فقط كتاب و سايت معرفي ننمماييد.
با تشكر
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
شیخ طبرسی در تفسیر کوثر گفته: خداوند در مقام شمارش و بیان نعمت‌هائی که به پیغمبرش داده ، او را مخاطب ساخته و گفته است:« إِنَّآ أَعْطَیْنَـ'کَ الْکَوْثَرَ».
از عبدالله بن عمر و عائشه روایت شده : کوثر نهری است در بهشت.
ابن عبّاس گوید: چون این آیه نازل شد، رسول خدا بر منبر بالا رفت و آن را بر مردم قرائت کرد. چون از منبر فرود آمد، مردم گفتند: کوثری که خدا به تو عنایت کرده ، چیست؟!
رسول الله فرمود: نهری است در بهشت که از شیر سفیدتر است. از قَدح محکم تر و استوارتر؛ در کنار این نهر قبّه‌ها و سقف‌های مدوّر و مقعّری است از دُرّ و یاقوت؛ در آن نهر وارد می‌شوند پرندگان سبز رنگی که گردن های معتدل و کشیده همچون گردن شترهای بُخاتی دارند.
گفتند: چقدر آن پرندگان در خوشی و ناز و نعمت هستند!
فرمود: آیا می خواهید شما را به خوش تر و بهتر از آن ها آگاه کنم؟!
گفتند: آری! فرمود: خوش تر و متنعّم‌تر از آن پرندگان، کسی است که آن ها را بخورد، از آب کوثر بیاشامد، به رضوان خداوند دست یابد.
از حضرت صادق علیه السّلام روایت شده: کوثر نهری است در بهشت. خداوند آن را به پیغمبر در عوض پسری که از او فوت شده بود، عنایت کرد.
عَطاء گفته : کوثر حوض رسول الله است، که مردم در روز قیامت بر آن و بر گرداگرد آن اجتماع می‌کنند.
اَنَس گوید: روزی رسول الله نزد ما بود.ناگهان او را چرت و پینکی فرا گرفت؛ سپس با شادی، سر خود را بلند کرد. عرض کردم: سبب خنده شما چیست؟!
فرمود: همین الان برای من سوره‌ای نازل شد و سورة کوثر را قرائت کرد.
سپس فرمود:آیا می دانید کوثر چیست؟! کوثر نهری است که خداوند به من وعده فرموده، در آن خیر بسیاری است. کوثر حوضی است که امّت من در روز قیامت دور آن گرد می‌شوند؛ تعداد کاسه‌ها و قدح‌هائی که در اطراف حوض است و با آن آب بر می دارند، به شمار ستارگان آسمان است. چه بسا أفرادی سرشناس را از کنار حوض، می‌ربایند و دور می‌کنند، و من می گویم: پروردگار من! این ها از امّت من هستند! در جواب من گفته می‌شود: نمی دانی بعد از رحلت تو چه کارهائی کرده و چه وقایع و حوادثی پیش آورده‌اند!
این حدیث را مسلم در «صحیح» آورده است.
ابن عبّاس و ابن جُبَیر و مجاهد گفته اند: کوثر خیر کثیر است .
عِکْرمَه گفته : مراد از کوثر نبوّت و کتاب است.
حَسَن گفته : مراد قرآن است.
أبی‌بکر بن عیّاش :گفته : مراد فزونی اصحاب و پیروان است.
بعضی گفته‌اند: مراد فزونی ذرّیّه و نَسل است؛ آن قدر از نسل فاطمة زهرا سلام الله علیها خداوند، ذرّیّه و نسل به رسول الله داده که عدد آنان به شمارش در نمی‌آید، امتداد آن تا روز قیامت کشیده است.
از حضرت صادق روایت کرده‌اند که مراد شفاعت است.
لفظ کوثر قابلیّت تمام این معانی را دارد، بنا بر این لازم است که بر تمام این معانی حمل شود؛ زیرا خداوند در دنیا به رسول الله خیر کثیر مرحمت کرده، در آخرت نیز وعدة خیر کثیر داده است.
تمام این اقوال، تفصیل‌کلمة کوثر است که به معنای خیر کثیر در دنیا و آخرت است(1).
إمام محمّد باقر علیه‌السّلام فرمود:
چون روز قیامت برپا شود، خداوند همة مردم را عریان و پا برهنه در زمین همواری جمع می کند؛ آن ها را در راه محشر به قدری نگه می دارند که همگی عرق بسیاری می‌کنند. نفَس‌های آنان به شدّت می زند. به قدری که خداوند اراده کرده است درنگ می‌کنند؛ و این است معنای گفتار خدا: « فَلاَ تَسْمَعُ إِلاَّ هَمْسًا(2) ؛ در آن وقت(ای پیامبر) نمی‌شنوی مگر صدای آرام و بدون صوت را.»
در این حال منادی از عرش ندا می کند: کجاست پیامبر اُمّی؟
خلائق می گویند: صدای تو به همه رسید و همه شنیدند، پیامبر را با اسمش صدا کن!
منادی ندا می دهد: کجاست پیامبر رحمت: محمّد بن عبدالله؟
رسول‌الله می‌ایستد، از همة مردم جلوتر می‌آید تا اینکه می‌رسد به حوضی که طول آن به قدر مسافت بین أیْلَة و صَنْعَاء می‌باشد، در کنار حوض می‌ایستد.
پس از آن صاحب‌شما ( امام علی ) را ندا می‌کنند؛ او هم جلو می‌آید، و در برابر مردم با رسول‌الله می ایستد.
سپس به مردم اجازه داده می‌شود، آنان به حرکت در می‌آیند. در آن وقت، مردم به دو دسته تقسیم می‌شوند: جماعتی بر حوض وارد می‌شوند، و جماعتی را از حوض دور می‌کنند.
چون رسول‌الله ببیند که از محبّان ما اهل‌بیت کسی را از حوض دور کنند، گریه می کند و می گوید: پروردگار من! شیعة‌علیّ!
در این‌حال خداوند فرشته‌ای را می‌گمارد که از حضرت بپرسد: ای‌محمّد! سبب گریه تو چیست؟!
رسول‌الله می گوید: چگونه نگریم بر جماعتی که از شیعیان برادرم علیّ بن‌أبی‌طالب هستند. آنان‌را از حوض دور کرده، و به جانب اصحاب دوزخ روان ساخته‌اند؟!
خدا می گوید: ای‌محمّد! من از گناهان آن ها گذشتم، همه‌را به تو بخشیدم. آنان‌را به تو و به کسانی‌که از ذرّیّه تو هستند، و آنان آن ذرّیّه را دوست‌دارند و ولایت آن ها را بر عهده گرفته‌اند، ملحق ساختم. آن ها را از زمره تو قرار دادم. بر حوض تو وارد کردم. شفاعت تو را در بارة آنان پذیرفتم. تو را بدین جهت گرامی داشتم. (3)
چون بر رسول‌خدا آیة« إِنَّآ أَعْطَیْنَـ'کَ الْکَوْثَرَ »نازل شد، علیّ بن ابی‌طالب پرسیدند: کوثر چیست؟
حضرت فرمود: نهری است‌که خداوند به جهت بزرگداشت و گرامی داشت، به من عنایت کرده است.
أمیر المؤمنین‌گفتند: این‌نهر، نهر شریفی است! صفات و خصوصیّات آن‌را برای ما بیان‌کنید!
حضرت‌فرمود: کوثر نهری است که از زیر عرش خدا جاری است. آبش از شیر سفیدتر، از عسل شیرین‌تر، از کره نرم‌تر. ریگ‌های درونش از زبرجد و یاقوت و مرجان است. علَف‌های اطراف آن از زعفران است. خاکش از مشک خوشبو است. پایه‌هایش در زیر عرش‌خداوند است.
در این‌حال‌رسول‌خدا دست خود را به پهلوی امیرالمؤمنین زد و فرمود: ای‌علیّ! این‌نهر از برای من و تو و محبّان تو ست که بعد از من می‌آیند.(4)
این ها معانی ظاهری حوض کوثر است. اما معنای باطنی آن را خدا می داند . عارف بلند پایه امام خمینی در این زمینه می گوید:
آيا اين «حوض» مقام اتصال كثرت به وحدت است و اضمحلال قطرات در دريا است، يا چيز ديگر كه به عقل و عرفان بشر راهى ندارد. (5)
پی نوشت ها:
1. طبرسی ، مجمع‌البیان، سوم ، تهران ، منتشارات ناصر خسرو ، 1372 ش ، ج 10 ،ص 836-837.
2 .طه (20) آیه 108.
3 . طبری ، بشاره المصطفی ،چ اول ، انتشارات اسلامی ، 1420 ق ، ص3.
4. مفید ، مجالس، مجلس34، ص170 و 171.
5 . صحیفه امام ، تهران ، مؤسسه نشر آثار امام خمینی ، ج 21 ، ص 393 ( وصیت نامه سیاسی - الهی امام خمینی) .
