نماز صبح

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
عبوديت و بندگي خدا, مقصود اصلي از خلقت و بالاترين مقامي است كه انسان مي تواند به آن دست يابد. با عبوديت, تمام فضائل و كمالات حاصل مي شود. همه بدي ها و رذايل از بين مي رود و جامعه به كمال مي رسد.
انسان در زندگى اين جهان با توجه به «عوامل غافل كننده» به تذكر و يادآورى نياز دارد. نماز وسيله‏اى است كه هدف آفرينش را به ياد انسان مي آورد. و او را از غرق شدن در گرداب غفلت و بى‏خبرى باز مي دارد. نخواندن نماز در وقت مقرر آن و عدم پايبندي به نماز اول وقت، و تأخير انداختن آن از جمله مصاديق سبك شمردن نماز است . كه قرآن كريم براي اين دسته افراد وعده عذاب اليم و دردناك داده و فرموده است: فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ (1) پس واي بر نماز گزاراني كه در نماز خود سهل انگاري مي كنند.
امام صادق (ع) فرمود: منظور از سهل انگاري، تأخير انداختن نماز است. (2)
گناه ترك عمدي نماز آن قدر بزرگ و زياد است كه در روايتي آمده است:« اگر كسى قرآنى را بسوزاند، و هفتاد ملك مقرب را بكشد و با هفتاد دختر بكر زنا كند، به نجات نزديك‏تر است، از كسى كه از روى عمد نماز را ترك كند.» (3) (البته اين روايت شامل حال شما كه عمدا نماز را ترك نمي كنيد، نمي شود فقط جهت اهميت موضوع عرض شد).
در مورد اهميت خواندن نماز صبح در اول وقت روايات و توصيه هاي زيادي از معصومين عليهم السلام رسيده است. در روايتي آمده است: ملعون است ، ملعون است هر كه نماز صبح خود را تا برطرف شدن ستارگان به تأخير اندازد! (4)
قضا شدن نماز صبح ، علت هاي مختلفي مي تواند داشته باشد. به برخي از آن ها اشاره مي كنيم . خودتان ببينيد مشكل تان از كجاست، آن مشكل و علت را بر طرف كنيد.
1-دير خوابيدن و عادت به خواب صبح
2-كار سنگين روزانه كه باعث خستگي زياد و خواب هاي سنگين مي شود.
3-پرخوري و با شكم پر خوابيدن
4-فشارها و ناراحتي هاي ذهني و روحي كه خواب و آرامش را تا پاسي از شب از فرد مي گيرد
5-غفلت و گناه، بد اخلاقي ، خوردن مال حرام يا شبه ناك، پايبند نبودن به نماز اول وقت در هنگام بيداري.
6-حضور در مجالس لهو و لعب و جلساتي كه غفلت از خدا بر آن جلسات حاكم است، از جمله مواردي است كه ممكن است توفيق نماز صبح را از انسان سلب ‏كند.
راهكار عملي جهت برخاستن براي نماز صبح
1- پايبندي به نماز اول وقت در بيداري: نماز مغرب و عشا و ظهر و عصر را حتما در اول وقت بخوانيد و بعد از هر نمازي با التماس از خدا بخواهيد تا توفيق نماز صبح در اول وقت را نيز به شما بدهد.
2- انس و الفت با قرآن و تلاوت آن در هر شب و توجه نمودن به معاني آن
3- هر شب هنگامي كه به رختخواب خود رفتيد، يك بار سوره حمد و سه مرتبه قل هو الله احد، و يك مرتبه سوره هاي ناس و فلق و آيت الكرسي و آيه 110 سوره كهف را بخوانيد، هفتاد بار استغفار كنيد ، و سه مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد بفرستيد.آنگاه از خدا بخواهيد تا در ساعت معين شما را از خواب جهت نماز بيدار كند.
4- مقدماتي را فراهم كنيد كه، شب ها زودتر بخوابيد تا صبح با نشاط بيش تر برخيزيد.
5- ساعت زنگ دار را روي زمان هشدار تنظيم كنيد. تا با صداي زنگ آن در زمان معين بيدار شويد.
6- نظم در همه كارها پسنديده و نشانه تقوا و پرهيزگاري است، حتي در زمان خوابيدن و بيدار شدن. پس زمان خوابيدن و بيدار شدن تان را در ساعت معيني قرار دهيد، و به آن عادت كنيد.
7- سعي كنيد شب ها بيش تر غذاي سبك بخوريد كه هم به سلامتي كمك مي كند و هم از سنگيني انسان مي كاهد، و در نتيجه زودتر و راحت از خواب بلند مي شويد.
8- اگر كار روزانه تان سنگين و زياد است، در صورت امكان از مقدار ساعات آن بكاهيد.
9- مطالعه كتاب هايي جذاب كه در باره پاداش نمازگزاران و نقش نماز و اهميت آن در زندگي و در سرنوشت انسان نوشته شده، سبب مي شود كه انگيزه براي زود بيدار شدن جهت نماز صبح تقويت شود. اگر دسترسي داريد كتاب هاي زير را تهيه و مطالعه كنيد.
الف- نماز و آثار آن در دوره جواني، تاليف ابراهيم موسي زاده
ب- صلوة الخاشعين ،از مرحوم آيت الله شهيد دستغيب
ج- نماز از ديگاه قرآن و حديث، سيد حسن موسوي لاهيجي، انتشارات جامعه مدرسين
د- معراج السعاده، ملا احمد نراقي
10- مطالعه زندگينامه بزرگان و پايبندي آنان به نماز اول وقت نيز سبب تقويت ايمان و معنويت و انگيزه براي بيدار شدن جهت نماز صبح مي شود.
پي نوشت ها:
1. ماعون ( 107)، آيه 4 و 5.
2. وسايل الشيعه 29 جلدي، شيخ حر عاملي، ج 4، ص 124، چاپ مؤسسه آل البيت، قم، سال انتشار 1409ق.
3. ارشادالقلوب ديلمي، ترجمه علي سلگي نهاوندي، ج 1 ، ص 492، ناشر: انتشارات ناصر – قم.
4. بحار الانوار، علامه مجلسي، ج 80، ص 60، مؤسسه الوفاء بيروت – لبنان، سال انتشار 1404 ق.
موفق باشید.