بنده توضیحات شما درباره نام علی (ع) در اذان را مطالعه کردم اما در مورد اینکه سیره معصومین در این باره چه بوده مطلبی ندیدم. شبهه این است که می گویند ذکر نام علی (ع) از زمان صفویه مطرح شده است.
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
شهادت به ولايت علي (ع) به عقيده شيعه جزء اذان نيست از معصومين به عنوان فرازي از اذان نرسيده است، بلكه به قصد رجا و ثواب بيان مي شود، ضمن آن كه به عنوان شعار شيعه شناخته مي شود.
در اين جا از نظر روايات و هم از نظر اقوالي كه بين علما مطرح است، بحث مفصل است. به طور خلاصه بعضي روايات بر جواز شهادت به ولايت دلالت دارد. مانند اين دو روايت:
روايت اول- امام صادق(ع) مي فرمايد: هنگامي كه خداوند آسمان و زمين را خلق نمود، منادي به امر خداوند سه مرتبه چنين ندا نمود:«أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ حَقّاً».(1)
روايت دوم باز از امام صادق(ع) روايت شده است: هر وقت يكي از شما بگويد«لا إله إلا الله محمد رسول الله» پس بايد بگويد«علي امير المؤمنين ولي الله»(2) هم چنين روايات ديگري كه دلالت بر جواز و استحباب شهادت به ولايت علي(ع) « در كنار شهادت به وحدانيت خداوند و رسالت پيامبر اسلام» دارد، چه در اذان و اقامه نماز باشد يا در جاي ديگر.
مرحوم مجلسى(ره) اول در روضة المتقين، ج 2، ص 245. (شرح من لايحضر الفقيه) مي فرمايد: عمل شيعه در مورد شهادت به ولايت امير المومنين(ع) از زمان قديم مرسوم بوده است. علت اينكه در اخبار و رواياتي كه در مورد اذان وارد شده، ذكر از شهادت به ولايت اميرالمومنين علي(ع) نشده است، شايد تقيه باشد.
مرحوم صاحب جواهر(ج 9، ص 87) فرمود: مرحوم مجلسي فرموده كه به شهادت شيخ و علامه و غير اين دو بزرگوار بعيد نيست شهادت به ولايت امير المومنين(ع) با توجه به روايات از اجزاي مستحب اذان باشد.
از آن چه گذشت معلوم شد كه شيعيان از قديم الايام و ظاهرا از زمان بني اميه كه دشنام دادن به امام در منابر و خطبه هاي جمعه لازم و واجب اعلام شد، در مقابله با آن ظلم و بدعت، به دادن اين شهادت اقدام كرده اند و طبيعي است كه زمان صفويه اين حركت عمومي شده و مورد حمايت حكومت قرار گرفته و ترويج شده است. قبل از آن شيعيان در كشور ايران نمودي نداشتند و حكومت ها كه غالبا سني بودند، به شيعيان اجازه اظهار وجود نمي دادند.
پي نوشت:
1. اصول كافي، ج 1، ص 441، باب مولد النبي (ص) و وفاته.
2. بحار الانوار، ج 38، ص 318، باب 67.
موفق باشید.
