از ديدگاه اسلام انسان مي‌تواند هم از نعمت‌هاي دنيا بهره‌مند شود و هم در آخرت سعادتمند باشد، هم دنيا را داشته باشد و هم آخرت را.
قرآن مجيد از کساني مثل حضرت سليمان(ع) ياد مي‌کند که هم دنيا و هم آخرت را دارند و درباره حضرت ابراهيم(ع) مي‌فرمايد: «به وي در دنيا سعادت را عطا کرديم و او در آخرت از صالحان است».(1) درباره بعضي از مؤمنان مي‌فرمايد: «پس خداوند، پاداش دنيا و نيکي پاداش آخرت را به آنها عطا فرمود».(2) امام علي(ع) در مورد انسان هاي با تقوا مي‌فرمايد: «بدانيد که در مسابقه دنيا برد با پرهيزگاران است، زيرا آنان با مردم دنيا در دنياشان شريک گشتند اما مردم دنيا در آخرت آنان شرکت نداشتند».(3)
حضرت مي‌فرمايد: «برگزيده ترين شما کسي است که آخرتش را به سبب دنيايش رها نکند و دنياي خود را براي رسيدن به آخرت ترک نگويد».(4)
امّا راهکارجمع نمودن لذت دنيا و مواهب آخرت چيست؟
پاسخ : پرداختن به دنيا در چارچوب ارزش‌هاي ديني وتنظيم زندگي برپايه احکام اسلامي است. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «اگر دنيايت را تابع دينت قرار دهي، دين و دنيا را احراز کرده و در نتيجه هم از نعمت هاي خدا در دنيا بهره مي بري و هم در آخرت از رستگاران خواهي بود».(5)
حضرت به علاء بن زياد حارثي که خانه بزرگي خريده بود، فرمود:
«مي تواني با اين دنيا به آخرت هم برسي».(6)
در بياني ملامت‌آميز خطاب به کسي که دنيا را نکوهش مي‌کرد فرمود: «دنيا خانه راستي است براي کسي که آن را راستگو انگاشت... خانه بي‌نيازي است براي کسي که از آن توشه اندوخت ... دنيا مسجد و عبادتگاه دوستداران خداست».(7)
آن چه که از ظاهر بعضي روايات بر مي‌آيد که بين دنيا و آخرت تضاد است، مثل «دنيا و آخرت دو دشمن‌اند و دو راهند مخالف هم. آن که دنيا را دوست داشت و مهر آن را در دل کاشت، آخرت را نپسنديد و دشمن انگاشت»(8) منظور دنيايي است که انسان را از آخرت باز دارد. در واقع هم دلبستگي به دنيا و آن را هدف نهايي زندگي قرار دادن و هم زندگي سعادتمندانه اخروي را هدف نهايي دانستن ، متضاد است.
پي‌نوشت‌ها:
1. نحل (16) آيه 122.
2. آل عمران (3) آيه 148.
3. نهج البلاغه، نامه 27.
4. کنز العمال، ج 3، ص 732.
5. غرر الحکم، ج 3، ص 24.
6. نهج البلاغه، خطبه 209.
7. همان، قصار 131.
8. همان، قصار 103.
