با سلام و عرض خسته نباشید
حدود یکسال پیش در شهرمون یک هیئتی تشکیل شد که ویژگی های این هیئت رو براتون ذکر می کنم که باعث شد تقریبا تحقیق جامعی در مورد شیوه ی عزاداری داشته باشم بعد از کلی تحقیق از کتاب حماسه حسینی که شهید مطهری گفته بودن گریه ای که برای همراه شدن با حسین بن علی باشد ارزش دارد نه برای نفله شدن ایشان و این که یه سخنرانی از تو سایتا دانلود کردم که آقایی به اسم استاد رحیمی تو یه جلسه کوچیک صحبت می کردن که می گفتن مهم نشر آثار اهل بیت (ع) است و به غیر از تاسوعا و عاشورا هر مجلسی که دو سه ساعت رو می زنن تو سر خودشون و عزاداری می کنن انحرافیه و فقط باید یه روضه مختصری باشه نشر آثار اهل بیت و می گفتن که هیچ تغییر و تحولی در علم و کتل به دست گرفتن نیست و این ملحقات که به عزاداری ها اضافه شده درست نیست ولی چند روز پیش مقاله ی آقای حدادیان رو خوندم که گفته بود علم و پرچم نشانه ی هیئته و خوبه که باشه و داد و فریاد زدن خوبه و استناد می کردن به دعای ندبه و زیارت ناحیه مقدسه یا اینکه استاد رحیمی می گفتن روضه نمک مجلسه و تو یک کیلو آش پنج کیلو نمک نمی ریزن و مجلس هایی که دو ساعت، سه ساعت رو بالا و پایین می پرن و داد می زنن رو رد می کردن ولی بازم چند روز پیش آقای پناهیان تو تلویزیون می گفتن که مجالس اهل بیت رو رد نکنید چونکه مهر و محبت در دل مردم ایجاد میشه، یا اینکه یه روحانی می گفت که امام خمینی گفتن که تو مجالس عزاداری شور و هیاهو باید باشه و یا از امام جماعت مسجدمون شنیدم که گفتن اگه بدن خودمون رو سرخ کنیم که دیه داره و مخالف قرآنه ولی یه روحانی دیگه می گفت که عزاداری امام حسین فرق می کنه، حالا بالاخره ما نفهمیدیم که جلساتی که الان تو کشور رایج شده با عنوان شور و بالا و پایین پریدن و هروله و ... رو رد کنیم همونطور که شهید مطهری تو حماسه حسینی از یکی از علما نقل کردن که شرکت در مجالسی که باعث تحریف مسائل عاشورا میشه حرام است یا اینکه باید اینارو حمایت کرد و تو مجاسشون شرکت کرد چونکه نمی دونم دارن جوون جذب می کنن و مهر و محبت امام حسین در دل مردم ایجاد میشه.
ویژگی های هیئتی که یه سال و نیمه تو شهرمون تشکیل شده:
مراسمشون حدود دو الی سه ساعت طول می کشه و اول یه نیم ساعتی سخنرانی و حدود 15 الی 20 دقیقه ای روضه خوانی و بعد به صورت دو زانو سینه زدن و بعد از اون دو حلقه می زنن و ایستاده عزاداری می کنن و آخرش هم یه تعدادی می رن جلو و بالا و پایین می پرن و تو سر و صورت خودشون می زنن و این رو هم بگم که یکبار خودم رفتم آخر مجلس نشستم و موقع روضه خونی صداهای تو سر زدنی میشنیدم که واقعا ترسیدم و دیگه بعد از اون نرفتم لطف بفرمایید در مورد مسائلی که ذکر شد توضیح کاملی بفرمایید و رفتار ما با این هیئت چجور باشه.
با تشکر
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
اين مركز از چگونگي هيئت عزاداري محل شما اطلاع ندارد، لذا در اين خصوص نمي تواند اظهار نظر نمايد. همچنين نقد و بررسي ديدگاه برخي، مانند حداديان، پناهيان، فلان روحاني و فلان امام جماعت، ازقلمرو وظايف اين مركز خارج مي باشد.
ما هم دغدغه هاي شما را قبول داريم و متاسفانه در هر كار خوب و ارزشمندي ممكن است برخي انحرافات و خرافات رواج پيدا كند كه وظيفه هر انسان بيداري، آگاه كردن ديگران و تلاش براي برگرداندن آن كار، به مسير واقعي خود مي باشد. بهترين شيوه عزادارى، تشكيل مجالس منطبق برآموزه هاي ديني، ذكر اهداف مقدّس امام حسين(ع) و تاريخچه كربلا و تحليل آن، و همچنين تشكيل دسته جات عزادارى با شكوه، توأم با شعارهاى بيدار كننده و سازنده و مانند آن است. بر اين اساس اناني كه دغدغه ديني دارند سعي مي كنند كه چنين عزاداري درجامعه به وجودبيايد. منتهي در اينكه اين امر چگونه تحقق يابد اختلاف دارند، اما در اصل عزاداري اتفاق نظر دارند،زيرا اصل عزاداري براي امام حسين (ع) از اهميت خاص برخوردار مي باشد. از اين رو ائمه (ع) هم خود عزاداري مي نمودند وهم به ديگران سفارش مي نمودند كه براي امام حسين (ع) عزاداري كنند.
يكي از دغدغه هاي شهيد مطهري نيز همين امر مي باشد. شهيد مطهري باور دارد كه برخي از عزاداري ها منطبق برآموزه هاي ديني نيست - و درحقيقت تحريف مفاهيم عاشورا - است. از اين رو استاد برخي از شيوه ههاي عزاداري را قبول نداشت، و درصدد اصلاح شيوه عزاداري بود. وي با تدوين كتاب تحريفات عاشورا اين فضا را به وجود آورد كه بايد عزاداري در قالب آموزه هاي ديني انجام و از عزاداري هاي كه موجب وهن اسلام و توهين به ائمه مي گردد پرهيز شود.
البته نبايد فراموش كرد كه عزاداري تا زماني كه موجب وهن مذهب نگردد- در هر قالب كه صورت گيرد- اشكال ندارد، زيرا كه شيوه عزاداري ريشه در بافت و سنت هاي جوامع دارد، مثلا يكي از نمود هاي عزاداري استفاده از (علم) مي باشد. علم يا علامت به پرچم يا كتل يا وسايلي گفته مي شود كه نشانه و علامت عزاداري حضرت اباعبدالله الحسين(ع) است.(1) شايد برداشتن علم به معناي اين باشد كه چون پرچم پرچم دار كربلا، يعني حضرت عباس (ع) در كربلا به زمين افتاده است ما آن پرچم را بر مي داريم، "چنانكه يكي از شعار هاي عرب هاي عراقي عزادار اين است: رفع الله را يه العباس، پرچم عباس بر افراشته باد"(2)، بر اين اساس برداشتن علم يا بوسيدن و احترام به آن جنبه سمبوليك دارد و هدف عاشقان اهل بيت از اين كار تبعيت از راه و رسم و پيمودن مسير حسين(ع) است. از آيت الله خامنه اي در اين باره پرسش شده: استفاده از علم در مراسم عزاداري سيد الشهدا يا قرار دادن آن در مجلس عزا يا حمل آن در دسته عزاداري چه حكمي دارد؟ پاسخ: في نفسه اشكال ندارد، ولي نبايد اين امور جزء دين شمرده شوند. (3)
در ضمن برخي از راهكارهاي مبارزه با آسيب هاي عزاداري به قرار ذيل است:
1. معرفي منابع معتبر و قابل استفاده در قيام حسيني
2. توجيه مردم از طريق بيانيه‌ها و دستگاه‌هاي ارتباط جمعي و ايجاد حساسيت لازم درباره وقايع دروغ و ساختگي، تا خود مردم به حركت‌هاي منفي حساسيت نشان دهند و از شركت در مجالس اين‌چنيني خودداري كنند.
3. تأكيد بر بهره‌گيري از مجالس عزاداري در راه ارشاد و هدايت مردم، به ويژه در روزهاي تاسوعا و عاشورا
4.رعايت احكام و مقررات اسلام و توجه به اهميت آن در عزاداري‌ها، همچون رعايت نماز اول وقت و نماز جماعت و نپوشيدن لباس‌هاي بدن‌نما در مجامع عمومي، و رعايت حال فقرا و مستمندان در اطعام
5 . مبارزه تبليغاتي با حركات مخالف شئون اسلام، مانند قمه‌زني يا برخي از شبيه‌خواني‌ها
6.برگزاري جلسات و مجامع توجيهي براي مداحان و روضه‌خوان‌ها، و آشنا‌ساختن آنان به اهداف و فلسفه حسيني و بازگو‌كردن خطر انحراف عزاداري. همچنين دعوت از رؤساي هيئت‌ها و دسته‌هاي عزاداري جهت تبيين اهداف و پيش‌گيري از كارهاي دون شأن امام حسين(ع) و عزاداري
7 . برگزاري جلسات توجيهي براي طلاب حوزه‌هاي علميه درباره چگونگي عزاداري وجلوگيري آز آسيب هاي عزاداري
8. تشويق شاعران در ارائه اشعار با معاني بلند و مطابق با روح نهضت حسيني با استفاده از منابع معتبر
9. توجه به تذكرات و نظر مراجع عظام درباره عزادري
دراين باره به كتاب هاي حماسه حسيني شهيد مطهري و محمد صحتي سردرودي، عاشورا‌پژوهي؛ با رويكردي به تحريف‌شناسي تاريخ امام حسين(ع) مراجعه فر ماييد
پي نوشت ها:
1. جواد محدثي، فرهنگ عاشورا، نشر معروف، ص 320.
2. همان، ص321.
3. استفتائات، س 1444.
موفق باشید.
