فقه و احکام

 

امام صادق عليه‏السلام : هر چيزى زكاتى دارد و زكات دانش اين است كه آن را به اهلش بياموزى . بحار الأنوار : 78 / 247 / 77 منتخب ميزان الحكمة : 246

 

پرسش 1:
روزه-نماز شرح من24 ساله هستم. متاسفانه در كذشته خود ارضايي مي كردم.چند سال قبل فهميدم كه گناه است و سعي در ترك آن كردم كه به لطف خدا مدتي است آن را ترك كرده ام.ولي تازه در همين سايت شما يك روز مانده به آخر ماه رمضان قبل از سحر فهميدم كه بر كسي كه اين عمل را انجام داده ،غسل جنابت واجب است و من نمي دانستم.آن روز تا فهميدم اذان شد ،من هم كه شوكه شده بودم ،نمي دانستم چه كار كنم.ظهر غسل كردم.(روزه ي آن روز كه فهميدم و به غسل نرسيدم كفاره دارد؟(نمي دانستم مي توانم تيمم بكنم)).مي دانم كه بايد نمازهايم را قضا كنم ،من هم شروع كردم به قضا كردن آنها.فقط از وقتي كه يادم مي آيد(البته دست بالا گرفتم)كه اين كار را شروع كردم تا الان را 12 سال حساب كردم كه مي خواهم نمازهايش را قضا كنم.ولي روزه هايم را نمي دانم چه كنم؟

پاسخ:

زن دردو صورت جنب مي شود :
1-آميزش جنسي، که اگر دخول ازعقب يا جلو به اندازه ختنه گاه يا بيشتر انجام شود، زن ومرد هردو جنب مي شوند ،گرچه مني بيرون نيامده باشد.
2-خارج شدن مني.که اگر زن به وسيله تحريک هاي جنسي به اندازه اي شهوي شود که به اوج لذت جنسي برسد(حالتي که معمولا بعد ازآن زن ارضا مي شود وحالت شهوتش تمام مي شود) ودرآن حال مايعي ازاو خارج شود، دراين صورت زن جنب مي شود وبايد غسل کند. اگر شک کند که به مرحله اوج لذت رسيده ويا شک کند مايع خارج شده ، جنب محسوب نمي شود وغسل لازم نيست.
ترشحا تي که درغير از حالت اوج لذت جنسي از زن خارج مي شود، گرچه مقداري هم لذت بخش باشد ،پاک است ونياز به غسل ندارد و وضو را باطل نمي کند.(1)
پس اگر جنب نشده باشي ،همه اعمالت اعم از نماز وروزه و عمره وحج صحيح است ونياز به قضا ندارد. اما برفرض اين که جنب شده باشي ، اگرغسل حيض کرده اي و نيتت اين بوده است:غسلي که فعلا وظيفه ام است انجام مي دهم،اعمال بعد از اين غسل صحيح است.
اگر غسل حيض نکرده اي ،چنانچه مي دانستي جنب شده اي ولي نمي دانستي غسل لازم است، نماز ها وروزه هارا بايد قضا کني واعمال مکه ات صحيح است ،ولي بايد طواف ها ونماز طواف ها را اعاده کني .اگر خودت نمي تواني به مکه بروي ،نايب بگير تا برايت انجام دهد. چنانچه اصلا نمي دانستي جنابت چيست ،نماز ها قضا دارد، ولي روزه ها قضا ندارد و طواف ونماز طواف را بايد قضا کني يا نايب بگيري.
درمورد اعمال عمره وحج نبايد نگران باشي ،چون برفرض اين که درحال اعمال جنب بوده اي ،فقط طواف ونماز طواف اشکال پيدا مي کند که آن هم اگر خودت نتواني بروي، نايب مي گري ونايب طواف ها ونماز طواف ها را انجام مي دهد(درعمره دو طواف است: يکي طواف عمره که بعدش نماز طواف عمره خوانده مي شود .دومي طواف نسا ونماز طواف نسا. وقتي به وسيله خودت يا نايب طواف ونماز انجام گرفت ،مي تواني ازدواج کني). (2)
مي تواني با سازمان شهر خودت يا سازمان حج تهران تماس بگيري تا آن ها در عرض چند روز مشکلت را حل کنند ،چون مي توانند به مکه زنگ بزنند ويکي از کارمندان بعثه مقام معظم رهبري در مکه به نيابت از تو طواف ونماز طواف را انجام دهد.
مي تواني باکسي که به مکه مي رود وقرائت نمازش صحيح است ،مانند روحاني کاروان يا مدير کاروان تماس بگيري تا او برايت نيابت انجام دهد.
مي تواني دراين مسئله :عدول از مرجع تقليد مساوي( دراعلم بودن )به مرجع تقليد مساوي ديگر جايز است ، ازآيت الله خامنه اي به آيت الله سيستاني عدول کني. بعد ازاين که دراين مسئله عدول کردي (چون آيت الله سيستاني عدول از مساوي به مساوي را جايز مي داند) درمسئله کفايت غسل حيض وغسل جمعه وغسل احرام وغسل ورود به مسجد پيغمبر(ص) و غسل زيارت خانه کعبه ازغسل جنابت از آيت الله سيستاني تقليد کن .
دراين صورت اگر يکي از اين غسل ها را قبل از اعمال مکه انجام داده باشي، اعمال مکه ات صحيح است ونياز به انجام طواف ونماز ش را نداري. مثلا اگر درمدينه قبل از محرم شدن غسل احرام کرده باشي يا غسل ورود به مسجد پيغمبر(ص) يا غسل حيض يا غسل جمعه کرده باشي، اعمالت صحيح است.(3)
هم چنين ازوقتي که بعد از جنابت(برفرض جنب شدن)اگرغسل واجب مثل غسل حيض يا غسل استحاضه کثيره يا يک غسل مستحب مثل غسل جمعه وغسل احرام انجام داده باشي ،بعد ازآن غسل نماز وروزه ات هم صحيح است ونياز به قضا ندارد.

اگر دراين مسئله: اگر کسي جنب باشد ولي جنابت را نداند ويا جنابت را بداند اما نداند که غسل لازم دارد ،حکم اعمالش چيست، به آيت الله سيستاني عدول کني ،درصورتي که احتمال هم نمي دادي که جنابت غسل مي خواهد ،روزه هايت قضا ندارد، ولي نمازها رابايد قضا کني.(4) البته اين درصورتي است که (برفرض جنب شدن ) هيچ غسلي مانند يک غسل واجب يا مستحب نکرده باشي ،چون اگر غسلي واجب يامستحب انجام داده باشي، کفايت ازغسل جنابت مي کند واعمالت صحيح است.
اميد واريم توانسته باشيم دررفع مشکل ونگرانيت کمک کرده باشيم.
پي نوشت ها:
1. آيت الله خامنه اي، استفتاات ،سوال 171.
2.مناسک حج ،امام خميني (با حاشيه مراجع)مسئله677.
3. آيت الله سيستاني ،توضيح المسائل ،مسئله389و634.
4 سوال تلفني(02517836565)از دفتر آيت الله سيستاني.

 

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم : پرسش نيمى از دانش است . كنزالعمّال : 29260 منتخب ميزان الحكمة : 260

 

پرسش 1:
آيا دريافت قرض/هديه مصداق تصرف در مال هست؟ شرح با اجازه آيت الله شيخ علي آقاي صافي گلپايگاني بر تفليد از آيت الله بهجت (رحمه الله) باقي مانده ام.
1. آيا دريافت قرض الحسنه -از کسي که معتقد به پرداخت خمس نباشد- مصداق تصرف در مال است که اگر مبلغ مورد نظر متعلق خمس بود ،خمسش بر قرض گيرنده واجب گردد (چه سال خمسي بر آن بگذرد و چه نگذرد)؟
پاسخ:
سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما ؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛

1. دريافت قرض يا هديه مصداق تصرف در مال مي باشد ،ولي در فرض مزبور اگر ندانيد که داخل پول قرض گرفته شده ، پول حرام يا خمس هست ، تصرف در آن بر شما حلال است(1)
2. همچنين دادن خمس پولي که قرض گرفته مي شود واجب نيست. (2)
پي نوشت ها:
1. آيت ا... بهجت ، استفتاءات ، ج 3 ، سوال 3680
2. همان ، سوال 3676
پرسش 2:
آيا دريافت هديه -از کسي که معتقد به پرداخت خمس نباشد- مصداق تصرف در مال است که اگر مبلغ مورد نظر متعلق خمس بود خمسش بر هديه گيرنده واجب گردد (جداي از مازاد بر مؤؤنه در پايان سال خمسي که خمسش احتياطاً واجب است)؟
پاسخ:

گرفتن هديه مصداق تصرف در مال است. بنا به نظرمرحوم آيت ا... بهجت اگر هديه از راه حرا م باشد ،هديه گيرنده نبايد آن را بگيرد ،مگر اين که مال حرام را به صاحبش برگرداند و خمس مال متعلق خمس را بپردازد(1)
اما اگر علم و اطمينان به بودن خمس در مال مورد ابتلا ندارد ،تصرف در آنها مانعي ندارد(2)
پي نوشت ها:
1. آيت ا... بهجت ، استفتاءات ، ج 3 ، سوال 3579
2. همان، سوال3745

پرسش 3:
اگر از شخصي پولي را به عنوان قرض الحسنه بگيريم و آن شخص معتقد به پرداخت خمس نباشد، و به طور خاص بدانيم که در مال مورد ابتلا خمس هم وجود دارد، آيا گيرنده ي قرض حق استفاده از اين مبلغ را دارد؟ اگر ندارد آيا مي تواند 4 سهم از 5 سهم آن را مصرف کند و يک سهم باقي مانده را خمس دهد و در زمان بازپرداخت قرض تمام 5 سهم را به قرض دهنده پس دهد؟ يا آيا مي توان تمام را خرج کند و هر چه خرج کرد و بعداً به قرض دهنده پس داد ،نسبت 1 به 4 آن را به عنوان خمس بدهد (همان موقع که قرض گرفت يا وقتي داشت قرضش را پس مي داد)؟ اگر نمي شود چه بايد کرد ،وقتي به آن پول نياز داريم؟
پاسخ:

1- در صورتي که يقين نداشته باشد در خصوص پولي که قرض گرفته ، خمس تعلق گرفته است و نداند که در خصوص اين مورد خمس تعلق گرفته ، دادن خمس لازم نيست ،هرچند شخص قرض دهنده اهل خمس نباشد، اما ممکن است از درآمد سال يا پولي که هنوز متعلق خمس نشده است، قرض داده باشد ، مي تواند قرض بگيرد و در پول مذکور تصرف کند..
2- در صورتي که احتمال بدهيد پولي که پدر به شما قرض مي دهد ياهديه است ،در اين پول خمس واجب نشده باشد و از درآمد بين سال که هنوز متعلق خمس نشده ، به شما پول داده است، تصرف درآن اشکال ندارد . اگر يقين داريد از پولي که به آن خمس تعلق گرفته، از عين همان پول به شما قرض يا هبه داده ، پيش از دادن خمس نمي توانيد در آن تصرف کنيد . بايد خمس آن را پرداخت کنيدو يا با اجازه مرجع تقليد خود در آن تصرف کنيد .هر وقت توان مالي پيدا کرديد ،خمس آن را بدهيد.

 

امام كاظم عليه‏السلام : دانشمند را به خاطر دانشش احترام نه و با او ستيزه مكن و نادان را به سبب نادانيش كوچك شمار ، امّا او را از خود مران ، بلكه به خود نزديك گردان و او را علم بياموز . تحف العقول : 394 منتخب ميزان الحكمة : 384

 

پرسش 1:
سلام سوال من درباره نحوه و شرايط محرم شدن شرح اگه يه دختر و پسر واجد شرايط ازدواج موقت که باهم محرم شده اند ،ولي از هم دورند و فقط با تلفن واينترنت باهم حرف مي زنند و ارضا مي شوند ،از لحاظ شهوت جنسي اين موضوع چه احکامي دارد؟

پاسخ:
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما ؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
اگر دختر و پسري همه شرائط شرعي متعه و ازدواج موقت را(ازجمله اجازه پدر دختر، اگر دختر باکره باشد) دارا باشند، ازدواجشان درست است . ارضا شدن پس از محرميت شرعي ، اشکال ندارد . از دست زدن به عضوي از اعضاي حساس بدن خود داري شود که خود ارضايي نشود .اگر زوجين فقط با شنيدن مکالمات و نوشتار (بدون دست بازي باآلت تناسلي)همديگر لذت جنسي ببرند و ارضا شوند،اشکال ندارد .
لطفا هرگاه سوال شرعي مي پرسيد ،نام مرجع تقليد خود را ذکر کنيد تا بر اساس نظر مرجع شما پاسخ بدهيم .

 

امام على عليه‏السلام : بدخويى ، مايه تيره روزى و شكنجه روح است . غرر الحكم : 5639 منتخب ميزان الحكمة : 184

 

پرسش 1:
007 شرح اگه کسي ندونه که شهوتي شدن و خود ارضايي به غسل احتياج داره و بعد از چند سال بفهمه تکليف نمازاش چيه؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي باسلام و تشکر .
اگر در ياد گرفتن مسائل کوتاهي نکرده ايد ،روزه ها صحيح است و قضا ندارد، ولي نمازهايي را که در حال جنابت خوانده ايد ، در هر حال بايد قضا کنيد . ( 1 )
پي نوشت:
1. جامع المسائل، آيت الله فاضل لنکراني، ج 1 ،ص 151 فس 558

 

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم : آن كه غذا كم خورَد ، معده‏اش سالم ماند و صفاى دل يابد . و هر كه پرخور باشد معده‏اش بيمار و قلبش سخت شود . تنبيه الخواطر : 1 / 46 منتخب ميزان الحكمة : 22

 

پرسش 1:
لزوم تقليد از مرجع تفليد براي دانستن اول ماه (به طور خاص در مورد عيد فطر)
شرح با اجازه آيت الله شيخ علي آقاي صافي گلپايگاني بر تقليد از آيت الله بهجت (رحمه الله) باقي مانده ام. امسال وقتي از تلويزيون عيد فطر يکشنبه اعلام شد، صبح يکشنبه با اينکه شک داشتم اين نظر مرجع من هم باشد ، ولي به دليل تنبلي يا ... نرفتم در اينترنت که نظر مرجعم را هم از سايت ايشان ببينم. بعد از افطار کردن (پس ابطال روزه) اما به اينترنت رفتم و ديدم که در سايتشان اطلاعيه اي داده نشده است
پاسخ:
پرسشگر گرامي باسلام و تشکراز ارتباطتان با اين مرکز
به نظر آيت الله بهجت يكي از راه هاي ثابت شدن اول ماه ، حكم حاكم شرع است. امسال حاکم شرع حکم کرد که روز يکشنبه عيد فطر است بنابراين روز يکشنبه عيد بوده و براي شما هيچ مشکلي ندارد.(1)
پي نوشت:
1 .آيت الله بهجت ،توضيح المسائل ،ص268 راه ثابت شده اول ماه.

پرسش 2:
آيا آيت الله بهجت و شيخ علي آقاي صافي معتقد به همزمان بودن روز عيد فطر در تمام بلاد اسلامي (در هر کجاي زمين که قرار دادشته باشند) هستند؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي باسلام و تشکراز ارتباطتان با اين مرکز
حضرت آيه الله العظمي بهجت ( ره ) مي فرمايد : اگر در شهري ماه ديده شد ، در صورتي براي ساکنين شهر ديگر مفيد است که يقين يا اطمينان بکنند . اگر در آسمان يا زمين مانعي نبود ،در آن جا هم ماه ديده مي شد ، چه در شرق باشد يا در غرب ، ولي اگر به اين مطلب يقين نداشته باشند ،نمي توانند به ديدن ماه در شهر ديگر اکتفا کنند . ( 1 )
بنا بر اين در هر جائي که ساکنان آن مناطق يقين يا اطمينان پيدا بکنند ، اگر در آسمان يا زمين مانعي نبود ،در آن جا هم ماه ديده مي شد ، چه در شرق باشد يا در غرب، براي آنان رؤيت هلال ثابت مي شود. اگر به اين مطلب يقين يا اطمينان نداشته باشند ،رؤيت هلال براي آنان ثابت نمي شود، بنا بر اين تا براي مقلدين هر مرجع رؤيت هلال ثابت نشود، نمي توانند افطار کنند .
در برخي موارد ممکن است براي مرجعي رؤيت هلال ثابت شود و براي مقلد او رؤيت هلال ثابت نشود و بالعکس هر کس بايد به وظيفه خود عمل کند و هيچ مشکلي به وجود نمي آيد .
حضرت آيه الله العظمي بهجت ( ره ) يکي از راه هاي ثبوت اول ماه را حکم حاکم شرع مي داند . امسال که سال 1388 خورشيدي مطابق 1430 قمري مي باشد ،رهبر معظم انقلاب حکم به عيد فطر نمودند و کساني که به استناد حکم آيت الله خامنه اي عيد گرفته اند، مشکلي ندارند.
پي نوشت :
1 . توضيح المسائل حضرت آيه الله العظمي بهجت ( ره ) ص 268 ، راه ثابت شدن اول ماه .

پرسش 3:
آيا آيت الله بهجت و شيخ علي آقاي صافي رؤيت توسط چشم مسلح را نيز قابل اعتبار براي اعلام روز اول ماه مي دانند؟

پاسخ:
پرسشگر گرامي باسلام و تشکراز ارتباطتان با اين مرکز
منابع فقهي از حضرت آيه الله العظمي حاج علي آقاي گلپايگاني در اختيار نداريم تا نظر ايشان را در باره رؤيت هلال در اختيارتان قرار دهيم . مي توانيد با دفتر معظم له که در دفتر سابق حضرت آيه الله العظمي بهجت ( ره ) مستقر شدند، با شماره تلفن 3ـ 7740220ـ0251تماس گرفته تا نظرات فقهي معظم له را در اختيارتان قرار دهند .
پي نوشت:

1 .آيت الله بهجت ،توضيح المسائل ،ص268 راه ثابت شده اول ماه.

 

امام على عليه‏السلام : با پُرخورى ، تن‏درستى‏اى نخواهد بود . مائة كلمة للجاحظ ، صفحه 32 ، حديث 16.

 

پرسش 1:
صيغه شرح ايا براي کسي که به سن ازدواج رسيده باشه ولي هنوز شرايط ازدواج براش مهيا نباشه مانند شغل و خونه مي تونه دختري صيغه کنه؟

پاسخ:
با سلام و آرزوي قبولي اعمال.

از ديدگاه اسلام صيغه ( ازدواج موقت ) طبق شرائطي جايز بوده و اشکالي ندارد . يکي از شرائط آن است که :
اگر بخواهيد دختري را به عقد موقت خود در آوريد ، اگر باکره باشد ،بايد با اجازه پدر دختر باشد . اگر باکره نباشد، نيازي به اذن و اجازه پدر نيست . مي توانيد او را به عقد موقت خود در آوريد . پي نوشت:
1.توضيح المسائل مراجع ،ج 2 ،ص 387 ،م 2376

 

امام على عليه‏ السلام : هر كس خوردنش بسيار شود ، تن‏درستى‏ اش كاهش مى‏يابد و هزينه‏اش بر وى سنگين مى‏گردد . غرر الحكم ، حديث 8903 ، عيون الحكم والمواعظ ، صفحه 434 ، حديث 7500 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 46

 

پرسش 1:
کسي که با استمنا به سن تکليف برسد چه حکمي دارد؟

پاسخ:
پرسشگر گرامي باسلام و تشکراز ارتباطتان با اين مرکز
نشانه بالغ شدن يكى از سه چيز است: بنا بر اين هريک از اين سه نشانه به تنهائي علامت بلوغ و رسيدن به حد تکليف شرعي است .
1 - روييدن موي درشت زير شکم بالاي عورت .
2 - بيرون آمدن مني ، در خواب يا بيداري با اختيار يا بي اختيار .
-3 تمام شدن پانزده سال قمرى در مرد و تمام شدن نه سال قمرى در زن 0 ( 1 )
بنابر اين اگر با استمنا از شما مني خارج شده باشد ، به سن تکليف رسيده ايد و بايد غسل جنابت کرده و نمازهاي خود را بخوانيد .
آن مقدار از نماز و روزه كه مي دانيد بعد از بالغ شدن انجام نداده ايد، آن ها را بايد قضا كنيد .
استمنا گناه است وضررهاي روحي وجسمي بسيار زيادي دارد.
پي‌نوشت‌:
1. توضيح المسائل مراجع م 2252.
لطفا هرگاه سوال شرعي مي پرسيد ،نام مرجع تقليد خود را ذکر کنيد تا بر اساس نظر مرجع شما پاسخ بدهيم .

آیا برای افراد متأهل، دیدن عکس و فیلم زنان برهنه یا نیمه برهنه ایرادی دارد؟

با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
نگاه به تصاوير مبتذل و برهنه نامحرم اگر با قصد لذت و از روي عمد باشد، در مرتبه اول صغيره است. چنانچه نگاه تکرار شود، تبديل به گناه کبيره مي شود، فرق نمي کند که بيننده مجرد باشد يا متأهل. همچنين در نگاه عمدي و با قصد لذت به تصاوير برهنه زنان نامحرم، فرق نمي کند که تصاوير از زنان مسلمان باشند يا صاحبان تصاوير زنان کافر باشند.(1)

پي نوشت:
1. سؤال تلفني از دفتر آيت الله فاضل لنکراني.

آیا اگر در نماز جماعت بین رکعت سوم و چهارم شک کنیم باید به شک اعتنا کنیم؟

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
مواردي که انسان نبايد به شکش اعتنا کند، شش قسم است:
1- شک در چيزي که محلّ به جا آوردن آن گذشته باشد،
2- شک بعد از سلام،
3- شک بعد از گذشتن وقت نماز،
4- شک کسي که کثير الشکّ است،
5- شک امام جماعت يا مأموم،
6- شک در نمازهاي مستحبّي.
پس در نماز جماعت انسان بايد تابع جماعت باشد و به شك خود اعتنا نكند .

لطفا هرگاه سوال شرعي مي پرسيد، نام مرجع تقليد خود را ذکر کنيد تا بر اساس نظر مرجع شما پاسخ بدهيم.

مقداری پول فراهم نموده ام ومی خواهم آپارتمان کوچکی خریداری نمایم (مقداری پس انداز-مقداری وام-مقداری مهریه ای که همسرم به من داده است) زمان خمسم فرارسیده خمس خودرا چگونه محاسبه نمایم؟ آیا می شود قسطی پرداخت کرد؟

با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
پولي که وام گرفته ايد، خمس ندارد، مگر آن مقداري که تا پايان سال خمسي اقساط آن از درآمد بين سال پرداخت شده وعين پول وام باقي باشد، به مقداري که اقساط آن داده شده است، خمس دارد.(1)
پولي که بابت مهريه گرفته ايد، خمس ندارد(2).
اما پس انداز اگر تا سال خمسي خانه خريداري نکنيد و يا در آينده نزديک مثلا تا دو يا سه ماه بعد از سال خمسي بتوانيد خانه مورد نياز را خريداري کنيد، به پس انداز شما نيز خمس تعلق نمي گيرد، ولي اگر در آينده نزديک بعد از سال خمسي براي خريد خانه و يا ساير احتياجات زندگي مصرف نشود، بايد خمس پس انداز را بدهيد.(3)

پي نوشت ها:
1. آيت الله خامنه اي، استفتائات، سؤال 867.
2. همان، سؤال 861.
3. همان، سؤال 955.

صفحه‌ها