لطفا جوابی کامل وجزئی بدهید که چگونه محبت دنیا را از دلمان بیرون کنیم؟

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پيش از پاسخ تذكر اين نكته را لازم مي دانيم كه:
دنيا به‌ اندازة‌ خودش‌ ارزشمند است‌ و آخرت‌ نيز به‌ اندازة‌ خودش‌. انسان‌ عاقل‌ كسي‌ است‌ كه‌ براي‌ هر كدام‌ به‌ اندازة‌ ارزش و منزلت‌ آن‌ها سرمايه‌ گذاري‌ كند. امام‌ كاظم‌(ع‌) فرمود: با بر آوردن خواسته حلال خود، تا آن جا كه به مروت لطمه اي نزند و به اسراف نيانجامد، براي نفس هاي خويش از دنيا حظّ و بهره اي قرار دهيد، و از دنيا ‌ براي‌ امور ديني‌ خود كمك‌ بگيريد. زيرا روايت شده است كه: از ما نيست‌ هر كس‌ دنيايش‌ را براي‌ دينش‌ رها ‌كند يا دينش‌ را براي‌ دنيايش‌ فرو گذارد.(1) امام‌ حسن مجتبي‌(ع‌) به‌ جناده‌ فرمود: " اعمل‌ لدنياك‌ كأنّك‌ تعيش‌ أبداً واعمل‌ لآخرتك‌ كأنّك‌ تموت‌ غداً (2) براي‌ دنيايت‌ كار و تلاش‌ كن‌ همانند كسي‌ كه‌ هميشه‌ در دنيا زنده‌ خواهد بود و براي‌ اخرتت‌ طوري‌ عمل‌ كن‌ و آمادگي‌ داشته‌ باش‌، مثل‌ اين‌ كه‌ فردا خواهي‌ مرد ".
كار و تلاش‌ و بهره بردن از زندگي‌ دنيوي‌ به‌ اندازة‌ معقول‌ از وظايف‌ هر فرد است‌، ولي‌ نبايد دنيا را اصل‌ قرار داد و آخرت‌ را فراموش‌ كرد.
اما محبت دنيا را چگونه مي توان از دل بيرون كرد؟
محبت دنيا را با شناخت خدا و رسيدن به رتبه « عبوديت و بندگي » و مجذوب معرفت و محبت خدا شدن مي توان از دل بيرون كرد. رسيدن به مقام بندگي از راه شناخت قلبي اگر نگوييم تنها راه است. قطعا مهم ترين و تأثير گذار ترين راه براي بيرون كردن محبت دنيا است. چنان كه حضرت امام سجاد(ع) در مناجات خويش با خدا چنين مي گويد : إِلَهِي مَنْ ذَا الَّذِي ذَاقَ حَلَاوَةَ مَحَبَّتِكَ فَرَامَ مِنْكَ بَدَلًا وَ مَنْ ذَا الَّذِي آنس [أَنِسَ‏] بِقُرْبِكَ فَابْتَغَى عَنْكَ حِوَلا، (3) خداي من ! كيست كه مزه شيريني محبت و دوستي تو را چشيده باشد آن وقت به سراغ غير تو برود؟و چه كسي است كه به تو نزديك شده باشد و با مقام قرب تو انس گرفته باشد بعد بخواهد لحظه اي از تو دور شود؟
منشأ و ريشه اصلي محبت به دنيا غفلت از خدا است. قرآن مجيد مى فرمايد: ما جعل الله لرجل من قلبين فى جوفه; خداوند دو قلب در درون هر فردى قرار نداده است.(4)
يعنى محبت به دنيا با محبت به خدا جمع نمى شود. بنابراين راه انقطاع از دنيا پيوستن به معشوق واقعى (خدا ) است.
آن كس كه تو را شناخت جان را چه كند فرزند و عيال و خانمان را چه كند.
- توجه به مرگ: يكي ديگر از اموري كه سبب دل كندن از دنيا مي شود به ياد مرگ و قبر و قيامت و حسابرسي در پيشگاه خدا و در حضور همه خلايق و مسئله بهشت و جهنم است. امام باقر(ع)مى فرمايد: أكثر ذكر الموت فانه لم يكثر انسان ذكر الموت الا زهد فى الدنيا; مرگ را زياد ياد كنيد. چه آن كه كسى مرگ را ياد نكرد مگر آن كه نسبت به دنيا بى رغبت شد.(5)
- پايبندي به نماز اول وقت.
- تلاوت قرآن و مأنوس شدن با آن و تدبر در معاني و مفاهيم آن.
- نيايش و مناجات با خدا : يكى از عواملى كه انسان را به رهايى از تعلقات مادى كمك مى كند انس با خدا از طريق نيايش و دعا و مناجات است. هر چه رابطه با خدا بيشتر باشد، انقطاع از دنيا و تعلقات مادى نيز بيشتر خواهد بود. دعاهاي كميل، مناجات خمس عشر، مناجات شعبانيه ، دعاي صباح و دعاي ابو حمزه ثمالي (كه در هر وقت سال نيز مي تواند خواند) از جمله راه ها و دعاهايي هستند كه پيوند انسان را با خدا قوي و محبت دنيا را از بين مي برد.
- معاشرت با اهل دل: از آن جا كه گرايشات و صفات اخلاقى دوست و همنشين اثر مستقيم در آدمى دارد، معاشرت با افرادى كه توجه به آخرت دارند، انسان را از وابستگى به دنيا رهايى مى بخشد. حواريون به حضرت عيسى (ع) گفتند: با چه كسى معاشرت كنيم؟ فرمود: با كسى كه ديدنش شما را به ياد خدا بيندازد، و علمش آگاهى شما را بيشتر كند، و شما را نسبت به آخرت ترغيب نمايد.(10)
پي نوشت ها:
1. منتخب ميزان‌ الحكمه‌، محمدي ري شهري، ترجمه حميد رضا شيخي، ج 1، ص 373، ناشر: سازمان چاپ و نشر دارالحديث، چاپ پنجم.
2. بحار الانوار، علامه مجلسي، ج‌ 44، ص‌ 139، مؤسسه الوفاء بيروت – لبنان، سال انتشار 1404 ق.
3. مفاتيح الجنان، حاج شيخ عباس قمي، مناجات نهم از مناجات خمس عشر.
4. احزاب (33)، آيه 4.
5. بحارالانوار، ج 70، ص 64.

موفق و موید باشید