ارتباط انسان و جن

پرسش 1:
ارتباط انسان و جن شرح: سلام ميخواستم بدونم حد و مرز رابطه انسان و جن چقدره؟ آيا جنيان واقعا قادر به اذيت کردن و ازار رساندن به انسانها هستند؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
جن موجودي است که هر چند داراي روح و جسم البته با قابليت هاي ويژه خود است؛ اما در شرائط عادي از حس ما پنهان است . به يقين جنيان موجوداتي مختار و داراي تكاليف هستند و در نتيجه امكان ارتباط بين انسان و جن وجود دارد كه در قرآن هم به اين امر اشاراتي شده است. (1)
اما راهکارهاي آن و حد و مرزهاي آن به چه صورت است ، بر ما روشن نيست.
اگر مورد سئوال شما حد و مرز شرعي آن است ، بايد بگوييم که رابطه با جن مي تواند شکل هاي گوناگوني داشته باشد که يقينا برخي از موارد آن حرام است ، مانند به کار گرفتن آنها در امور نامشروع و يا رابطه اي که موجب آزار جنيان مؤمن گردد و...؛
اما در مورد نوع خاصي از رابطه که از آن به تسخير جن تعبير مي شود، بايد گفت در اين مسأله از نظر فقها دو ديدگاه وجود دارد:
بعضي مثل امام خميني(ره) به طور مطلق مي فرمايند:
تسخير اجنه حرام است.(2)
بعضي مانند آيت الله بهجت مي فرمايد:
اگر موجب ضرر بر مسلماني نباشد، اشکال ندارد. (3)
اما در مورد اذيت کردن جنيان نسبت به انسان ها بايد گفت:
هرچند چيزهاي عجيب و غريبي که در اين باره بين مردم شايع است، صحيح نيست و اکثر اين موارد- اگر نگوييم همه آنها- تنها نقل قول هاي پرواسطه و بدون منتهي شدن به فرد خاص است، اما يقينا وقتي موجودي مختار به نام جن با ويژگي ها و توانمندي هاي مختلف را پذيرفتيم، نمي توانيم به طور قطع و يقين بگوييم اين موجودات نمي توانند به انسان ها ضرري بزنند، هرچند تا کنون چنين اتفاقي نيفتاده باشد؛ زيرا دنيا محل رخداد حوادث متفاوت و تأثير و تأثر عوامل گوناگون بر يکديگر است.
آيا مي توانيد مطمئن باشيد که در طول زندگي هيچ حيواني به شما آسيبي نمي رساند؟ مسلما خير؛ پس جن که بالاتر از حيوان موجودي داراي اختيار و اراده است، چرا نتواند؟ پس اصل و امکان اين مساله را نمي توان رد کرد؛ لکن شرائط و قوانين حاکم بر زندگي دو موجود متفاوت يعني انسان و جن اقتضا مي کند که به اين اطمينان برسيم ارتباط و اصطکاکي بين ما و آنها به وجود نخواهد آمد. در واقع بايد گفت زمينه و انگيزه ارتباط و اصطکاک بين ما و آنها از دو طرف وجود ندارد.
تنها در موارد نادري ممکن است چنين امري پيش بيايد و جني کافر يا بدکار به دلائلي قصد آسيب زدن به انساني را بکند که غالبا هم خودمان زمينه را براي چنين امري آماده مي کنيم. البته درصد رخ دادن چنين امري آن قدر پايين است که دغدغه اي براي انسان بر نمي انگيزاند.
اين امر همانند آن است که بگوييم ممکن است انسان شرور و بدکاري در يک شب بدون هيچ دليلي قصد اذيت وآزار ما را بکند! ولي ما حتي از اين اتفاق ممکن و محتمل الوقوع چندان ترسي به خود راه نداده، تنها در شرائط خاص با رعايت تمهيداتي احتمال بروز چنين حوادث ناخوشايندي را منتفي مي کنيم؛ مثلا در وقت نامناسب از شب در مکاني که احتمال حضور اراذل و اوباش باشد، حضور نمي يابيم.
به همين نسبت هم مي توانيم در مورد احتمال صدمه ديدن از برخي موجودات ديگر مانند جنيان با تمهيداتي مانند صدقه دادن يا عادت به خواندن برخي سوره ها مانند ناس و فلق و يا آية الکرسي از بروز چنين حوادث بسيار بعيد ايمن گرديم.
پي نوشت ها :
1. سوره جن (72) آيه 6.
2. امام خميني ،تحريرالوسيله، ج1، ص 473 ، مسئله 16از مکاسب محرمه؛
3. آيت الله بهجت، استفتائات، ج4، سوال 6424و6425.

پرسش 2:
ايا جن زدگي واقعا وجود داره و چگونه است؟
پاسخ:
در مورد جن زدگي يا آزار و اذيت انسان توسط جن به شکل هاي گوناگون، داستان ها و حکايات بسياري بر سر زبان ها است؛ حتي در کشورهاي غربي اين امر به صورت جدي مطرح بوده و نمونه هايي از اين امر نقل شده و حتي فيلم هايي از آن ساخته شده است.
هر چند اظهار نظر در خصوص صحت و سقم اين موارد کار آساني نيست؛ اما گرچه ساختار وجودي انسان و جن به گونه اي نيست که چنين ارتباطات و اصطکاکاتي بين ما و آن ها باشد؛ اما در هر صورت امکان آزار و اذيت شدن انساني توسط اشرار جن عقلا محال نيست؛ همان طور که ممکن است هر انساني توسط يک انسان شرور ديگر و يا هر حيوان شروري مورد اذيت و آزار قرار بگيرد.
در مجموع ناممکن نيست که اشرار جن در شخصي اثر بگذارند، مثلا تعادل رواني او را بر هم زنند؛ چه بسا بتوان نمونه هايي از اين موضوع در برخي از روايات نيز ديد، گرچه بررسي دقيق اين روايات از نظر درستي و اعتماد هم کار ساده اي نيست؛ مثلا در روايتي از امام باقر(ع) نقل شده است:
ابوخالد کابلي مدتي نزد پدرم علي بن الحسين (ع) خدمت مي کرد. روزي اشتياقش را نسبت به ديدار مادرش به حضرت بازگو نمود و براي رفتن نزد او رخصت خواست.
حضرت فرمود:‌ فردا مردي از اهل شام که صاحب شأن و جاه و مال است، با دخترش که جن زده شده، به سراغ طبيب اين جا مي آيد و حاضر است مال خود را براي علاج دخترش صرف کند.
نزد او برو و بگو: ده هزار درهم مي گيرم و او را معالجه مي کنم. فردا مرد شامي با دخترش آمد و سراغ از طبيب گرفت. ابوخالد گفت: ده هزار درهم مي گيرم و او را معالجه مي کنم. پدر قول داد که پول را بدهد.
حضرت فرمود: به زودي با تو مکر مي کند و به وعده اش وفا نمي کند، سپس فرمود: برو در گوش چپ دختر بگو: اي خبيث! حضرت زين العابدين مي فرمايد: از بدن اين دختر بيرون رو و ديگر بر نگرد.
ابوخالد چنين کرد و جنون دختر خوب شد. سپس مال را از پدرش مطالبه کرد،‌ اما او مسامحه نمود، چون آن مرد کوتاهي کرد، حضرت فرمود: فردا باز مرضش بر مي گردد؛ به او بگو: دليل عود بيماري آن است که به وعده ات وفا نکردي. اينک اگر ده هزار درهم را در دست علي بن الحسين (ع) بگذاري، او را علاج مي کنم، به طوري که ديگر بر نگردد. فرداي آن روز به دستور آن جناب عمل کرد و گفت: اگر برگردي، تو را به آتش خدا مي سوزانم. جن از بدنش خارج شد و ديگر بازنگشت؛ ابوخالد مال را گرفت و به جانب مادر رفت.(1)
در پايان، کتاب جن و شيطان از عليرضا رجالي تهراني و معارف قرآن از آقاي مصباح و تفسير سورة جن از تفسير نمونه، جهت مطالعه معرفي مي شود.
پي نوشت ها:
1. بحار الانوار ،ج 46 ، ص 31-32.

پرسش 3:
سوال اخر اينکه ازدواج جن و انسان عملي هست وايا چنين چيزي صحت داره؟
پاسخ:
در مورد امكان ازدواج بين انسان و جن اولا چنان كه گفتيم جن مى‏تواند با بعضى از انسان‏ها ارتباط برقرار کند. چنان که بعضى از آنها با انسان ارتباط برقرار مى‏کردند. در مورد انبيا و ائمه(ع) در روايت آمده است که:
چنين ارتباطى داشتند و گاهى نيز ارتباط جن مشرک و کافر با بعضى از انسان‌ها موجب افزايش گمراهى و طغيان آنها مى‏شد: «و انه کان رجال من الانس يعوذون برجال من الجن فزادوهم رهقا؛ و اين که مردانى از بشر به مردانى از جن پناه مى‏بردندو آن‏ها سبب افزايش گمراهى و طغيان مى‏شوند».(1)
بنابراين جنيان چه مؤمن و چه کافر با انسان ارتباط برقرار مى‏کنند و اين موضوع به صراحت در قرآن و روايات و حکايات نيز وارد شده است.
از سوي ديگر بنا بر آيات قران مسلم است که جن ها هم مانند انسان ها ، توالد و تناسل دارند ، در چند آيه در وصف حوريان بهشتي آمده است که «لم يطمثهن انس قبلهم ولا جان»(2) حوريان بهشتي را قبل از شوهرانشان ، نه آدمي و نه جن دست زده است » .
اين آيه به وضوح دلالت دارد بر اين که جن هم آميزش دارد و تکثير نوع آن به وسيله مقاربت نر و ماده صورت مي گيرد؛ اما اين که بين آن ها و انسان ها ازدواجي صورت مي گيرد يا خير، پاسخي قطعي نمي توان به آن داد؛ ولي برخي از مفسران بر اساس همين آيه ذكر شده (آيه 26 سوره الرحمن) امكان رخداد چنين ازدواجي را منتفي ندانسته اند . (3 )
اما در مورد تحقق عملي و شدني بودن آن در عالم واقع در منابع نقلي و تاريخي نمونه مستندي از اين امر به دست نيامد .

پاورقي:
1) جن، آيه( 6).
2) سوره رحمان آيه 56 و 74.
3) الفرقان في تفسيرالقرآن‌، جزء، 27 ـ 28، ص 52، مؤسسه اعلمي‌، تفسيرکبير، فخررازي‌، مجلد10، ص 374، داراحيأالثراث العربي .