با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما سوالی داشتم: در قران در مورد روزقیامت و توصیف جهنم گفته شده است که ما جهنم را از گنهکاران انس و جن پر میکنیم حالا سوال اینجاست که جن که خود از اتش افریده شده است چگونه در اتش جهنم سوزانده میشود چطور میشود که اتش اتش را بسوزاند؟
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
بر اساس آموزه هاي وحياني مبدأ آفرينش جن آتش است. لذا فرمود وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ؛(1) و جنّ را از شعلههاى مختلط و متحرّك آتش خلق كرد. بعضى گفته اند : مارج، به چيز خالص و صاف اطلاق مي شود و نار مارج شعله آتشى است كه دودى در آن نيست.(2)
به هر حال نه حقيقت اين آتش خاص براي ما روشن است و نه مي توان تناسب و هماهنگي بين اين آتش و بين وجود كنوني جنيان را درك كرد.
در نتيجه هرچند جاي ترديد نيست كه مبدأ آفرينش شيطان آتش است، اما اين به اين معنا نيست كه بعد از خلقت هم آتشين باشد، همانطور كه مبداء آفرينش انسان خاك است، ولي بعد از خلقت با خاك تفاوت هاي بسياري دارد و چه بسا از خاك و كلوخ و مانند آن صدمه ببيند؛ از طرف ديگر شيطان از آتش دنيا خلق شده و آتش دوزخ قابل قياس با اين آتش نيست. مثلاً در روايتي آمده:
«فلو أنّ حلقه في السلسله التي طولها سبعون ذراعاً وضعت علي الدنيا، مات من حرّها، و لو أنّ قطره من الزقوم و الضريع قطرت في شراب اهل ادنيا مات اهل الدنيا من نتنها؛ (3) اگر يك حلقه از زنجيره آتش جهنم كه بلندي آن هفتاد ذراع است به دنيا گذاشته شود، آب ميشود از حرارت آن و اگر قطرهاي از زقوم و ضريع آن در آب ها بچكد اهل دنيا همه از بوي گند آن ميميرند».
بنا بر اين آتش جهنم به گونهاي است كه همه جهان را با تمام موجوداتش حتي آتش دنيا و شيطان را كه از آن آتش خلق شده ذوب ميكند.
عذابهاي جهنم تنها منحصر به سوزش با آتش نيست؛ بلكه در جهنم غير از عذاب جسماني كه جسم جهنميان را ميسوزاند، عذابهاي روحي نيز وجود دارد كه جانها را ميسوزاند و به مراتب دردناكتر از آتشي است كه بدنها را ميسوزاند. (4)
پينوشت ها:
1. الرحمن (55) آيه 15.
2. طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، نشر وزارت ارشاد اسلامي تهران 1380 ش. با ترجمه علي كرمي، ج24، ص 76.
3. محسن فيض كاشاني، علم اليقين، نشر بيدار قم 1377 ش، ج2، ص1032.
64. چهل حديث، نشر مؤسسه آثار امام خميني، 1378 ش، ص 23.
موفق باشید.






