انفاق با آزار و اذیت

پرسش: انفاق با آزار و اذيت
در آيه 264 سوره بقره منظور از و الذي چيست؟ چطور ممكن است انسان با انفاق باعث آزار ديگران شود؟

پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
خداي متعال فرمود:
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى‏ ..." (1) اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! بخششهاى خود را با منت و آزار، باطل نكنيد! ...
با اندك توجهي به معناي آيه مي فهميم كه اذيت و آزار نتيجه منت پس از اعطاي صدقه و انفاق و بذل و بخشش است.
آيه چنان گويا است كه نياز به تفسير خاصي ندارد و به مومنين خطاب مي كند كه اگر صدقه مي دهيد و اگر بذل و بخشش مي كنيد، آن را با منت و ريا به آزار و اذيت تبديل نكنيد! مثلا اگر به شخص نيازمندي كمكي كردي، بعدا آن كمك را به رخ او نكش (يادت نره كه بهت كمك كردم!) كه اين كار باعث اذيت او مي شود و نيز اجر كاري را كه انجام داده ايد از بين مي برد.
اين آيه شريفه دلالت دارد بر اين كه آزار و منت بعد از صدقه اجر آن را حبط كرده و از بين مى‏برد، و بعضى با اين آيه استدلال كرده ‏اند بر اين كه هر معصيت و يا حد اقل هر گناه كبيره باعث از بين رفتن و بى اجر شدن اطاعت‏هاى قبل از آن معصيت مى‏شود، و ليكن ما چنين دلالتى در آيه نمى‏بينيم، و دلالت آيه تنها در بى اجر شدن صدقه به وسيله خصوص منت و اذيت است.(1)
نتيجه : چيزي كه موجب آزار و اذيت است، صدقه نيست چون صدقه كاري نيك و موجب ثواب فراوان و به آن توصيه بسياري شده است، بلكه عامل اصلي آزار "منت" و به رخ كشيدن كاري است كه به نيت صدقه و انفاق انجام شده است.
پي نوشت ها:
1. سوره بقره،آيه 264.
2. طباطبايي سيد محمد حسين، تفسير الميزان، ترجمه موسوي همدان سيد محمد باقر، قم، انتشارات اسلامي، سال 1374 ه ش،چاپ پنجم، ج‏2، ص 598.
پرسش: چشم زخم
2- براي رفع چشم زخم چكار بايد كرد؟ آيا گردنبند چهار قل و آيه و ان يكاد موثر است؟
پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسشگر گرامي امير مؤمنان مي‏فرمايند:«چشم زخم حق است و توسّل به دعا براي دفع آن نيز حق است».(1)
در ذيل ادعيه اي كه براي چشم زخم موثر است را مي آوريم:
در روايات وارد شده كه پيامبر براي امام حسن و امام حسين(ع) دعايي نوشت تا آن را همراه داشته باشند : « أُعِيذُكُمَا بِكَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّاتِ وَ أَسْمَائِهِ الْحُسْنَى كُلِّهَا عَامَّةً مِنْ شَرِّ السَّامَّةِ وَ الْهَامَّةِ وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ عَيْنٍ لَامَّةٍ وَ مِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَد؛(2) شما را به كلمات تامه و اسماي حسناي خداوند از شر مرگ و حيوانات موذي و هر چشم بد و حسود آن گاه كه حسد ورزد مي‏سپارم.»
حضرت امام صادق(ع) فرمود: »هرگاه بخواهيد با هيأتي آراسته و چشمگير از خانه بيرون رويد، معوذتين (قل اعوذ برب الفلق... و قل اعوذ بربّ النّاس...) را بخوانيد تا چشمي در شما اثر نكند«.(3)
و در حاشيه كتاب مفاتيح الجنان، ادعيه چندي ذكر شده است.
گرچه بيشتر راه هاي مقابله با چشم زخم دعاهاي وارده است ولي صدقه هم چون دفع بلا مي كند حتما موثر است روايت داريم: وَ قَالَ الْبَاقِرُ ع إِنَّ الصَّدَقَةَ لَتَدْفَعُ سَبْعِينَ عِلَّةً مِنْ بَلَايَا الدُّنْيَا مَعَ مِيتَةِ السَّوْءِ إِنَّ صَاحِبَهَا لَا يَمُوتُ مِيتَةَ سَوْءٍ أَبَدا(4)
امام باقر(ع) فرمودند: صدقه 70بلا از بلاهاي دنيا و مرگ بد را برطرف مي كند به درستي صاحب صدقه هرگز به مرگ بد نمي ميرد.
البته همراه داشتن ان يكاد و چهار قل موثر است و مي توانيد از اين ادعيه نيز استفاده كنيد.
پي نوشت‏ها:
1. امام على بن ابى طالب(ع)، نهج البلاغه، انتشارات دار الهجره قم، حكمت 400.
2. عروسى حويزى عبد على بن جمعه، تفسير نور الثقلين، انتشارات اسماعيليان - قم، چاپ چهارم، 1415 ق، ج 5، ص 400.
3. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بيروت - لبنان، 1404 ه.ق، ج92، ص 133.
4. همان، ج93، ص135.

موفق باشید.