شخص مؤمن

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
قبل از پاسخ به سوال لازم است بدانيم:
واژه « ايمان » از نظر لغوي به معناي گرويدن، عقيده داشتن و باور داشتن(1) و از نظر اصطلاحي به معناي عقيده داشتن به ضروريات دين (اصول و فروع آن) مي‏باشد. هر گاه انسان به چيزي اعتقاد جازم و قطعي پيدا كند، به طوري كه آن را تصديق كند، يعني قبول كند و آن را بپذيرد، آن وقت به آن چيز ايمان پيدا كرده است. (2)
بر اساس آيات قرآن‌، و روايات، ايمان، به تنهايي‌، باعث بخشيده شدن و رستگاري نيست و افزون بر ايمان عمل نيز شرط است‌. به همين جهت در بسياري آيات‌، ايمان با عمل صالح قرين شده‌اند. بر اين اساس اگر كسي به اموري ايمان داشته باشد، ولي تصميم داشته باشد كه هيچ گاه به هيچ يك از لوازم آن عمل نكند، ايمان به آن نخواهد داشت.
لذا خداوند به‌ پيامبرش‌ فرمود: به اعراب‌ باديه ‌نشين كه ‌ادعاي ايمان ‌داشتند بگو: قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمانُ فِي قُلُوبِكُمْ): شما ايمان ‌نياورده‌ايد. بگويد اسلام ‌آورده‌ايم ‌و هنوز ايمان‌ در دل‌ شما وارد نشده ‌است‌. (3) بنابراين مومن به كسي مي گويند كه علاوه بر ‌اقرار زباني، به تمام ملتزمات باور و اعتقادش است عمل كند.
امام‌ صادق‌ (ع‌) فرمود: "ايمان ‌اعتراف ‌توأم‌ با عمل است‌، ولي ‌اسلام‌، اقرار بدون ‌عمل ‌مي‌باشد". (4) رسول‌ اكرم‌(ص‌) مي‌فرمايد: "ايمان‌ و عمل‌ دو برادر و شريك ‌يكديگر. خداوند يكي ‌را بدون‌ ديگري‌ قبول ‌نمي‌كند". (5)
و در يك كلام ايمان سه جزء دارد:
تحقيق قلبي و اقرار به زبان و عمل كردن طبق معتقدات(6) به طوري كه اگر يكي از آنها نقصان داشته باشد، ساير اركان نيز متزلزل است.
با توجه به اين نكته مراد از مومن درمواردي كه در سوال ذكر كرده ايد عمل به آن است كه در احكام شريعت و احاديث اهل بيت و اخلاقيات اسلامي به آنها پرداخته شده است. بنابراين مومن در اعتقادات شيعه به كسي گويند كه علاوه بر اعتقاد قلبي و زباني به معتقدات خويش عمل كند.
براي مطالعه بيشتر به مجموعه آثار شهيد مطهري، ج 2 ( كتاب مقدمه‌اي بر جهان‌بيني اسلامي، انسان و ايمان، بخش علم و ايمان) مراجعه نماييد.
پي نوشت ها:
1. معين، محمد، فرهنگ معين، انتشارات امير كبير، 1360ه ش، ص 420.
2. راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ‏المفردات في غريب القرآن، دارالعلم الدار الشامية، بيروت‏1412 ق، ص 91.
3. حجرات، (49) آيه 14.
4. اصول كافي، ج 3 ، ص 39 .
5. عبدالواحد بن محمد تميمى آمدى، غرر الحكم و درر الكلم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامى قم، 1366 ه.ش، ص 151.
6. مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه، ج 18، ص 229.
موفق باشید.