ملاک های ازدواج و خواستگری

پرسش: ملاك هاي ازدواج و خواستگري
سلام عليكم
1) ملاك ها و معيارهاي ازدواج چه چيز هايي باشد؟

پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
ملاك هايى كه در انتخاب همسر بايد در نظر گرفته شود دو نوع است:
الف. آنهايى كه ركن و اساس اند و براى يك زندگى سعادتمندانه حتما لازم اند.
ب. آنهايى كه شرط كمال هستند و براى بهتر و كاملتر شدن زندگى اند و بيشتر به سليقه و موقعيت افراد بستگى دارد.
ملاك هاى دسته اول عبارتند از:
1. تدين و دين دار بودن فرد.
زيرا انسانى كه دين ندارد هيچ ندارد. انسان بى دين در حقيقت مرده ى متحرك است. كسى كه پاى بند به دين (كه اصلى ترين مسأله زندگى است) نباشد هيچ تضمينى وجود ندارد كه پاى بند به رعايت حقوق همسر و زندگى مشترك باشد. انسان ديندار هرگز نمى تواند با همسر بى دين كنار بيايد و با هم زندگى سعادتمندانه اى داشته باشند. البته منظور از دينداري و تديّن اين است كه پاي بند كامل به اسلام داشته باشند و اسلام را با جان و دل پذيرفته و در عمل به آن كوشا باشند، نه تدين سطحي و بي ريشه و بي عمل.
پيامبر(ص) فرمود: "كسي كه با زني به خاطر ثروتش ازدواج كند، خداوند او را به حال خودش وامي‏گذارد و كسي كه فقط به خاطر زيبايي با زني ازدواج كند، دراو امور ناخوشايند خواهد ديد. كسي كه به خاطر دين و ايمانش با او ازدواج كند، خداوندهمه آن امتيازات را برايش فراهم خواهد كرد". ( البته مشخص است كه مخاطب اين روايات، هم زنان هستند و هم مردان، لذا خطاب به دختراني كه مي خواهند ازدواج كنند، هم مي باشند.)
دين دار بودن به اين است كه داراي صفات ذيل باشد: عفت، حجاب، حيا، نجابت، اخلاق خوب، خوش حرف و خوش زبان بودن، اهل نماز و مناجات، علاقه‏مند به قرآن و اهل بيت پيامبر(ص)، ترس از خدا داشتن، آبرونگه‏دار بودن، اسراف كار نبودن و...
2. اخلاق نيك داشتن
كه منظور داشتن صفات و خلق و خوهاى پسنديده در نظر عقل و شرع است. در واقع اخلاق و دين دو ملاك و معيار اصل در ازدواج و انتخاب همسر است.
فردي از امام رضا(ع) سؤال كرد: براي دختري خواستگاري آمده كه بد اخلاق است. آيا دخترم را به او بدهم؟ حضرت فرمود: "لا تزوّجه ان كان سيئي الخُلق؛ اگر بد اخلاق است، دخترت را به او نده".
نمونه هايي از اخلاق بد: لجاجت و يكدندگي، تكبر نسبت به همسر، بي ادب بودن، بي وفايي، كينه توزي، سوءظن داشتن، سبكي و هرزگي، كم ظرفيتي و بي تابي، با محبت نبودن و بد چشم بودن.
3. شرافت و اصالت خانوادگى
كه منظور نجابت و پاكى خانواده است زيرا ازدواج دختر و پسر تنها پيوند و تركيب دو فرد نيست بلكه پيوند دو
خانواده است. نمى توان گفت: مى خواهم با خود اين فرد ازدواج كنم و كارى به خانواده و فاميلش ندارم. زيرا اين فرد شاخه اى است از اين خانواده و از ريشه درخت خانواده تغذيه كرده است. صفات اخلاقي روحى عقل و جسمى آن خانواده را از راه وراثت و محيط و عادات به اين فرد منتقل كرده است. پيامبر اسلام فرمود: "اياكم و خضراء الدمن قيل يا رسول الله: و ما خضراء الدمن؟ قال: المرءة الحسناء في منبت السوء؛ از سبزه‏هاي قشنگي كه روي مزبله‏ها سبز ميشود، پرهيز كنيد. پرسيدند: مقصودتان چيست؟ فرمود: زن زيبايي كه در خانواده پليدي رشد كرده باشد. (پسر نيز همين طور).
4. عقل؛
نور افكنى است كه جاده زندگى را روشن مى كند. بايد زن و شوهر براى ادارة زندگى و تربيت فرزندان از نيروى عقل و فهم مجهز برخوردار باشند و رشد عقلى كافى پيدا كرده باشند همان طور كه ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و كم عقل نهى فرموده اند.
5. تناسب، همتايى و كفو همديگر بودن
كه از حساس ترين نكاتى است كه بايد در انتخاب همسر مورد توجه قرار گيرد. همتايى و تناسب از نظر و جنبه هاى مختلف مثل:
الف. تدين و ميزان پاى بندى به دستورات شرع
ب. همتايى و هماهنگى فرهنگى و فكرى
ج. همتايى اخلاقي و پاى بندى به آداب اخلاقي
د. كفو همديگر بودن از نظر تحصيلات علمى
ه. تناسب در زيبايى
و. تناسب سنى
ز. تناسب مالى و سطح اقتصادى
ملاك ها و معيارها و مسائل ديگرى كه بيشتر مربوط به سليقه و موقعيت افراد دارد، در دسته ى دوم قرار مى گيرد و مى توان از آن صرف نظر كرد، مثل همشهري بودن، چاق يا لاغر بودن، سفيد يا سبزه بودن و ....
راه هاي شناخت ملاك ها:
1- تحقيق و بررسى خانواده و چگونگى روابط خانوادگى و فاميلى. هر فردى تحت تأثير محيط خانواده به دنيا آمده و رشد كرده و از آن فضاى فرهنگى و اجتماعى تأثير پذير بوده و هست.
2- تحقيق و شناسايى دوستان و نزديكان و رفقاى صميمى در محل زندگى و سكونت، محل درس و محل كار.
3- گفتگوى مستقيم (ولى تحت نظارت خانواده هاى دو طرف) با يكديگر و اطلاع يافتن از نقطه نظرات همديگر درباره مسائل مختلف و آنچه در آينده مى تواند در زندگى مشترك تان تأثيرگذار باشد.
جهت اطلاعات بيشتر و دقيق تر و تصميم گيرى واقع بينانه تر براى مهم ترين تصميم دوران زندگى و نقطه عطف عمر خود، بهتر است در اين زمينه هم تفكر بيشترى داشته باشيد. و هم با خانواده محترمتان به گفتگو و مشورت بپردازيد و هم از نظرات مشورتى افراد با تجربه استفاده نماييد. اين را متوجه باشيد كه ملاك هاي انتخاب همسر، ريزه كاري هاي زيادي دارد كه نمي توان همه آنها را در اينجا بيان كرد، لذا ما همه آن چيزي كه لازم است را در اين نامه نمي توانيم بگوييم و لازم است كه شما به كتابهاي معرفي شده مراجعه كنيد.
شما مي توانيد براي آگاهي بيشتر از ملاك هاي انتخاب همسر به كتاب " جوانان و انتخاب همسر " استاد علي اكبر مظاهري و " كتاب " انتخاب همسر" آيت الله اميني و كتاب "گلبرگ زندگي" استاد دهنوي و ديگر كتابهايي كه در اين زمينه تاليف شده اند مراجعه كنيد. اين كتابها ( مخصوصا كتاب اول) اطلاعات خوبي را در اين زمينه به شما خواهند داد.
پرسش: ملاك هاي ازدواج و خواستگري
2) در مجالس خواستگاري چه سوالاتي و با چه اولويت هايي پرسده شود؟ (پسر از دختر)
3) در تحقيق از خانواده عروس ، چگونه و چه مواردي پرسش و جو شود؟
پاسخ: با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
دقت به اين نكته داشته باشيد كه در مورد انتخاب سوالات، بايد يك خلاقيتي هم از خودتان نشان دهيد، و سعي كنيد كه با توجه به جوابهاي طرف مقابل، سوالات جديدي را كه برايتان مطرح مي شود از او بپرسيد، و به صورت كلي هر چيزي كه براي شما دغدغه ايجاد كرده است و براي شما مهم است سوال كنيد، ولو اينكه از نظر ديگران چيز مهمي نباشند، به هر حال بايد شك و شبهه ها برطرف شوند. در مورد جواب هاي طرف مقابل به سؤالهايتان، به وعده و وعيدها اعتماد نكنيد، بلكه حال فعلي شخص را ملاك بگيريد و به تغييراتي كه قرار است در آينده صورت بگيريد اعتماد نكنيد، شايد تغييري كه قولش به شما داده شده است هيچ وقت ايجاد نشود.
در جلسه اول اين سوالات پرسيده شود:
1. خودش را كاملا معرفي كند.
2. ميزان اعتقادات مذهبي
3. خط مشي كلي زندگي: زندگي شما بر چه چيزي استوار است؟ دين؟ فرهنگ غير خودي؟ سليقه شخصي؟
4. پايبندي به ارزش هاي فرهنگي: ماهواره؟ وضعيت دقيق حجاب و پوشش؟
5. اهداف كلي زندگي: مثلا علم، ورزش، هنر و .... احتمال دارد در اين مورد نقطه مقابل شما باشد.
6. استقلال فكري: تا چه حد به نظر ديگران، به ويژه پدر و مادر و دوستان اهميت مي دهيد؟
7. نحوه ارتباطات اجتماعي: با نامحرمان؟ در محيط كار؟
8. ميزان ارتباطات فاميلي و ارتباط با نزديكان همسر
9. آيا تصميم به ادامه تحصيلات، يا اشتغال به كار خاصي را دارد؟
اگر در جلسه اول، توافقات كلي حاصل شد و كار به جلسه دوم كشيد اين سوالات را بپرسيد:
1. هماهنگي اعتقادي و مذهبي با خانواده خودش
2. گناهان موثر بر زندگي مشترك: مثل موسيقي حرام؟ فيلم مبتذل؟
3. عصبانيت او به چه ميزان و به چه شكلي است؟
4. بد دهاني و ناسزا گويي هم دارد؟
5. در چه مواردي دروغ گويي جايز است؟
6. آيا وسواس فكري يا عملي دارد؟
7. رابطه با دوستان مجردي؟
8. زود رنج است يا نه؟ قهرش چقدر طول مي كشد؟
9. خط فكر سياسي؟
10. ميزان قناعت و تعريف قناعت؟
11. تعريف تجملات و ميزان آن؟
12. مديريت خانه با كيست؟ مرد سالاري؟ زن سالاري؟ در صورت اختلاف نظر، حرف آخر را چه كسي مي زند؟
13. ميزان انتظار از مسائل مالي؟ با چه سطحي از مسائل مالي، در زندگي كنار مي آييد؟
در صورت ادامه پيدا كردن كار، در جلسه سوم به اين سؤالات بپردازيد:
1. گرم مزاجي يا سرد مزاجي در مسائل جنسي؟
2. فرزند دار شدن و زمان آن؟
3. شيوه تربيت فرزندان: كتك زدن؟
4. انتظارات خاص از همسر؟
5. مسائل خرج و هزينه عروسي و عقد و ملاقات هاي دوران عقد و اين جور چيزها
در تحقيق از خانواده عروس، بايد از دوستان، همسايه ها، و آشنايان سوال كنيد. بايد شخصي را براي تحقيق بفرستيد كه توان و زيركي لازم براي اين كار را داشته باشد. نبايد خيلي زود به حرف يك نفر، اعتماد كامل بكنيد، بلكه بايد در آخر تحقيق، حرفهايي كه زده شده است را با هم مقايسه كنيد و به يك نتيجه كلي برسيد. احتمال دروغ گويي و دشمني بعضي افراد با خانواده عروس را در نظر بگيريد، و حتما جوابها را با همديگر مقايسه كنيد،
مواردي كه بايد پرسيده شوند چنين چيزهايي هستند: اعتياد و طلاق در خانواده، ميزان درگيري خانواده با ديگران و دعوا كردن و اين قبيل چيزها، خط فكر سياسي خانواده، تقيد كلي افراد خانواده به مسائل اخلاقي، خوشنامي يا بدنامي در محله و فاميل،
لازم است كه در اين موارد هم به كتابهايي كه در نامه ديگرتان به شما معرفي شده اند مراجعه كنيد، چون همان طور كه گفته شده است ريزه كاري هاي زيادي در همه اين موارد وجود دارد، كه با يك نامه نمي توان به همه آنها پرداخت، و بايد حتما سطح مطالعه اتان را در مورد اين مسائل بالا ببريد و با افراد آگاه و دلسوز هم در مورد آن شخص خاصي كه به خواستگاري او رفته ايد مشورت كنيد.

موفق باشید.