با سلام
فرض کنید برای مثال شما نمازهای فرادای خود را رها کنید و تشریف ببرید مسجد زیرا که این فرموده حضرت محمد (ص) است که بسیار به آن تاکید کرده اند. تا اینجا مشکلی نیست و گفته شده که صواب نماز جماعت هزاران بار بالاتر از نماز فرادا است. بنده هم با آن مشکلی ندارم. به هیچ وجه... حالا اگر بعد از اینهمه نماز جماعت خواندن و اعتماد... اگر در آن دنیا متوجه شویم که امام جماعت ما کسی بوده همانند ولید و امثال آن... آنوقت چه خاکی باید بر سر کنیم؟! یعنی تمام اعمال ما و صوابهای بالایی که به ما وعده داده شده بود تباه می شوند؟ در این حالت آیا بهتر نبود به همان نماز فرادای با ثواب کم اکتفا می کردیم و خود را در ریسک قرار نمی دادیم؟! چون که مثلا بنده علم و غیب ندارم که امام جماعت بنده در خانه چکار می کند و یا در درون ذهن او چه می گذرد... آیا پیامبران و امامان و اولیا جوابی قانع کننده برای سوال بنده داده اند؟ زیرا برای بنده بسیار مهم است که اعمالی که انجام می دهم کجا می روند
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
اين پرسش مختص مساله نماز جماعت نيست، بلكه تك تك اعمال ما مي تواند محل همين پرسش قراربگيرد، حتي اعمالي كه به صورت فرادي انجام مي دهيم؛ مثلا همان نمازي كه شما در خانه مي خوانيد ممكن است با لباس غيرطاهر يا غصبي باشد و يا بعدها بفهميد كه محل نماز شما و خانه تان در چند نسل قبل به غصب يا از مالي نامشروع تهيه شده است و... .
اگر دقت كنيم مي بينيم كه نه تنها در عبادات بلكه در معاملات و در تك تك اعمال ما اين احتمالات وجود دارد و ما چاره اي نداريم كه بنا را بر صحت و درستي آن بگذاريم؛ اما آنچه خيال انسان را از اين بابت راحت مي كند آن است كه در مواردي اين احتمالات خطا مشكلي در صحت نماز ايجاد نمي كند ، يعني اگر فردي نماز خود را نادانسته غلط بخواند نمازش باطل است اما اگر نمازش را با لباس نجس بخواند و بعدا بفهمد نمازش صحيح خواهد بود چون شرط صحت نماز عدم علم به نجاست لباس است نه طهارت حقيقي لباس. (1)
به عبارت روشن تر همين كه شما از نجاست لباسي آگاه نباشيد، بنا را بر اصل اوليه گذاشته و لباس را پاك مي دانيد، به اين طهارت، طهارت ظاهري گفته مي شود كه شرط صحت نماز همين لباس است، در نتيجه شما مي توانيد با همان لباس نماز بخوانيد، هرچند در واقع نجس باشد يعني طهارت واقعيه نداشته باشد.
در مساله جماعت هم مهم احراز عدالت امام جماعت كه از طريق راهكارهاي خاص خود حاصل مي شود و مراد از اين عدالت آن است كه براي شما عادل بودن امام جماعت اثبات شود نه اين كه او واقعا و در عالم واقع هم عادل باشد؛ به همين جهت مراجع تقليد مي فرمايند اگر فرد بعد از نماز به هر دليل بفهمد كه نماز امام جماعت باطل بوده يا او عادل نبوده، نماز قبلي صحيح است و نيازي به تكرار ندارد. (2)
جاي توضيح ندارد كه مراجع تقليد اين احكام را بر مبناي آيات و روايات بينا مي كنند و منشا اين دستورات چيزي نيست جز ادله ديني مانند آيات و روايات؛ در نتيجه بي هيچ دغدغه تكليف ديني خود را طبق دستور شرع و توصيه بزرگان دين انجام دهيد و بعد از انجام وظيفه خود در صحت ظاهري عملتان و در شناخت امام جماعت عادل، ذهن خود را درگير اين گونه وساوس شيطاني نكنيد.
پي نوشت ها:
1. امام خميني روح الله، توضيح المسايل (محشي)، انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1424 ه ق، مساله 785.
2. همان، مساله 1353.
موفق باشید.
