حدیث

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
آداب غذا خوردن:
1- «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع)‏ مَنْ‏ أَكَلَ‏ الطَّعَامَ‏ عَلَى‏ النَّقَاءِ وَ أَجَادَ الطَّعَامَ تَمَضُّغاً وَ تَرَكَ الطَّعَامَ وَ هُوَ يَشْتَهِيهِ وَ لَمْ يَحْبِسِ الْغَائِطَ إِذَا أَتَاهُ لَمْ يَمْرَضْ إِلَّا مَرَضَ الْمَوْتِ»(1)؛ على (ع) فرمود: كسى كه در خوردن غذا پاكيزگى را مراعات مي كند، غذا را به خوبى مى‏جود، با داشتن اشتها از طعام دست مي كشد، و تخليه روده را موقعى كه آماده مى‏شود به تعويق نمى‏اندازد، شايسته است هميشه سالم باشد و جز به مرض موت دچار بيمارى ديگرى نشود.
2- «عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ فِي الْمَائِدَةِ اثْنَتَا عَشْرَةَ خَصْلَةً يَجِبُ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ يَعْرِفَهَا أَرْبَعٌ مِنْهَا فَرْضٌ وَ أَرْبَعٌ مِنْهَا سُنَّةٌ وَ أَرْبَعٌ مِنْهَا تَأْدِيبٌ فَأَمَّا الْفَرْضُ فَالْمَعْرِفَةُ وَ الرِّضَا وَ التَّسْمِيَةُ وَ الشُّكْرُ وَ أَمَّا السُّنَّةُ فَالْوُضُوءُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَ الْجُلُوسُ عَلَى الْجَانِبِ الْأَيْسَرِ وَ الْأَكْلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ وَ لَعْقُ الْأَصَابِعِ وَ أَمَّا التَّأْدِيبُ فَالْأَكْلُ مِمَّا يَلِيكَ وَ تَصْغِيرُ اللُّقْمَةِ وَ الْمَضْغُ الشَّدِيدُ وَ قِلَّةُ النَّظَرِ فِي وُجُوهِ النَّاس»(2) ؛ امام صادق (ع) از پدرانش از امام حسن مجتبي(ع) كه فرمود: در سفره دوازده خوى نيك است كه بر هر فرد مسلمان لازم است آن‏ها را بداند؛ چهار خوى واجب، چهار خوى مستحب و چهار تاى آن از ادب است؛ امّا واجب‏ها: شناخت، خشنودى، بسم اللَّه گفتن و سپاس‏گزار بودن است. مستحبّات: شستن دست است پيش از خوردن غذا، به سمت چپ تكيه كردن، غذا را با سه انگشت برداشتن و انگشتان را ليسيدن و امّا چهار خويى كه از ادب است: از جلوى خود غذا خوردن است و لقمه را كوچك برداشتن و زياد جويدن و كمتر در چهره‏ى ديگران نگريستن.
3- «قال موسي بن جعفر(ع)َ الْحِمْيَةُ رَأْسُ‏ الدَّوَاءِ وَ الْمَعِدَةُ بَيْتُ‏ الدَّاء»(3) حضرت موسى بن جعفر (ع) فرموده: پرهيز سر سلسله داروها است و معده لانه بيماريها.
4- «عن علي (ع) قِلَّةُ الْأَكْلِ‏ يَمْنَعُ‏ كَثِيراً مِنَ‏ أَعْلَالِ‏ الْجِسْم‏»(4)؛ از علي (ع) نقل شده كه: كمتر خوردن مانع بسيارى از بيماريهاى جسم مى‏شود.
5- «عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) أَنَّهُ قَالَ‏ أَكْرِمُوا الْخُبْزَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْزَلَهُ مِنْ بَرَكَاتِ السَّمَاءِ وَ أَخْرَجَهُ مِنْ بَرَكَاتِ الْأَرْضِ قِيلَ وَ مَا إِكْرَامُهُ قَالَ لَا يُقْطَعُ وَ لَا يُوطَأ»(5)؛ ) از امير مؤمنان (ع): نان را گرامى بداريد، كه خداوند عز و جل آن را از بركات آسمان فرستاده و از بركات زمين بيرون آورده، پرسيدند اكرام آن چيست؟ فرمود گرامى داشتن نان آنست كه آنرا (با كارد) قطع نكني و دور و زير پا نريزي.
آداب آب نوشيدن:
6- «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يَتَنَفَّسُ فِي الْإِنَاءِ ثَلَاثَةَ أَنْفَاسٍ يُسَمِّي عِنْدَ كُلِّ نَفَسٍ وَ يَشْكُرُ اللَّهَ فِي آخِرِهِ»(6)؛ از عبد اللَّه بن مسعود: پيغمبر (ص) آب را به سه نفس مى‏خورد و در اول هر نفس بسم اللَّه مى‏گفت و در آخر خدا را حمد مى‏نمود.
7- « قَالَ الصادق (ع) إِذَا شَرِبَ أَحَدُكُمْ فَلْيَشْرَبْ فِي ثَلَاثَةِ أَنْفَاسٍ يَحْمَدُ اللَّهَ فِي كُلٍّ مِنْهَا الْأَوَّلُ شُكْرٌ لِلشَّرْبَةِ وَ الثَّانِي مَطْرَدَةٌ لِلشَّيْطَانِ وَ الثَّالِثُ شِفَاءٌ لِمَا فِي جَوْفِه»(7)؛ امام صادق(ع) فرمود: آب را با سه نفس بخوريد و در هر نفس خدا را سپاس گوييد شكر اولى شكر آب است، و دومى شيطان را طرد مى‏كند، و سومى شفاء درون بدن مي باشد.
اسراف:
8- « وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِين‏»(8)؛ و بخوريد و بياشاميد و اسراف مكنيد، كه خدا مسرفان را دوست نمى‏دارد.
9- « أَنَ‏ مِنَ‏ السَّرَفِ‏ أَنْ تَأْكُلَ كُلَّمَا اشْتَهَيْت‏»(9)؛ يكى از اقسام اسراف اينست كه هر چه مي خواهى بخورى.
براي دسترسي به روايات بيشتر در زمينه خوردن و آشاميدن مي توانيد به بحار الانوار باب آداب الاكل مراجعه نماييد.(10)
پي نوشت ها:
1. طبرسي، حسن بن فضل، انتشارات شريف رضي، مكارم الأخلاق، ص 146.
2. همان، ص141 .
3. همان، ص362 .
4. تميمي آمدي، غرر الحكم و درر الكلم، اتنشارات دفتر تبليغات، ص320 .
5. مكارم الاخلاق، ص154 .
6. همان، ص151 .
7. همان .
8. اعراف(7) آيه 31 .
9. پاينده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، انتشارات دانش، ص339 .
10. مجلسي، محمد باقر، بحار الأنوار، چاپ بيروت، باب جوامع آداب الأكل، ج‏63، ص 407 .

موفق باشید.