با سلام و احترام،
ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات، سؤالی در مورد زخم زبان و نیت افراد داشتم.
بنده آدمی بذله گو و شوخ هستم و معمولاً با آدمها سعی در معاشرت مزاح آمیز دارم. نیتم هم کاملاً خیر هست و ساده بودن و بی غل و غش بودن بنده بارها توسط اطرافیان اشاره شده است. اما گاهی پیش می آید که بعضی از افراد از بعضی حرفهای بنده ناراحت شده و به اصطلاح آن را به خودشان میگیرند. در صورتی که منظور من کاملاً خیر بوده و هدفی جز بسط خاطر و نشاط طرفین نبوده است. اما به گوش من مرسد که فلانی از فلان حرفت ناراحت شده، من هم اگر بفهمم، و اگر بدانم که بجا بوده است (مثلاً بعضی مواقع حرف حقی را زده ام، حقوقی را طلب کرده ام که حق واقعی بوده و ناراحتی طرف از تلخ بودن حقیقت است)، بلافاصله با طرف صحبت کرده و از دلش در می آورم. بعد از آن هم آن شخص رابطه اش با من خوب و حتی چه بسا بهتر از قبل میشود.
حال میخواستم بدانم با ملاحظة اینکه نیت بنده خیر هست و هیچ قصد و غرضی به آزار و اذیت دیگران ندارم، و حتی اگر بفهمم ناراحت میشوند، بلافاصله معذرت خواهی میکنم، آیا زدن این حرفها گناه دارد، یعنی خدا میبخشد؟ چون خدا گفته الاعمال بالنیات.
آیا اگر کسی از دست من ناراحت شده و بنده هیچ قصد و غرضی نداشته بودم از زدن حرفی، ذمه ای بر گردنم هست؟ آیا این حق الناس محسوب میشود (با توجه به سهوی و غیر عمدی بودن)؟
با تشکر
التماس دعا
پرسشگر گرامی، با سلام و سپاس از ارتباط شما با این مرکز.
اگر می دانید سخن شما اهانت محسوب می شود و یا به قصد اهانت گفته شود، باید از چنین سخنانی اجتناب کرد. در غیر این دو صورت، اشکال ندارد. (1)
اما گفتن برخی از سخنان به منظور احقاق حق، از باب امر به معروف و نهی از منکر، لازم است؛ اما باید مراتب امر به معروف و نهی از منکر رعایت شود؛ یعنی در گام اول به صورت خصوصی به شخص تذکر داد و در مرحله بعد، گام دیگری را برداشت. (2)
پی نوشت ها:
1. آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ج 1، ص 525، س 1728 و ج 3، ص 622، س 1783.
2. همان، توضیح المسائل، ص 477، مسئله 2419.