من می خواستم بدونم این دیدگاه صحیح است یا خیر
هر گاه از کلمه ی اذن خداوند استفاده میشود منظور قوانینی است که خداوند در طبیعت قرار داده پس وقتی می گوییم به اذن خداوند باران میبارد یعنی بر اساس قوانینی که خداوند در طبیعت قرار داده باران میبارد و قوانین خداوند توسط او نقض نمیشود مگر به اذن او یعنی به طریقه ی قوانین و علومی دیگر که بر ما ناشناخته است این قوانین شکسته میشود که آن علوم وقوانین را نیز خداوند قرارداده
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
نظر شما درست است. اما تنها ناظر به اذن تكويني خداوند است و براي خداوند اذن ديگري نيز وجو دارد كه به آن اذن تشريعي مي گويند. توضيح بيشتر اينكه اذن الهي به دو نوع تكويني و تشريعي تقسيم مي گردد: اراده و اذن تكويني كه مربوط به هستي اشيائي است كه از طريق قوانين و سنتهاي حاكم بر آن تحقق مي يابد، مثل اينكه مي گوئيم اراده خداوند چنين بوده است كه مرگ فلان شخص در فلان تاريخ برسد يا اينكه معجزه پيامبر با اذن خدا انجام گرفته است و يا مانند مثالهاي شما. مثال از آيات قرآن در اين زمينه فراوان است. به اين آيه دقت كنيد: «وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ؛ زمين خوب، گياهش به اذن پروردگار مي رويد.»(1) كه منظور اذن تكويني است.
اما اراده و اذن تشريعي مربوط به دستورات و بايد و نبايدهاي الهي است. انسان ممكن است با اراده خود آن را انجام دهد يا مخالفت كند مثل اينكه ميگوييم اراده خدا چنين است كه انسان نماز بخواند و يا خداوند اذن داده است كه انسان از گوشت گوسفند استفاده كند. در اين زمينه به اين آيه دقت كنيد: « قُلْ آللّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَي اللّهِ تَفْتَرُونَ؛ اين قانونهايي كه وضع ميكنيد آيا خدا اذن داده يا برخدا افترا ميبنديد؟»(2) لزوم اذن تشريعي نتيجه اعتقاد به ربوبيت تشريعي است، وقتي ما معتقد شديم به اينكه ربوبيت تشريعي مال خدا است و او است كه بايد اصالةً امر و نهي كند نتيجهاش اين است كه هر كسي بخواهد حكمي يا قانوني را بيان كند، بايد با اذن الهي باشد.
اگر آن گاه كه مي گوييم هيچ كاري انجام نمي پذيرد، مگر به اذن خدا منظور «اذن تشريعي» باشد، جمله مذكور اين معنا را خواهد يافت كه هيچ كار اختياري انجام نمي پذيرد مگر اين كه خداوند اذن مي دهد. بديهي است كه اين جمله نادرست و غلط است. زيرا خداوند به كفر و ظلم و كارهاي زشت راضي نيست ولي اگر منظور «اذن تكويني» باشد، معنايش چنين مي شود كه خداوند، انسان را از كار اختياريش باز نمي دارد و اين معنا درست است، زيرا مي دانيم كه مشيّت خداوند بر اين تعلق گرفته است كه انسانها در اين جهان مختار باشند و براساس اختيار و آزادي عمل كنند و اگر بخواهد به زور و جبر آنان را از كارهاي زشت باز دارد، برخلافش سنّت الهي است.
پي نوشت ها:
1. اعراف(6) آيه 58.
2. يونس(10) آيه59 .
موفق و موید باشید
