متعه

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
از اينكه شما نسبت به اينگونه مسائل دغدغه داشته و سعي در اصلاح باورها و اعتقادات خود و ديگران، داريد بسيار متشكريم براي پاسخ به اين سوال ذكر چند نكته ضروري است:
صيغه از نظر قوانين اسلامى يك نوع قرارداد ازدواج است كه با ازدواج "دائم"هيچ گونه فرقى جز در مسأله «محدود بودن مدت» ندارد. و بين دو جنس مخالف به دليل فراهم نبودن شرائط ازدواج دائم و ....بسته مي شود حال به نظر مي آيد خلاف فطرت دانستن صيغه به عنوان عقدي شرعي، ناشي از عدم درك امور فطري و تمييز آن از امور غير فطري باشد.
امور فطري با جان و گوشت انسان گره خورده كه در حالت عادي احدي با آن مخالفت ندارد. آن چنانكه دوري از نجاست و... از امور فطري بوده و كسي را نمي توان يافت كه علاقه به نجاست داشته باشد براستي عقد موقت اينگونه است؟
به علاوه ازدواج "مسيار"(1) در نزد اهل سنت كه در برخي مناطق آنان رواج دارد و شباهت زيادي با متعه دارد، با كدام فطرت بايد سنجيده شود؟ آيا اين امر خلاف فطرت است؟
اينكه كسي به دلائل مختلف حاضر به ازدواج موقت نيست ، دليل بر رد اصل آن است؟ گردانندگان سايت مذكور هيچگاه اصل ازدواج دائم و طلاق بعد آن را رد نكرده و نمي كنند آيا حاضرند بدون دليل از خانواده خود جدا شده و آن را به عقد ديگري در آورند؟ آيا نپذيرفتن اين امر، دليل بر نفي اصل حكم است؟
در حالت بسيار خوش بينانه اينگونه فرض مي كنيم كه آنها حديث مذكور را تا آخر مطالعه نكرده و متوجه ذيل آن نبوده اند. چرا كه شخص مانند استدلال كنندگان بالا غيرت مند تر از خدا شده و از امام مي پرسد آيا حاضري زنان .... و امام مي فرمايد: حالا بگو ببينم مايلى يكى از بستگان نزديكت همبستر با مردى از كوليهاى مدينه شود؟ شخص گفت: نه امام فرمود: چرا چيزى كه خدا حلال كرده حرام ميدانى. گفت حرام نمي دانم اما كولى با من همطراز نيست...
اتفاقاً امام در سوال تمام سعي را بر آن دارد تا به او بفهماند عمل نكردن كسي در شرائط خاص، دليل بر نفي كل حكم نيست.
در مواردي ائمه به صيغه تاكيد كرده و اجراء صحيح آن در شرائط خاص را، ضامن سلامت اجتماعي مي دانند در روايتي از حضرت علي (ع) نقل شده است كه فرمود"فَلَوْلَاهُ مَا زَنَى إِلَّا شَقِيٌّ أَوْ شَقِيَّةٌ- لِأَنَّهُ كَانَ يَكُونُ لِلْمُسْلِمِينَ غَنَاءٌ فِي الْمُتْعَةِ عَنِ الزِّنَا..." (2) اگر او"عمر" نبود، كسي مرتكب زنا نمي شد، به جز انسان پست! چون مسلمانان به واسطه متعه، نيازي به زنا نداشتند..." و در برخي از روايات نيز تاكيد شده است كه خود ائمه به اين امر اقدام كرده اند. آن چنانكه در روايتي آمده است امام علي (ع) با زني از قبيله بني نهشل در كوفه ازدواج موقت كرده است. (3) هرچند در بسياري از وقائع تاريخي خصوصاً ازدواج موقت دختران، كه به هر حال به صورت خصوصي و به دور از اعلان عمومي، انجام مي شود، نقل نشده است. آيا عملكرد خود ائمه در اين باره ملاك و حجت نيست؟
در برخي از كتب خود اهل تسنن تصريح شده است كه متعه از جانب پيامبر(ص) تشريح و حلال شمرده شده است بخاري از عمران بن حصين نقل مي كند كه مي گويد: آيه متعه در كتاب خدا نازل شده ما هم با رسول خدا به آن عمل نموديم. هرگز آيه اي در تحريم آن نازل نشد و پيامبر(ص) از آن نهي نكرد تا در گذشت، آنگاه فردي به رأي خويش دربارة آن سخن گفت) مقصود "تحريم متعة توسط خليفه دوم است" (4)
3. نكته قابل توجه آن است كه به اعتقاد ما ازدواج موقت در اسلام به عنوان راهكاري براي مواقع غير عادي و ضروري قرار داده شده، هم‌چنان كه طلاق حرام نشده و راهكاري براي مواقع خاص و اجتناب ناپذير قرار داده شده است. به همين خاطر در روايات، ازدواج موقت و چند همسري تشويق نشده است. اگر در مواردي نسبت به متعه تشويق شده، به جهت مبارزه با بدعتي بود كه افرادي گذاردند و حلال خدا را حرام شمردند.(5) و گرنه ازدواج موقت به خودي خود مورد تشويق نيست، بلكه در رواياتي از ازدواج موقت بدون لزوم و ضرورت نهي شده است. در برخي روايات آمده است شخصي به محضر حضرت رضا (ع) شرفياب شد و از ازدواج موقت سؤال كرد. حضرت در جواب فرمود: تو را با آن چكار؟ با آن كه داراى همسر دائمى هستى و خداوند تو را از ازدواج موقت بى‏نياز ساخته است.‏(6)
اصل نبودن متعه در شيعه، امري است كه سايت مذكور عمداً و يا سهواً از آن غفلت كرده است و به بهانه حليت، گمان مي كند همگان بايد از آن استفاده كنند و حال آنكه متعه شرائط خاص خود را داشته كه احدي از شيعه چه علماء و چه غير علماء با آن مخالف نمي باشند. و اينكه با وجود شرائط خاص مانند نياز شديد طرفين و...توصيه بر صبر و الگوگيري از جوانان سني بي معناست، چنان كه با وجود اين صبر و تحمل وجود مراكز فساد در كشورهاي عربي و فساد عميق جنسي در اين كشورها جاي تامل دارد.
البته ما جوانان سني را برادر و خواهر خود دانسته و هيچ گاه در صدد تخطئه آنها نيستيم. اما در عين حال معتقديم به دلائل مختلف از جمله اجراء نشدن صحيح ازدواج موقت و...آنها نيز دچار بحران شده اند كه در بسياري از موارد دين را به عنوان مانعي بزرگ كه هيچ راه حلي براي آنها قرار نداده، دچار حرام و عذاب وجدان مي شوند.
پي نوشت ها:
1.نوعي ازدواج نزد اهل سنت است كه براي اطلاع بيشتر در اين زمينه مي توانيد به آدرس " http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/0/0/82009?SearchText=%d9%85%d8%...مراجعه نمائيد
2. مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، چ اسلاميه، بي تا، ج 53، آيه 31.
3. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، بي تا، بي جا، ج 21، ص 10.
4. صحيح بخاري، بخش تفسير، ذيل آيه 196 سوره بقره.
5. مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، چ صدرا،1370ش، ج 19، ص 82.
6. فلسفي، محمد تقي، الحديث، چ نشر فرهنگ اسلامى‏ ، تهران 1368 ه ش، ج 1، ص 183.
موفق باشید.