اگر منظور امام زمان(عج) از حدیث و اما الخمس فقد ابيح لشيعتنا و جعلوا منه في حل الي وقت ظهور امرنا لتطيب ولادتهم و لا تخبث، انفال بوده و خمس نبوده است چرا کلمه خمس را بکاربرده. آیا طبق این حدیث هم خمس و هم انفال بخشیده شده است
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
همانطور كه در جواب سوال قبلي آورديم، براي اينگونه روايات دو توجيه ذكر شده كه طبق توجيه اول از قرائن و شواهدي كه در خود روايات است از جمله كلمه ( الناس) در مقابل (الشيعه) و (پاكيزه ماندن نسل) و غيره به دست مي آيد كه منظور ائمه از اين روايات، تحليل انفال بوده كه بعد از رسول خدا (ص) و وقوع حادثه سقيفه و غصب خلافت، اين ثروت ها به دست غير ائمه افتاد، از طرفي شيعيان و پيروان اهل بيت(ع) خواه نا خواه در جامعه اسلامي ناگزير از استفاده آن ها و تصرف در آن ها بودند. بر اساس اين روايات ائمه(ع) اين اموال را نسبت به شيعيان تحليل كردند تا دچار مشكل نشوند.
همچنين از آنجا كه علما و فقهاي ما مانند شيخ حر عاملي صاحب وسائل الشيعه اين روايات را در باب انفال آورده و عنوان آن را ... جواز تصرف الشيعة في الانفال و الفئ وسائرحقوق الامام مع الحاجة و تعذر الايصال مطرح نموده است،(1) قرينه ديگري است كه منظور از خمس انفال بوده است.
توجيه دوم اين روايات اين است كه روايات تحليل در مورد خمس باشد، و منظور از «اما الخمس» خود خمس باشد نه انفال، ولي اين روايات اذن خصوصي امامان نسبت به تصرفات در خمس مي باشد، چون مضمون روايات اين است كه تصرف در مال متعلق خمس جائز نيست، مگر به اجازه و اذن امام. بنابراين روايات تحليل در حقيقت اذن در تصرف است در مواردي كه شيعيان از پرداخت انفال يا از پرداخت خمس داراي مشكل بودند، نه اينكه از روايات تحليل استفاده شود كه شيعيان مطلقا از پرداخت هر گونه خمسي معاف شده باشند. در چنين مواردي ائمه (ع) براي سهولت و راحتي شيعيان خمس و انفال را بر شيعيان تحليل كرده باشند.
پي نوشت:
1. شيخ حر عاملي، وسايل الشيعه، انتشارات آل البيت، ج 6، ص 378.
موفق باشید.
