يهود

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
در کتاب تاریخ ادیان آقای مبلغی، در خصوص کتاب های یهودیان آمده است: عهد عتيق يا تورات، مجموعه اى است از نظم و نثر و دربردارنده احكام و سرودهاى مذهبى قوم يهود. عهد قديم، شامل داستان هاى دوره بدوى و قانون الهى و تاريخ فلسطين است.
با افزودن صحيفه يوشع به «تورات» آن را در يونانى «هِكْزاتُوك»، يعنى «اَسْفارِ ششگانه» گويند كه نخستين بخش كتاب عهد عتيق را تشكيل مى دهد. تورات، شامل پنج كتاب به شرح زير و منسوب به حضرت موسى است:
1. سِفْرِ پيدايش؛
2. سِفْرِ خروج؛
3. سِفْرِ اعداد؛
4. سِفْرِ لاويان؛
5. سِفْرِ تثنيه.
«جان ناس» محقّق در تاريخ اديان مى گويد: در سال 69 ميلادى كه شهر «اورشليم» در محاصره سپاهيان روم بود، يكى از كاهنان يهود (ربى) به نام «يوحنان بن زكى» از اورشليم گريخت و به شهر ساحلى «يبنه» رفت و در آن جا يك دارالتعليم (به عبرى: مدارش) تأسيس كرد. در اين مدرسه بود كه روايات اسرائيلى تدوين شد و سرانجام با تدوين تورات و ديگر كتب روائى - تاريخى، عهد عتيق به رسميت شناخته شد. در اين مدرسه كه به مدت شصت سال فعال بود، متون مذهبى علاوه بر تدوين، شرح و تفسير شد. پس از بسته شدن اين مدرسه و حوادث روزگار، دوباره در شهر جليل علمای يهود گردهم آمدند و اوراق و مكتوبات خود را در كتابى مستقل تدوين كردند كه به نام «يشناى كبير» يا «نسخه دوم» معروف است.
اين كتاب مشتمل بر چهار هزار مسئله دينى است كه به تفسير تورات پرداخته و در نزد يهود اعتبارى بسيار داشت. اين كتاب در رديف تورات قرار گرفت و چون قوانين و شرايع عصر موسى در قرن دوم ميلادى كهنه شده بود، اين كتاب، يعنى يشنا، جاى تورات را گرفت.
پس از ظهور عيسى بن مريم - عليه السلام - دو كتاب ديگر بر كتاب هاى مذهبى يهود اضافه شد؛ يكى به نام «تلمود اورشليمى» و ديگرى به نام «تلمود بابلى». «تلمود بابلى» در نزد يهوديان از اعتبار بيش ترى برخوردار است. «تلمود اورشليم» را خاخام هاى «طبريه» نوشته اند كه تاريخ نگارش آن به قرن سوم تا پنجم ميلادى مى رسد. «تلمود بابلى» در قرن پنجم ميلادى نوشته شد. كتاب تلمود دربردارنده دو قسمت است: يك قسمت را «شنا» گويند و قسمت دوم را «گمارا» نامند. «شنا»، يعنى «كردار» و به معناى «تقليد يهود از موسى» است. يهوديان معتقدند كه اين تقاليد در كوه طور سينا بر موسى نازل شده و از موسى به هارون و از هارون به يوشع و به ديگر انبيای بنى اسرائيل رسيده است. از آن پس، به دست كاهنان و خاخام هاى يهود رسيده و در قرن دوم پس از ميلاد تدوين شده است. «گمارا» كه به معناى «تعليم» است، شامل مجموعه تعليمات و تفاسيرى است كه پس از «شنا» در مدارس عاليه مذهبى يهود تدريس مى شده است.
در مجموع، در حال حاضر، به كليه آثار مذهبى يهود، اعم از تورات و ديگر كتب مذهبى، عهد عتيق مى گويند. عهد عتيق شامل: تورات، كتوبيم و بنوئيم مى باشد. كتوبيم، تاريخ قوم يهود را بيان مى كند. مقطع زمانى شروع اين تاريخ، از مرگ موسى به بعد است. بنوئيم، شامل كتب انبيای بنى اسرائيل مى باشد. اغلب اين كتب به صورت راز و رمز و كنايه و در حال رؤيا و خلسه بيان شده است.
تا به حال به شرح موضوعات اسفار تورات پرداختيم، اينك به کتاب های دیگر مذهبى يهود اشاره مى كنيم که عبارت اند:
1. كتاب سموئيل؛
2. كتاب پادشاهان؛
3. كتاب تواريخ ايام؛
4. كتاب عَزرا؛
5. كتاب نحيما؛
6. كتاب استر؛
7. كتاب ايوب؛
9. امثال سليمان؛
10. كتاب جامعه؛
11. غزلهاى سليمان؛
11. غزلهاى سليمان.
بخش سوم كتب مذهبى يهود، «بنوئيم» يا «نبوات انبيا» نام دارد. اين سلسله كتب، هفده كتاب مى باشد:
1. كتاب اشعياء؛
2. كتاب ارميا؛
3. مراثى ارميا؛
4. كتاب حزقيال؛
5. كتاب دانيال؛
6. كتاب يوئيل؛
7. كتاب عاموس؛
8. كتاب ((هوشع؛
9. كتاب عوبديا؛
10. كتاب يونس؛
11. كتاب ميكا؛
12. كتاب ناحوم؛
13. كتاب حيفوق؛
14. كتب حفيا؛
15. كتاب حجيا؛
16. كتاب زكريا؛
17. كتاب ملاگى. (1)

پی نوشت:
1. عبد الله مبلغی، تاریخ ادیان و مذاهب جهان، ج 2، ص 595-608، قم، انتشارات منطق(سینا)، 1373ش، چاپ اول (با تلخیص).