دلايل وجوب نماز آيات براي خسوف و كسوف كه امري پيش پا افتاده است چيست؟

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
فلسفه و حكمت نماز آيات ممكن است امور مختلفي باشد، اما بسياري از افراد بخاطر خلط نماز آيات با نماز وحشت، گمان مي كنند كه معيار اصلي اين نماز وحشت انسان ها از رخداد اين وقايع است، در حالي كه شرط ترس اكثر مردم تنها در مورد رعد و برق و وقوع بادهاي سخت و حوادث طبيعي از اين دست وارد شده و در باقي عوامل، مانند خسوف و كسوف و زلزله، وجوب نماز آيات ارتباطي با ترس مردم ندارند و به تصريح فقها چه مردم از وقوع آن ها بترسند يا نترسند خواندن اين نماز واجب مي شود. (1)
در نتيجه حتي در گذشته هم كه بخاطر تعدد وقوع كسوف و خيوف ديگر ترس چنداني از اين حوادث نبود، يا بخاطر رخداد زلزله هاي خفيف، همه مومنان اقدام به خواندن نماز آيات مي كردند و اين وجوب را مبتني بر ترس نمي نمودند.
در مورد فلسفه اين دستور ديني از مجموعه رواياتي كه درباره نماز آيات آمده، برداشت مي شود كه بروز اين پديده ها كه معمولا غير عادي و خارج از روند زندگي، انسان ها است، موقعيتي مناسب براي رو آوردن به خداوند و به ياد آوردن علت واقعي همه چيزها است. در اين لحظه ها شايسته و لازم است كه ايمان قلبي خود را در قالب عمل ريخته و با خواندن يكي از بهترين ذكرهاي خداي متعال؛ يعني نماز و نهادن پيشاني به آستان قدس پروردگار جهان، عقيده و اعتراف باطني خود را ابراز نماييم.
پيامبر اكرم(ص) مي فرمايند:
«خورشيد و ماه به خاطر مرگ يا زندگي كسي كسوف و خسوف نمي شوند. اين دو از نشانه هاي خداوند متعال مي باشند. هنگامي كه خسوف و كسوف را مشاهده كرديد، براي نماز خواندن به مساجد برويد.» (2)
البته اين امور مي تواند يادآور حادثه هولناك قيامت نيز باشد و وجوب نماز آيات مي تواند به جهت يادآوري حادثه سخت قيامت براي مومنان باشد تا با خواندن نماز از خداوند آرامش و نجات از سختي هاي روز قيامت را بطلبند.
افزون بر آن، نماز آيات مانعي براي پناه بردن برخي مردم به امور خرافي است. اسلام، با واجب كردن نماز آيات، به هنگام اين پديده ها مردم را از توجه به اوهام و خرافات بازداشته، افكار آنان را به نقطه اي كه سرچشمه تمام حوادث گيتي است، متوجه ساخته است.
پى نوشت‏ها:
1. امام خميني روح الله، توضيح المسايل (محشي)، انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1424 ه ق، م 1491.
2. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، مؤسسه آل البيت عليهم‏السلام قم، 1409 ه.ق، ج 7، ص 492.
موفق باشید.