در برخي روايات به تکرار این فرایند خلقت اشاره شده است مثلا جابر از امام باقر (ع) در باره اين آيه مباركه پرسيد كه فرمود : »أَ فَعَيينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ في لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَديد؛ (1) پس مگر ما در آفرينش نخستين جهان هستي درمانديم تا از اعاده آن عاجز باشيم ؟ آنها منكر خلق اول نيستند، بلكه آنها در باره آفرينش جديد در اشتباهند.
امام باقر فرمود: تاويل آيه اين است كه خداوند متعال وقتي اين مخلوقات و اين عالم موجود را نابود كرد و بعد از قيامت برخي در بهشت و برخي در جهنم قرار گرفتند، خداوند عالمي غير از اين عالم و مخلوقاتي غير از اين مخلوقات موجود مجددا مي آفريند كه نظير اين موجودات به دو جنس نر و ماده تقسيم نمي شوند، آن ها پيوسته سر گرم عبادت خدا هستند و آن ها در زميني غير از اين زمين و در زير آسماني غير از اين آسمان به سر مي برند. شما گمان مي كنيد كه خداوند تنها همين عالم و همين بشر را آفريد؟ نه چنين چيزي نيست، خداوند متعال هزاران عالم و هزاران آدم را آفريد كه شما در آخرين آن عوالم و آخرين نسل آن آدميان هستيد؟ (2)
گرچه از اين حديث معلوم مي شود كه روند خلقت و آفرينش بعد از قيامت نيز ادامه دارد، ولي چنان كه در خود روايت تصريح شده آن عالم وضعیتی تقریبا متفاوت از جهان کنونی خواهد داشت .
پی نوشت ها:
1. ق (50) آیه 15
2. محمد باقر مجلسي، بحار، شر دار الاحياء التراث العربي، بيروت 1403ق ، ج 54، ص 321، ،
