خدا

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
قبل از پاسخ به پرسش شما اين سوال را مطرح مي كنيم كه:
آيا مي شود به يك پرفسور رياضي گفت: اگر رياضي دان قوي هستي، طوري محاسبه كن كه 2+2بشود 5! آيا اگر بگويد: خير؛ من نمي توانم اين كار را بكنم، صحيح است به او نسبت عدم توانايي بدهيم؟! حال با توجه به اين مسئله در پاسخ سؤال از قدرت خدا در ابتدا مي گوييم:
قدرت يعنى «توانايي فاعل مختار براى كارى كه ممكن است از او سر بزند.» پس قدرت مربوط به فاعل است. فاعل به گونه اي است كه فعلى را كه ممكن است انجام شود، مى‏تواند انجام بدهد و مى‏تواند انجام ندهد، اما چيزي كه قدرت به آن منتسب مي شود يا همان متعلق قدرت چيست؟
متعلق قدرت، كارى است كه ذاتاً امكان تحقق داشته باشد و چيزى كه ذاتش محال يا مستلزم محال باشد، مورد تعلق قدرت واقع نمى‏شود؛ زيرا مقدور نيست.
پس اين كه مى‏گوييم خداوند بر هر كارى تواناست، منظور اين نيست كه بر چيزهايى كه محال هستند نيز تواناست. زيرا آن ها كار نيستند تا قدرت به آن ها تعلق بگيرد. مثالى كه ذكر كرديد كه خداوند جهان را در كاسه اي كوچك جاي دهد نيز محال عقلي است؛ و چون محال است، قدرت خدا بر آن تعلق نمى‏گيرد.(1)
وقتي گفته مي شود «خدا موجودي هماند خود را بيافريند» معنايش آن است كه خدا بتواند موجودي فراتر از حد مخلوقات و موجودات نيازمند به علت خلق كند تا عنوان "خدا" بر آن صدق كند و حال آن كه چنين موجودي در نهايت، مخلوق خداوند ما محسوب مي شود و نمي تواند بي نقص و خالق و خدا باشد. چون در تحت قدرت خدايي ديگر ايجاد شده و اين همان تناقض است. يعني چيزي هم خدا باشد و هم نباشد.
پس اين سوال از نوع معماهايي است كه در آن اصل سؤال اشتباه است و در واقع مورد مطرح شده محال و نشدني است و به علاوه منافاتي هم با قدرت مطلق خداوند متعال ندارد.
براى آگاهى بيش تر ر.ك:
1- آموزش عقايد، مصباح يزدى، انتشارات سازمان تبليغات اسلامى، ص 77.
2- آموزش فلسفه، مصباح يزدى، انتشارات سازمان تبليغات اسلامى، ج 2، ص 380.
پي‌نوشت‌:
1. محمد سعيدي مهر، آموزش كلام اسلامي، انتشارات طه، قم 1383 ش، ج 1، ص 233- 234.
موفق باشید.