کدام سوره از قر آن کریم بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع شده و دلیل و فلسفه آن چیست و کدام سوره از قر آن کریم دو بسم الله الرحمن الرحیم دارد و دلیل و فلسفه آن چیست ؟

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
سوره توبه يا "برائه" بدون بسم الله است.
در اين كه چرا اين سوره با بسم الله الرحمن الرحيم شروع نشده، در روايات و در بيان عالمان، دو علت ذكر شده است:
1. انفال و توبه يك سوره است. از اين رو بين آن ها بسم الله ذكر نشده است.(1)
2. بسم الله اعلام امان و رحمت است. غرض اين سوره برداشتن امان و رحمت مي باشد. پس مناسب، ذكر نشدن بسم الله است. (2)
تفسير نمونه در اين باره مي نويسد: «پاسخ اين سؤال را چگونگى شروع اين سوره به ما مى‏دهد، زيرا اين سوره در واقع با اعلان جنگ به دشمنان پيمان شكن، اظهار برائت و بيزارى و پيش گرفتن يك روش محكم و سخت در مقابل آنان آغاز شده است. روشنگر خشم خداوند نسبت به اين گروه است. با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» كه نشانه صلح و دوستى و محبت و بيان كننده صفت رحمانيت و رحيميت خداست، تناسب ندارد.»(3)
سوره اي كه دو بسم الله دارد، سوره نمل(27) است. زيرا در ضمن اين سوره نامه سليمان به ملكه سبأ نقل شده كه اين نامه با بسم الله شروع شده است.
پي نوشت ها:
1. فيض كاشاني، الاصفي، قم، چ دفتر تبليغات، 1418 ق ، ج 1، ص 451.
2. همان.
3. مكارم شيرازي، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الاسلاميه، ج 7، ص 273.
موفق باشید.