سلام.
می خواستم ببینم که نزول آیه ها چگونه بوده است مثلا وقتی آیه ای از یک سوره نازل می شد پیامبر می فرمودند که این آیه برای کدام سوره و شماره چندم آن است یا خیر؟
آیا پیامبر ترتیب سوره های قرآن را هم مشخص کرده اند؟
آیا سنی ها اعتقاد دارند که ابوبکر ترتیب آیه ها را مشخص کرده است؟
چرا در قرآن و در یک سوره عموما مباحث مرتبط در آیه های پشت سر هم نیستند؟
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
از روايات فراوان استفاده مي شود كه نزول قرآن بر اين منوال بوده كه نزول سوره با نزول "بسم الله الرحمن الرحيم" شروع مي شده و اين نزول يك باره بوده يا به تدريج ادامه مي يافته و با نزول دوباره "بسم الله الرحمن الرحيم" براي پيامبر و مسلمانان معلوم مي شده كه سوره سابق تمام شده و سوره جديد شروع شده است. (1)
ابن عباس گويد وقتي نزول سوره اي شروع مي شد پيامبر با نزول دوباره بسم الله متوجه مي گشت كه آن سوره تمام شده و سوره جديد شروع شده است. (2)
امام صادق مي فرمايد: هر كتابي از آسمان نازل شده با "بسم الله الرحمن الرحيم" شروع شده است و با نزول دوباره بسم الله پيامبر و مسلمانان متوجه مي شدند كه سوره تمام شده و نزول سوره جديدي شروع شده است. (3)
اين اصل و روال بود و گاهي هم آيه اي نازل مي شد و پيامبر مي فرمود اين آيه را در فلان موضع قرار دهيد مثلا وقتي آيه "واتقوا يوما ترجعون فيه ..." نازل شد فرمود آن را در رآس 280 بين آيه ربا و دَين قرار دهيد. (4)
با توجه به اين روايات است كه نظم آيات و نظم سوره ها از نظر غالب قرآن شناسان توقيفي شمرده شده و به رسول خدا منسوب مي گردد.
توقيفي بودن نظم سوره ها و آيات اعتقاد غالب عالمان شيعه و سني است.
قرآن كتاب هدايت و موعظه است و نظم خاصي دارد كه براي ما سابقه نداشته و تقليد پذير هم نيست. خداوند چون در صدد هدايت و موعظه بندگان و جلب آنان به راه حق بوده، نظمي بديع و بي سابقه و تقليد ناپذير پيشه كرده و او خود عالم ترين بوده و اين نظم را براي هدايت بهترين دانسته است.
پي نوشت ها:
1. مير محمدي زرندي، بحوث في تاريخ القرآن وعلومه، قم، انتشارات اسلامي، 1420ق، ص 60.
2. عيني، عمدة القاري،بيروت، دار احياء التراث العربي، ج 5، ص 292.
3. مجلسي، بحارالانوار، بيروت، الوفا، 1404ق، ج82، ص20.
4. بغدادي، روح المعاني، ج3، ص55.
موفق باشید.
