ازدواج موقت

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
برادر گرامي، ارائة برخي توضيحات در خصوص ازدواج موقت ضروري به نظر مي رسد. همانگونه كه مي‎دانيد، غريزه جنسى يكى از نيازهاي طبيعى انسان و يكي از تمايلات اساسي وي است. انسانى كه از نظر جسمى و روحى سالم باشد داراى چنين كششى مى‏باشد و اين خود يكى از نعمت‏هاى خدا دادى به بشر است. حال اگر به غرايز طبيعي انسان، به صورت صحيحي پاسخ گفته نشود، براي ارضاء آنها متوجه راه‏هاي انحرافي خواهد شد؛ زيرا اين حقيقت قابل انكار نيست كه غرايز طبيعي را نمي‏توان از بين برد و اگر هم بتوانيم آن را سركوب كنيم، چنين اقدامي عاقلانه نيست و به نوعي، مبارزه با قانون آفرينش است و تبعات سوء روحي و رواني به بار خواهد آورد. بنابراين راه صحيح اين است كه آنها را از طريق معقولي ارضاء نموده و از آنها در مسير سازندگي و كمال بهره‏برداري كنيم. ارضاي غريزه جنسي نقش اساسي در آرامش روح و روان انسان دارد، اگر اين نياز ارضاء نشود عوارض و ناراحتي‎هاي روحي و رواني فراواني را براي شخص ايجاد خواهد كرد. جوامع مختلف با ديدگاههاي گوناگون راه حلهايي را براي ارضاء اين نياز ارائه داده اند كه به خاطر غير وحياني بودن، اين راه حلها موجب بروز مشكلا ت جدي در اين جوامع شده و اما دين مترقي اسلام براي پاسخگويي به اين نياز اساسي انسان، دو راه را در قوانين خود، پيش پاي مسلمانان نهاده كه اولين و بهترين آن ازدواج دائم و ديگري ازدواج موقت است كه در شرايط خاصي كار گشا است و از فرو غلتيدن افراد به دامان فحشا و فساد جلوگيري مي كند. و در راستاي ازدواج موقت احكام بسياري از ناحية معصومين(عليهم السلام) صادر شده بر استحباب آن تاكيد شده است؛ اين امر در زمان پيامبر(ص) نيز در ميان مسلمانان رايج بوده تا افرادي كه توانايي ازدواج نداشته و يا بنا به علل ديگري نمي توانستند ازدواج دائم كنند، از مزاياي آرامشي كه خداوند در ارضاء ميل جنسي گذاشته استفاده كنند. اما خليفة دوّم در حكمي كه مشهور است، آن را حرام اعلام كرد و بعد از آن برادران اهل تسنن كه پيرو ايشان بودند. متاسفانه اين حلال شرعي و امر ضروري براي جامعه را حرام شمردند. پس ازدواج موقت يكي از نيازهاي ضروري جامعه اسلامي است كه راه ارضاء غريزة جنسي را براي كساني كه امكان ازدواج دائم را ندارند فراهم مي سازد كه اين افراد علاوه بر حفظ دين خودشان از آلوده سازي فضاي جامعه نيز پرهيز مي‌كنند. زيرا نيازشان به بهترين وجه ممكن برآورده شده است. و ديگر انگيزه اي براي ارتكاب حرام باقي نمي ماند، و راه بسياري از گناهان فردي و اجتماعي از اين طريق گرفته مي شود. كه اگر راه رسيدن به آن تسهيل نشود، افراد لاجرم براي ارضاء غريزة جنسي خويش به روابط آزاد و نامشروع روي مي‏آورند و بديهي است كه اين روابط آزاد از هيچ انضباط و نظم و تعهدي برخوردار نيست. عدم وضع و تبيين قوانين كارآمد و در نتيجه عدم اطلاع كافي از مسئوليت‎ها و احكام از دواج موقت به طوري كه برخي فكر مي‎كنند با صرف خواندن يك صيغه كار تمام است، باعث شده فرهنگ اجتماعي امروز جامعه ما هنوز پذيراي آن نباشد. از آنجا كه ازدواج موقّت از نظر هزينه و نيازهاي ديگر، همانند ازدواج دائم نيست و طبيعتاً براي اكثر جوانان قابل دسترسي خواهد بود، و لذا اگر بدون اتخاذ تدابير و قانونمندي‏هاي لازم صورت پذيرد، بي‏شك عوارض نامطلوب بهداشتي و روحي براي فرد و جامعه در بر خواهد داشت. عدم آشنايي با احكام ازدواج موقت و فراهم نبودن شرايط فرهنگي و اجتماعي‌جامعة امروز عرصه را براي ظهور«ازدواج موقت» سد كرده است، امري كه مي تواند به عنوان يك راه رهايي بخش، طومار بسياري از استرسهاي فردي و اجتماعيدر هم پيچيده و علاوه بر آرامش روحي فرد فضاي جامعه را نيز تلطيف بنمايد. همانطور كه گفته شد، عدم وضع و تبيين قوانين كارآمد و در نتيجه عدم اطلاع كافي از مسئوليت‎ها و احكام از دواج موقت عوارضي را در پي دارد كه در ذيل به برخي از آنها اشاره مي شود.
1- متاسفانه وضعيت فرهنگي كنوني جامعه به گونه‎اي است كه بسياري از مردم به كساني كه مرتكب زنا مي‎شوند با ديدة اغماض مي‎نگرند، ولي كسي را كه اقدام به ازدواج موقت كرده، فردي بي‌بند وبار و منفي مي شمارند‎. در نتيجه اين تلقي، ناخود آگاه يك فضاي سنگين تبليغاتي عليه ازدواج موقت شكل مي گيرد كه حتي دست اندر كاران به خاطر برخي ملاحظات نمي توانند در راه تسهيل اين امر حياتي گام بردارند، البته به نظر مي رسد كه اگر احكام آن تبيين شود و راه سوء استفاده كنندگان از اين قانون حيات بخش سد گردد به نظر مي رسد كه ابرهاي تيره از چهرة اين‌قانون نجات بخش الهي كنار مي رود و چهرة تابناك و مترقي آن براي همه روشن مي گردد.
2- برخي نابساماني‌هايي كه به خاطر ازدواج موقت ممكن است بروز كند.(مثلا بلاتكليفي بچه هايي كه از اين طريق به دنيا مي‎آيند به خاطر فقدان نهاد هاي اجتماعي حمايت گر).
3- عدم پذيرش اين نوع ازدواج از سوي خانواده‌ها
4- ممكن است جوانان با عدم اطلاع مناسب از فلسفه چنين ازدواجي و با توجه به شرايط اقتصادي كنوني جامعه بخواهند از اين راهكار براي گريز از زير بار مسئوليت زندگي دائمي بهره جويند و در تشكيل خانواده (از طريق ازدواج دائم) كه ركن اصلي جامعه است سست شوند كه اين اتفاق براي كساني كه غرق ازدواج موقت شده‎اند، فراوان رخ داده است و اين تهديد كانون مهم خانواده است.
5- ممكن است مرداني كه زندگاني خود را بر پايه هوي و هوس زودگذر بنا نهادند بخواهند با متعه‌اي كه با دادن مهر بسيار اندك انجام مي‌دهند، پايشان را از گليم خود خارج نمايند و زندگي دائمي خود را به جهنمي سوزان و درگيري‎ها و نزاع‎ها تبديل كنند.
6- در مواردي نيز ديده شده كه زناني كه به عقد موقت مردي در مي آيند داراي شوهر بوده! و يا اينكه ممكن است در ميان دو ازدواج موقت، از نگه داشتن عده كه از قوانين شرعي ازدواج موقت است خودداري كرده باشند و اين يعني ارتكاب گناه كبيره كه مسئوليت آن مي‌تواند بر گردة كساني باشد كه قوانين ازوداج موقت را شفاف نكرده اند.
7- گاه نيز برخي از زنان كه به عقد موقت مردي در مي آيند، سعي مي‎كنند با تمسك به شيوه هايي خاص مانند بچه دار شدن از اين مرد، خود را به او بچسبانند و آنها را مجبور به ازدواج دايم نموده و يا از آنان اخاذي نمايند. لذا مردان مجردي كه اقدام به ازدواج موقت مي‌كنند بايد حتما به اين نكته توجه داشته باشند وبخاطر تبعات حقوقي و قضايي آن و فقدان نهادهاي اجتماعي حمايت كننده از اين نوع بچه ها، از بوجود آمدن آن جداً خود داري كنند.
8- عوارض ازدواج موقت (صيغه) از نظر پزشكي و احتمال انتقال ايدز و بيماري‌هاي تناسلي: چرخة پنهان انتقال بيماري‌ها، از جمله مسائل نگران‎كننده در جوامع مختلف به شمار مي رود؛ در ازدواج موقت نيز عموما شناخت بسيار كمي بين طرفين متقاضي ازدواج موقت وجود دارد به طوري كه پيشينه بهداشتي و پزشكي فرد براي طرف مقابل نامشخص است. بايد مراقب بود كه با افراد ناشناس و يا افرادي كه مشهور به بي بند و باري جنسي هستند ازدواج موقت نكرد زيرا با توجه به شيوع بيماريهايي مانند ايدز، احتمال ابتلاء به اين بيماريهاي لا علاج كه زندگي و آيندة فرد را به آتش مي‌كشد وجود دارد. و يا در صورت اضطرار، از روشهاي پيشگيري از انتقال احتمالي بيماريهايي همانند ايدز، مثلاً از كاندومهاي خاص استفاده كرد. كه مي توان از اين روشها بوسيلة مشورت با مراكز بهداشتي و درماني كه به همين منظور ايجاد شده اند، براحتي مطلع شد.
تذكري مهّم: بايد توجه داشت كه مسأله ازدواج موقت بايد به گونه‌اي باشد كه زندگي آيندة شما و شخصي را كه موقتاً به ازدواج شما در مي آيد را دست خوش ناگواريها و اختلالات روحي و رواني و مشكلات اجتماعي و حقوقي نكند، ولذا انجام آن بايد در ارتباط با خانم‌هايي باشد كه قبلاً ازدواج كرده اند وبه دلايلي از همسر سابق خود جدا شده اند و ايام خاصي را به عنوان عدة طلاق و يا فوت نگه داشته اند. و با ازدواج موقت آينده آنان به خطر نمي‌افتد. آنچه از نظر شرعي و عرفي مردود است، ازدواج موقت با دخترجوان و باكره بدون اجازة پدر اوست است، اين چنين دختراني، اميد به تشكيل زندگي مشترك و ايجاد كانون گرم خانواده اي سالم و صميمي را دارند و مسلما در فضاي فكري و فرهنگي جامعه ما ازدواج موقت چنين دختراني اين فرصت را از آنان سلب مي كند. و باعث بوجود آمدن مشكلات فردي و اجتماعي متعددي در آينده براي اين قبيل افراد مي‌شود كه به هيچ وجه مورد رضايت شرع مقدس اسلام و مصالح فرد و جامعه نمي‌باشد.
دوست گرامي اگر چه ازدواج موقت شرعي بوده و حرام نيست، اما در جامعة كنوني ما به دلايل فراواني كه به برخي از آنها اشاره شد، رواج ندارد. بنابراين نظر كارشناسي ما اين است كه جوانان سعي كنند به ازدواج دائم اقدام كنند. البته امكان دارد بگوييد شرايط آن وجود ندارد، ولي تجربه ثابت كرده اگر توقعات را پايين آوريم مي‌توان با توكل بر پروردگار مهربان و توسل به معصومين عليهم السلام، دختر خوبي را انتخاب كرد كه خانواده اش شرايط را درك كنند و اجازه دهند كه دختر و پسر مدتي به صورت نامزد رسمي و شرعي باهم باشند و از يكديگر لذت ببرند و بعد كه شرايط مهيا شد رسما زندگي مشترك را آغاز كنند.
موفق باشید.