو مكاتبه و به طور غيرحضورى قابل درمان نيست و يا دير به درمان جواب مىدهد و لازم است با حضور يافتن پيش يك روانشناس (و اگر خيلى شديد باشد با مراجعه به يك روانپزشك) به درمان اساسى آن پرداخت.
شما حتما اضطراب هم داريد، كه بايد به دنبال درمان آن باشيد. معمولا وسواس به اين صورت ايجاد مي شود كه شخصي به مسئله اي حساسيت پيدا مي كند و از حد طبيعي خارج مي شود، و وقتي مي خواهد به آن حساسيت، عمل نكند يا به آن بي توجهي كند دچار اضطراب مي شود، و نمي تواند آن را رها كند. براي اين كه از اضطراب رهايي پيدا كند مرتكب آن عمل مي شود، و به آن فكر اضطراب آور توجه مي كند، لذا به تدريج وسواس پيدا مي كند، يعني تا آن كار را انجام ندهد آرامش پيدا نمي كند. در اين موارد يك قسمت عمده درمان اين است كه آن اضطراب، درمان شود، تا وقتي كه شخص مي خواهد به آن وسوسه ذهني بي اعتنايي كند دچار اضطراب نشود و بتواند آن حساسيت را از بين ببرد. بنابراين با توضيحاتي كه داده شد اضطراب، نقش كليدي و مهمي در پيدايش و شدت وسواس دارد، لذا بايد به دنبال درمان آن بود. براي درمان اضطراب، اگر كم باشد مي توان از تكنيك هايي مثل ريلكسيشن و تنفس صحيح استفاده كرد، اما اگر شدت داشته باشد بايد به روان شناس و روان پزشك مراجعه كرد، تا هم دارو مصرف شود و هم از تكنيك هاي دفع اضطراب، زير نظر روان شناس استفاده شود.
شما مسائل شرعي خود را حتما از شخصي آگاه بپرسيد و به دل خودتان اعتنا نكنيد. در دستشويي لازم نيست كه دقت زيادي در نجس شدن يا نجس نشدن به خرج دهيد، حتي همه مراجع تقليد حكمشان اين است كه اگر با كمي تحقيق، بتواني از نجس شدن يا نجس نشدن لباس يا بدنتان مطمئن شويد لازم نيست و نبايد تحقيق انجام دهيد، بلكه بدون اينكه كاري انجام بدهيد و بدون توجه به وسوسه نجس شدن بدن يا لباستان، بلند شويد و بيرون بياييد و اصلا به آن توجهي نكنيد.
نكته ديگر اين كه الان با وجود شيلنگ هاي آب در دستشويي، خيلي از اوقات حتي اگر آبي هم به بدن ترشح كند پاك است، چون آب شيلنگ، متصل به آب سد است كه آب كر محسوب مي شود و حتي اگر به كف كاسه دستشويي هم بخورد و به بدن بپاشد باز همه پاك است، لذا شما اصلا به اين وسوسه ها اعتنايي نكنيد. اگر مدتي بي اعتنايي كنيد به تدريج وسواستان از بين مي رود.
شما مي توانيد با شماره تلفن (096400) مركز ملي پاسخگويي تماس بگيريد و از واحد فقه و احكام و همچنين واحد مشاوره استفاده كنيد.
موفق باشید.
