صیغه

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
قبل از پاسخ بايد بدانيم كه نظام خانواده، از مهمترين نهادهاي اجتماعي است. براي حفظ اين نهاد و تحكيم روابط خانوادگي با رعايت اصول و قواعد آن مي توان پيوند و پيمانِ زناشويي را استمرار بخشيد. در روابط زناشويي دو عنصر مهم، نقش دارند: 1. رابطة غريزي و جنسي 2. رابطة عاطفي ـ رواني و معنوي. يكي از تفاوت هاي اساسي در ازدواج در بين زن و مرد، اين است كه معمولاً براي زن عنصر عاطفي و رواني از عنصر جنسي اهميّت بيشتري دارد.(1)
تك همسري طبيعي ترين حالت زناشويي است كه در آن هر يك از زوجين، احساسات، عواطف و منافع جنسي ديگري را از آنِ خود مي داند.(2) اسلام در شرايط خاصي، تعدد زوجات را تجويز نموده است. مسئلة ازدواج مجدّد (موقت، دائمي) را بايد مثل طلاق از باب اضطرار و ضرورت اجتماعي و فردي در شرايط خاصّي نگاه كرد. همانطور كه طلاق در مواقع خاص و آخرين چاره است و در حالت عادي از مبغوض ترين امور است، ازدواج مجدّد نيز براي عدّه اي خاص با شرايط سخت، تشريع شده است.(3)
براي كسي كه به سنّ ازدواج رسيده است. ولي به دلايل گوناگون، توان انجام ازدواج را ندارد. به دليل اينكه فردِ متديّن و پاي بند به احكام و دستورات ديني است، از طريق غير شرعي، نياز جنسي خود را نمي تواند، ارضا كند، رياضت طلبي و رهبانيّت جنسي نيز در اسلام مردود است، تنها راه براي چنين فردي ازدواج موقت است. امّا فردي كه داراي همسر و فرزند مي باشد و مي تواند نيازهاي خود را برطرف نمايد، چرا و به چه دليل منطقي اقدام به ازدواج موقّت مي كند؟ امام كاظم(ع) فرمود:«اين كار (ازدواج موقت) براي كسي رواست كه خداوند او را با داشتن همسري از اين كار بي نياز نكرده است. امّا كسي كه داراي همسر است فقط زماني مي تواند دست به اين كار بزند، كه دسترسي به همسرش نداشته باشد.»(4)
اگر كسي براي هوسراني و شهوت راني اقدام به ازدواج موقّت كند، محكوم است. زيرا او اسير شهوت و هواي نفس خود، شده است. امام علي(ع) فرمود: «هركس شهوتراني كند و ازدواج متعددي را انجام دهد، رسوايي او را فرا گرفته و مفتضح خواهد شد.» لذا نبايد با تبعيّت از هواي نفس، گرفتار شهوت و وسوسه هاي شيطاني شد. امام صادق(ع): «مؤمن واقعي كسي است كه تسليم هواي نفساني و شهواني خود نگردد.». باز امام علي(ع) فرمود: «شجاع ترينِ مردم كسي است كه بر هواي نفس خود غلبه پيدا كند.»
در مورد ازدواج موقت، از اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ دو گونه روايات رسيده است. در برخي از آنها، تشويق به اين امر شده است. در برخي ديگر از آن مذمت شده است. در جايي كه اين ازدواج براي هوسراني باشد، منع شده است و اگر عوارض منفي اجتماعي و فردي داشته باشد، مورد نهي قرار گرفته است. براي كسي كه همسر دائمي دارد و مي تواند با او نيازهاي ضروري جنسي خود را بر طرف سازد نيازي به اين متعه نمي باشد. امام كاظم(ع) فرمود: «تو را با متعه چه كار و حال آنكه خداوند تو را از آن بي نياز كرده است.»(5)
از طرف ديگر، در برخي روايات ديگر، اين عمل مورد تشويق قرار گرفته است. اين براي تأمين اهداف خاصي بوده است.
بنا براين شرايط خاصي كه در مورد اين نوع ازدواج وجود دارد بايد مورد توجه قرار گيرد. يعني اگر با اين كار حق همسر اول تضييع مي شود نبايد به اين كار اقدام كنند. مرداني هستند كه از اين قانون اسلامي سوء استفاده كرده و حق همسر دائمي را رعايت نمي كنند. هرچند روشن است كه تضييع حقوق همسر اول، به جهتِ نفس اين نكاح منقطع نيست، بلكه عملكرد منفيِ مرد باعثِ نارضايتي همسر اول مي شود.
در مورد سوال شما نيز اگر به لحاظ غريزه جنسي مشكلي نداريد، نبايد اين كار را بكنيد چرا كه در صورت اطلاع پيدا كردن همسر اول شما _ كه دير يا زود اتفاق خواهد افتاد _ خانواده شما به هم خواهد ريخت و پيوند دادنش كار مشكلي است. اگر شما مي خواهيد كاري براي اين خانم انجام دهيد بايد شرايط ازدواج را با معرفي كردن ايشان به افرادي كه قصد ازدواج دارند فراهم كنيد و ايشان را از اين وضعيت نجات دهيد. مطمئنا ارتباط شما اگر صيغه خوانده شود در حد تلفني باقي نخواهد ماند و توقعات ايشان موجب نزديكتر شدن به او و علي القاعده دور شدن از خانواده اصليتان خواهد شد كه به نظر نمي آيد يك چنين چيزي را دوست داشته باشيد. بهترين كار همين است كه موجبات ازدواج ايشان را فراهم كنيد و خودتان را با چنين مسائلي در گير نكنيد.
پي نوشت ها:
1. رافعي، طلعت، تحليلي بر روان شناسي در ازدواجِ موقت، دانژه، چاپ اول، 1382، ص 109.
2. مطهري، مرتضي، نظام حقوق زن در اسلام، صدرا، چاپ چهاردهم، 1369، ص 229، از مجموعة آثار، ج 19.
3. مظاهري، حسين، نظام خانواده در اسلام، مشفق، 1364، ص 140.
4. مطهري، مرتضي، نظام حقوق زن در اسلام، صدرا، چاپ چهاردهم، 1369، ص 82.
5. همان، ص 82.
موفق باشید.