پاسخ ارائه شده به سؤالِ یک پرسشگر با مشخصات خاص است. در صورتی که سؤال یا ابهامی برای شما ایجاد شده از طریق درگاه های پاسخگویی پیگیری فرمائید.

پدرمن مدتي پس از بازگشت از سفر حج تمتع (2 روز بعد) شهيد شدند، مي خواستم بپرسم كه من به عنوان پسر بزرگ چه وظايفي به عهده دارم و چگونه مي توانم از بدهي احتمالي پدرم مطللع شوم و در زمينه تقسيم ارث نيز با توجه به اينكه 2 پسر و يك دختر صغير و مادرهستم چگونه مي باشد و اخيرا نيز به خاطرهمين مسائل دچارمشكلاتي شدم كه من را خيلي رنج مي دهد. باتشكر

پاسخ:
در صورتی که پدر شما وصیت خاصی داشته باشد، لازم است که به آن عمل شود. البته وصیت میت در مورد اموالش فقط در یک سوم از اموال او نافذ می باشد. در بیشتر از آن بستگی به اجازه ورثه دارد.(1)
اگر میت نماز و روزه قضا داشته باشد، بر پسر بزرگ تر واجب است که آن را به جا آورد. البته این تکلیف در صورتی است که پسر بزرگ علم و یقین به قضای نماز و روزه پدر داشته باشد.(2)
همچنین در صورتی که میت بدهی و یا حق الناس و یا خمس و زکات به عهده اش باشد و اموالی داشته باشد، لازم است که ورثه بدهی میت را از اصل مال ادا کنند.(3)
فقط در مواردی که علم و اطمینان به تکلیف داشته باشید، وظیفه انجام آن را دارید، پس در تکالیف احتمالی وظیفه ای ندارید، لازم نیست که خود را به زحمت بیاندازید.
یک هشتم از دارایی های پدرتان به مادرتان می رسد. زن از تمام اموال منقول شوهر ارث می برد. زن از خود زمین و از قیمت آن ارث نمی برد. زن از عین ساختمان ارث نمی برد. فقط از قیمت هوایی ساختمان ارث می برد، یعنی بنای ساختمان، قیمت می شود. از قیمت آن یک هشتم به زن می رسد. زن غیر از یک هشتم، مهریه اش را هم می گیرد.(4)
بقیه اموال بین فرزندان تقسیم می شود. پسر دو برابر دختر ارث می برد، بدین صورت که باقی اموال به پنج قسمت تقسیم می شود. دو قسمت به یک پسر و دو قسمت به پسر دیگر و یک قسمت هم به دختر می رسد.
قرآن و انگشتر و لباس های میت هم برای پسر بزرگ تر می باشد.(5)

پی نوشت ها:
1. آیت الله مکارم ، توضیح المسائل ، م2347.
2. همان ،م1205.
3. همان ، م2346.
4. همان ، م2397.
5 . همان ، م2406.